Με ρώτησε ανώτατος διπλωμάτης στις Βρυξέλλες αν υπάρχει διαφορετική πρόσληψη των ευρωπαϊκών πολιτικών και οικονομικών δεδομένων ανάμεσα στους Έλληνες και τους υπόλοιπους ευρωπαίους. Χωρίς επιφύλαξη, θεωρώ πως ναι.
Φοβούμαι ότι δεν συμβαίνει αυτό για πρώτη φορά. Πάντοτε παρατηρούνταν αυτή η απόκλιση. Μόνο που σήμερα μας κοστίζει πολλαπλώς και μας εμποδίζει να αντιληφθούμε τι πραγματικά συμβαίνει στην Ευρώπη και ποια ειναι η θέση και ο ρόλος της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Μικροί και μεγάλοι μύθοι κατακυρίευσαν τους Έλληνες το τελευταίο αυτό διάστημα. Τερατώδη στερεότυπα και παραμυθίες κυριάρχησαν, συγκαλύπτοντας απλές, αλλά ενοχλητικές αλήθειες.
Σταχυολογώντας, ιδού οι ΔΕΚΑ ΜΥΘΟΙ του “ελληνικού ζητήματος”:
ΜΥΘΟΣ 1ος
“Pro vs anti memorandum” δίπολο υπήρξε μόνον στην Ελλάδα. Αναζητείστε τις λέξεις αυτές στο διαδίκτυο για την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Κύπρο. Θα βρείτε ελάχιστες έως μηδενικές αναφορές. Αντιθέτως, στην Ελλάδα χτίστηκαν “λαμπρές καριέρες” πάνω στο δραματικό και τοξικό αυτό δίπολο. Τις συνέπειες τις πληρώνουμε ακόμη σήμερα – είτε εκ δεξιών είτε εξ αριστερών…
ΜΥΘΟΣ 2ος
Και τι δεν ακούσαμε το τελευταίο αυτό διάστημα: “Δαβίδ εναντίον Γολιάθ”, “Η μικρή Ελλαδα που βγήκε μπροστά … και οι γάτες του Άι Νικολα που φαρμακώνονται” (!), ιστορικές ακροβασίες ανάμεσα σε «Βάρκιζες» και «Βερσαλλίες» και πόσα άλλα παρόμοια επικολυρικα τσιτάτα τρύπησαν τα αυτιά και το μυαλό μας!
Η πολιτική δεν εδράζεται σε αισθήματα, αλλά ασκείται με βάση ιδεολογικούς, οικονομικούς και γεωπολιτικούς όρους. Η δε Ε.Ε. έτσι πορεύεται πάντοτε. Με αργά, ενίοτε επώδυνα, βήματα και με έναν πάντοτε στόχο: τη σύνθεση, μέσα σε μια διαρκή διαμάχη ανάμεσα στην πειθαρχία και την αλληλεγγύη. Αυτό συμβαίνει – προς το παρόν … και μέχρι νεωτέρας – και με την Ελλάδα.
ΜΥΘΟΣ 3ος
Την ίδια “νωπότητα” εχει η λαϊκή εντολή σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Δεν έχουμε εμείς κάποια “περισσότερο φρέσκια” εντολή… Η όποια «φρέσκια εντολή» σταματάει στα γεωγραφικά μας σύνορα. Ομοίως, δημοψηφίσματα μπορούν να κάνουν και οι εταίροι μας, με εξίσου εντυπωσιακά αποτελέσματα όπως στο δικό μας – και αυτά θα ήταν, πιθανότατα, εις βάρος μας και χωρίς αμφισημία στο ερώτημα και την απάντηση…
ΜΥΘΟΣ 4ος
“This is a coup!” Αυτό κραύγασαν τα σόσιαλ μίντια, αλλα και έγκυρα ΜΜΕ , ανα τον κόσμο αυτή τη φορά. Για να μην αναφερθώ στο «θεσμικό» παραλήρημα εντός του Κοινοβουλίου πριν χαράξει η αυγή… και τις αναφορές σε «εκβιασμούς», «πειθαναγκασμούς», «αξιώσεις υποταγής», «αντι/εξω/παραθεσμικές συμπεριφορές» κ.τ.π.
