Φυσικό αέριο: Ο εφιάλτης των ελλείψεων αναστατώνει την Ευρώπη - Έκλεισε μέχρι τις 21 Ιουλίου ο Nord Stream 1

Σε κατάσταση πολιορκίας ξαναμπαίνει η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας μπροστά στον κίνδυνο η Μόσχα να κλείσει οριστικά τη βαλβίδα φυσικού αερίου του Nord Stream 1, που αποτελεί τη γέφυρα με το ρωσικό αέριο.

Από σήμερα, ο αγωγός είναι και τυπικά εκτός λειτουργίας για να συντηρηθεί και να γίνουν οι απαραίτητες δοκιμές. Όμως ο φόβος να μην ξανατρέξει ρωσικό αέριο, μετά τις 21 Ιουλίου, που είναι προγραμματισμένο το πέρας των εργασιών, ξυπνά τον εφιάλτη στην ΕΕ, η οποία καλείται να διασφαλίσει την ασφαλή τροφοδοσία της από εναλλακτικές πηγές καυσίμου.

Οι περιορισμοί όμως στην παραγωγή πετρελαίου αλλά και υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, σε συνδυασμό με την εκτίναξη των τιμών, ενισχύουν τον κίνδυνο των ελλείψεων που στην περίπτωση ολικής διακοπής, θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν μόνο με περιορισμό στην κατανάλωση και δελτίο στη διανομή φυσικού αερίου.

Ο διεθνής συναγερμός που έχει σηκώσει στο πόδι όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και μαζί και την Ελληνική, ενισχύεται από την ανάγκη μέσα στο καλοκαίρι τα κράτη –μέλη, να επιταχύνουν το βηματισμό και να γεμίσουν έως την 1 Νοεμβρίου τις αποθήκες φυσικού αερίου σε ποσοστό έως και 80% της ετήσιας κατανάλωσης, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ενεργειακή τους επάρκεια για τη χειμερινή περίοδο.

Η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι έχει τη λιγότερη εξάρτηση από άλλα κράτη, κάτι που τονίζει τις τελευταίες μέρες συχνά και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, συνεχίζει να καλύπτει περίπου το 40% από τις εισαγωγές του Ρωσικού αερίου.

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Γιώργος Στάσσης από το βήμα του Ecοnomist, προέβλεψε ότι στο ενδεχόμενο μιας βίαιης διακοπής ρωσικού αερίου, θα υπάρξει μεγάλη αναταραχή στην αγορά, η οποία για την Ελλάδα, που έχει ήδη λάβει τα μέτρα της, θα οδηγούσε σε περικοπή ενέργειας από την βιομηχανία για να καλυφθούν οι οικιακοί καταναλωτές. Tί σημαίνει αυτό; Ότι αν πράγματι το φυσικό αέριο αδυνατεί να καλύψει την εγχώρια ζήτηση, τότε θα μειωθούν φορτία από την βιομηχανία για να μην μείνουν χωρίς ρεύμα κρίσιμες υποδομές αλλά και νοικοκυριά.

Πονοκέφαλος οι επιδοτήσεις Αυγούστου

Από τη στιγμή που η κρατική Gazprom περιόρισε στα μέσα Ιουνίου τις ροές φυσικού αερίου κατά 60% στη Γερμανία, οι τιμές έχουν αρχίσει μια νέα ανεξέλεγκτη πορεία. Η κούρσα αυτή οδηγεί σε παράλυση ευρωπαϊκά μεγαθήρια ενέργειας όπως η Γερμανική Uniper και η Γαλλική EDF, η οποία κρατικοποιείται και εξαϋλώνει κάθε πολιτική μείωσης των τιμών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Η αβεβαιότητα που γεννά το σκληρό πόκερ της Μόσχας με τη Δύση, κρατά στα ύψη τις τιμές του φυσικού αερίου. Στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας, η τιμή στην ολλανδική χρηματιστηριακή πλατφόρμα συναλλαγών (TTF) σκαρφάλωσε στα 184 ευρώ η μεγαβατώρα, ξεπερνώντας τα επίπεδα τιμών του περασμένου Μαρτίου.

Oι τιμές αυτές που έχουν άμεση αντανάκλαση στο κόστος ηλεκτρισμού μεταθέτουν και τον προγραμματισμό του υπουργείου για προσδιορισμό των νέων τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας από τους προμηθευτές έως τις 25 Ιουλίου αν και το αρχικό σχέδιο προέβλεπε να είχαν ανακοινωθεί χθες 10 Ιουλίου.

Ωστόσο τα μηνύματα που έλαβε η κυβέρνηση από τους παρόχους ενέργειας και ο κίνδυνος να ανακοινωθούν ταρίφες πάνω από τα 50 λεπτά η κιλοβατώρα (σήμερα χωρίς τις επιδοτήσεις είναι περί τα 35 λεπτά), οδήγησε σε αναδίπλωση του σχεδιασμού.

Το εκρηκτικό κοκτέιλ των ανατιμήσεων συνεχίζεται και σήμερα καθώς η τιμή του ρεύματος στη χονδρική αγορά σημειώνει νέο άλμα 54,77% έναντι της χθεσινής μέρας και φτάνει στα 374,85 ευρώ/MWh. Το φυσικό αέριο καλύπτει το 44,5% του ενεργειακού μείγματος, οι ΑΠΕ το 25,1%, ο λιγνίτης κάτω από 10%, οι εισαγωγές το 8% και τα υδροηλεκτρικά σχεδόν το 6%.

Το αυξημένο ενεργειακό κόστος τινάζει στον αέρα τους κρατικούς προϋπολογισμούς, που καλούνται να μετριάσουν το ράλι τιμών αλλά και το ελληνικό πρόγραμμα επιδοτήσεων που έχει προβλέψει 3,2 δις έως τα τέλη του χρόνου. Εάν συνεχιστεί η ξέφρενη πορεία τιμών, τότε τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να εξατμιστούν μέσα σε ένα δίμηνο-τρίμηνο καθώς από τα 722 εκ. που θα διατεθούν για τον Ιούλιο, για τον επόμενο μήνα υπολογίζεται να χρειαστούν από 1 έως 1,5 δις, για να στηριχθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις και να καλυφθεί το ενεργειακό κόστος στο 85% όπως έχει ανακοινώσει ο κ. Σκρέκας.

Σε αυτή την περίπτωση, οι επιλογές είναι πολύ περιορισμένες. Ή αναζητείται πρόσθετη κρατική στήριξη και μεγαλύτερος δημοσιονομικός χώρος ή τα βάρη που θα κληθούν να καταβάλουν οι πολίτες θα είναι μεγαλύτερα, δυσχεραίνοντας την προσπάθεια της κυβέρνησης να διατηρήσει διαχειρίσιμους τους λογαριασμούς ρεύματος.

Για όλους αυτούς τους λόγους, το ενεργειακό κόστος σε συνδυασμό με τα θέματα επάρκειας είναι πολύ ψηλά στον κυβερνητικό σχεδιασμό, και φαίνεται να επηρεάζουν συνολικά το πολιτικό κλίμα και τις συζητήσεις για εκλογές.

«Μπορεί τα πράγματα να γίνουν πολύ άσχημα το επόμενο διάστημα, μπορεί όντως να βρεθούμε σε καταστάσεις, ειδικά στο φυσικό αέριο που θα είναι πρωτόγνωρες για την Ελλάδα» δήλωσε πριν λίγες μέρες στη Βουλή ο Πρωθυπουργός, επιχειρηματολογώντας –μεταξύ άλλων- για τους λόγους που η κυβέρνηση χρειάζεται να εξαντλήσει την τετραετία.