Σαν ένα απέραντο λιβάδι που ανθίζει, τα νερά του Βορείου Ατλαντικού βάφονται πράσινα την άνοιξη από την εκρηκτική ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού. Αθέατη για τον περισσότερο κόσμο, αυτή η ετήσια «άνθιση» προσφέρει στον πλανήτη οξυγόνο και δροσιά -μια διαδικασία στην οποία περιέργως συμμετέχουν και οι δίνες του ωκεανού, όπως αποκαλύπτει νέα μελέτη.
Το φαινόμενο
Από τις Βερμούδες μέχρι την Ισλανδία, τα νερά ζωντανεύουν κάθε άνοιξη από μικροσκοπικά φυτά που αναπτύσσονται χάρη στην αύξηση της θερμοκρασίας και τα θρεπτικά συστατικά που συσσωρεύτηκαν τον χειμώνα. Μέσω της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης, το φυτοπλαγκτό παράγει ένα σημαντικό μέρος του οξυγόνου που αναπνέουμε.
Ταυτόχρονα όμως απορροφά διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και μετριάζει έτσι την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Πού καταλήγει όμως αυτός ο άνθρακας όταν τα μονοκύτταρα φύκη πεθάνουν;
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι ένα ένα μεγάλο μέρος βυθίζεται, και τελικά εγκλωβίζει τον άνθρακα σε ιζήματα του ωκεάνιου πυθμένα.
«Ένα μεγάλο μέρος αυτού του “σωματιδιακού οργανικού άνθρακα”, και ειδικά τα μεγαλύτερα, βαρύτερα σωματίδια, βυθίζεται στον ωκεανό» λέει η Μελίσα Όμαντ του Πανεπιστημίου του Ρόουντ Άιλαντ στις ΗΠΑ, μέλος της ερευνητικής ομάδας που υπογράφει τη νέα μελέτη στην επιθεώρηση «Science».
«Αυτό που θέλαμε όμως να μάθουμε είναι το τι συμβαίνει με τα μικρότερα κύτταρα του φυτοπλαγκτού που δεν βυθίζονται» αναφέρει. «Η κατανόηση της δυναμικής της έξαρσης του φυτοπλαγκτού […] είναι σημαντική για την πρόβλεψη της επίδρασης των ωκεανών στο ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα και τελικά στο παγκόσμιο κλίμα» εξηγεί.
Τα ευρήματα
Όπως αποκάλυψαν δειγματοληψίες του νερού έξω από την Ισλανδία, ακόμα και αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια του φυτοπλαγκτού καταλήγουν τελικά στον πυθμένα.
Η μελέτη βασίστηκε σε αυτόνομα υποβρύχια ρομπότ που μετρούν παραμέτρους όπως η θερμοκρασία, η αλατότητα και η συγκέντρωση χλωροφύλλης.
Στην αρχή της άνοιξης και επί έναν μήνα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα ρομπότ για συνολικά 774 δειγματοληψίες από την επιφάνεια μέχρι το βάθος των 1.000 μέτρων.
Οι μετρήσεις αποκάλυψαν την παρουσία ζωντανού φυτοπλαγκτού ακόμα και σε μεγάλα βάθη, εκεί που δεν φτάνει το φως για να συντηρήσει τη φωτοσύνθεση.
Υπολογιστικά μοντέλα των ρευμάτων στον Βόρειο Ατλαντικό έδειξαν τελικά ότι το φυτοπλαγκτό πρέπει να μεταφέρεται σε αυτά τα βάθη από μικρές δίνες.
«Αυτό που είδαμε ήταν επιφανειακά νερά, πλούσια σε άνθρακα του φυτοπλαγκτού, τα οποία μεταφέρονται προς τα κάτω από ρεύματα στις άκρες των δινών» αναφέρει η Αμάλα Μαχαντέβαν του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου του Γουντς Χολ στη Μασαχουσέτη.
Οι δίνες
«Οι δίνες δεν θεωρούνταν σημαντική οδός για τη μεταφορά οργανικής ύλης σε βαθύτερα νερά. Όμως αυτή η βύθιση που τροφοδοτείται από τις δίνες θα μπορούσε να αντιστοιχεί σε ένα μεγάλο μέρος της μετακίνησης του πλαγκτού προς τα κάτω» επισημαίνει.
Οι δίνες, όμως, κάνουν περισσότερα από το να βυθίζουν το φυτοπλαγκτό. Προηγούμενη έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2012 στο Science από την ίδια ερευνητική ομάδα έδειχνε ότι οι δίνες πυροδοτούν το πρασίνισμα του Βορείου Ατλαντικού σπρώχνοντας το φυτοπλαγκτό σε ρηχά, ηλιόλουστα νερά κατάλληλα για φωτοσύνθεση.
Όπως φαίνεται, οι δίνες είναι για το φυτοπλαγκτό θέμα ζωής και θανάτου. Οι ερευνητές σκοπεύουν τώρα να επαναλάβουν τις μετρήσεις σε άλλες περιοχές και σε διαφορετικές εποχές.
Η κατανόηση της σχέσης των δινών και του πλαγκτού, επισημαίνουν, θα βοηθήσει στην ανάπτυξη ακριβέστερων μοντέλων για τον κύκλο του άνθρακα στους ωκεανούς, κάτι που θα βοηθήσει και στην τελειοποίηση των μοντέλων του παγκόσμιου κλίματος.
Πηγή: ecozen.gr