Συγγνώμη, αλλα δεν νομίζω να υπάρχουν πολλά “πραξικοπήματα” που προσφέρουν 86 δις για χρηματοδοτικές ανάγκες, 35 δις για επενδύσεις κ.λπ…
Μόλις πριν λίγες μέρες δε, οι “πραξικοπηματίες” μας προσέφεραν “εν ριπή οφθαλμού” 7 δις ευρώ για να αποφύγει η Ελλάδα μια δεύτερη χρεοκοπία (έναντι της ΕΚΤ αυτη τη φορά) και, πιθανώς, να έπεται και άλλο «πρόγραμμα γέφυρα». Κανείς δε δεν ενημέρωσε την ελληνική κοινή γνώμη ότι θα χρειαστεί να τροποποιηθεί ο κανονισμός του EFSM, ώστε να προστατεύονται τα μη μέλη της ευρωζώνης όταν ο EFSM χρησιμοποιείται υπέρ ενός μέλους της ευρωζώνης…
ΜΥΘΟΣ 5ος
“Μια δύσκολη και κακή συμφωνία”, ακούμε σε διάφορες παραλλαγές τις τελευταίες μέρες. Ας διαβάσουμε τους όρους και το πλαίσιο της συμφωνίας που έγινε μεταξύ του Έλληνα Πρωθυπουργού και της Ευρωζώνης κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας για τη σύναψη ενός νέου προγράμματος μεταξύ της χώρας και του Ε.Μ.Σ. Αν εξαιρέσουμε τους φόρους που κανένας φυσιολογικός άνθρωπος δεν χαίρεται να πληρώνει – ειδικά όταν είναι διαρκώς αυξανόμενοι -, ποιος πολίτης οιασδήποτε άλλης ευρωπαϊκής χώρας μπορεί να διαφωνήσει με το σύνολο σχεδόν των προνοιών αυτής της συμφωνίας: Ενίσχυση διατάξεων για εγκλήματα φοροδιαφυγής, σταδιακή κατάργηση πρόωρων συντάξεων, ημιαυτόματες περικοπές δαπανών σε περίπτωση αποκλίσεων απο τους στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων, υιοθέτηση Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας για την επιτάχυνση της δικαστικής διοίκησης και μείωσης τού κόστους, άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, αποπολιτικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, κλιμακούμενο προγραμμα ιδιωτικοποιήσεων με βελτιωμένη διαχείριση.
Η διαφορά είναι απλώς ότι, στις υπόλοιπες χώρες, παρόμοιες μεταρρυθμίσεις τις κάνουν μόνοι τους – όπως π.χ. έκανε η Λετονία πριν λίγα χρόνια και τα κατάφερε. και μετά εμείς απορούμε γατί δεν είναι ανεκτικοί απέναντι στην αφεντιά μας. Αυτά δεν μπορούσαμε κι εμείς να τα είχαμε κάνει μόνοι μας; Γιατί, στην ευχή, θα πρέπει να μας τα επιβάλουν τρίτοι;
ΜΥΘΟΣ 6ος
Ποιοι είναι, επιτέλους, οι πραγματικοί φίλοι της Ελλάδας: οι Ρώσοι (ρωτήστε τον Τουσκ τι νιώθει ως Πολωνός κάθε φορά που βλέπει τα ελληνορωσικά φλερτ), οι Κουβανοί, οι Βενεζουελάνοι … ή οι ευρωπαϊκοί λαοί που εκφράζουν εμπράκτως την αλληλεγγύη τους με την Ελλάδα; Σκεφθείτε ότι ορισμένα ευρωπαϊκά κοινοβούλια ψήφισαν υπέρ ενός νέου προγράμματος βοήθειας προς την Ελλάδα σε συντριπτικά ποσοστά και κάτω απο ασφυκτικούς πολιτικούς καταναγκασμούς. (Η Σλοβακική κυβέρνηση έπεσε το 2011 εξαιτίας της ελληνικής κρίσης, η ολλανδική κυβέρνηση στηρίζεται σε μια ψήφο στο κοινοβούλιο, ενώ ανάλογα προβλήματα είχαν στη Σλοβενία και τη Φινλανδία.)
ΜΥΘΟΣ 7ος:
“Κύματα συμπαράστασης ανά την Ευρώπη προς τη δοκιμαζόμενη Ελλάδα, που όμοιά τους είχαμε να δούμε από την περίοδο της χούντας”. Ας σοβαρευτούμε, παρακαλώ. Επρόκειτο για συγκεντρώσεις από ελάχιστες δεκάδες έως, στην καλύτερη περίπτωση, μερικές εκατοντάδες γνωστών περιθωριακών δυνάμεων της Ευρώπης, με ισχνή έως ανύπαρκτη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και κοινωνική απήχηση.
ΜΥΘΟΣ 8ος:
“Η κακή ΕΚΤ και ο ανάλγητος Ντράγκι”: ιδανικός ο στόχος, παρασάγγας απέχων όμως απο την πραγματικότητα.
Αν η ΕΚΤ δεν διασφάλιζε την έκτακτη παροχή ρευστότητας (89 δις) στο ελληνικο τραπεζικό σύστημα, η Ελλάδα θα ηταν αναγκασμένη να φύγει από το ευρώ πριν από αρκετές εβδομάδες. Πότε έμαθε ο ελληνικός λαός από υπεύθυνα χείλη ότι ο Ντράγκι ακροβατούσε ανάμεσα στις σκληρές θέσεις των μελών του Δ.Σ. της ΕΚΤ και τους ίδιους τους κανόνες της;
ΜΥΘΟΣ 9ος:
Στην Ελλάδα υπήρξε, σχεδόν διαχρονικά, έλλειψη ιδιοκτησίας των “μνημονίων συνεργασίας”. Με αποκορύφωμα το, προς διαπραγμάτευση, τρίτο πρόγραμμα. Δείτε, όμως, τι έγινε στην παρόμοια περίπτωση της Ιρλανδίας. Κυβέρνηση, κόμματα και λαός «υιοθέτησαν» και «υπηρέτησαν» το πρόγραμμα, με αποτέλεσμα η Ιρλανδία να είναι ήδη εκτός προγράμματος και να χαρακτηρίζεται από πολλούς σήμερα ως “success story”. Άλλο παράδειγμα: θυμηθείτε τι έγινε με αρκετές πρώην κομμουνιστικές χώρες. Οι λαοί αυτοί, αντί να προσλαμβάνουν τις μεταρρυθμίσεις ως πηγή δεινών, τις αντιμετώπισαν ως το επώδυνο μεν, αλλά αναγκαίο βήμα για ένα καλύτερο μέλλον. Κι ενώ οι Έλληνες νέοι ψήφιζαν «ΟΧΙ» σε συντριπτικά ποσοστά στο δημοψήφισμα, στις χώρες αυτές οι μεταρρυθμίσεις είχαν την ισχυρή υποστήριξη της νεολαίας. Στην Ελλάδα, οι Βρυξέλλες θεωρούνται «δανειστές», κάτι σαν «εχθρική δύναμη», ενώ στις χώρες αυτές ως φίλος και εταίρος. Τι παράδοξο, αλήθεια, αν σκεφθεί κανείς ότι η Ελλάδα είναι πλέον παλιό κράτος – μέλος της Ε.Ε. και έχει ωφεληθεί τα μάλα όλα αυτά τα χρόνια…
ΜΥΘΟΣ 10ος
«Ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα στο οποίο παίζουν 22 παίκτες και στο τέλος κερδίζει πάντοτε η Γερμανία», είχε πει ο Γκάρι Λίνεκερ. Δεν ίσχυσε, πιστεύω, στην «ελληνική κρίση» των τελευταίων εβδομάδων. Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει η πλειονότητα της κοινής γνώμης στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό (ακόμη και αυτός ο ανταποκριτής του Guardian που έγραψε για «εικονικό πνιγμό» του Έλληνα πρωθυπουργού με βάση μαρτυρία «ευρωπαίου αξιωματούχου», αποκάλυψε αργότερα ότι ο «ευρωπαίος αξιωματούχος» δεν ήταν παρών στην περίφημη ολονύχτια συνεδρίαση του EURO-SUMMIT…). Παρά την παντοδυναμία της Γερμανίας και την προσπάθεια ορισμένων εκπροσώπων της να επιβάλουν μια «γερμανική Ευρώπη», η Ε.Ε. λειτούργησε θεσμικά και πολιτικά σε διάφορα επίπεδα και με πολλούς «παίκτες». Ο Ολάντ και ο Ρέντσι στάθηκαν σθεναρώς απέναντι στο Grexit, το δε γερμανικό κοινοβούλιο ψήφισε τελικά, και με μεγάλη πλειοψηφία, υπέρ ενός νέου πακέτου διάσωσης για την Ελλάδα.
Πολλοί μύθοι σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα…«Το βάθος της μυθολογίας σου είναι το πλάτος της αποτελεσματικότητάς σου», έχει πει ένας ειδικός σε θέματα διοίκησης και ηγεσίας. Νομίζω ότι θα πρέπει να ληφθεί ιδιαιτέρως υπόψη στην πατρίδα μας. Και από τις ηγεσίες και από τον καθένα μας ατομικώς…Είναι ώρα να κοιταχτούμε στον καθρέφτη με γενναιότητα. Και αν χρειαστεί να πάμε ακόμη πιο κάτω για να κατακτήσουμε την αυτογνωσία μας, ας το κάνουμε. Κάποιοι ναυτικοί λένε ότι για να βγεις από τη δίνη του νερού, χρειάζεται να κατέβεις μέχρι τον βυθό, για να μπορέσεις να ξανασηκωθείς στην επιφάνεια και να γλιτώσεις…
Ανδρέας Γιαννόπουλος