Συγκεχυμένα και αντιφατικά είναι τα μηνύματα από Βρυξέλλες και Βερολίνο μετά την κατάθεση του αιτήματος παράτασης της δανειακής σύμβασης από την ελληνική κυβέρνηση. Πηγές προσκείμενες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέρρεαν, αφήνοντας να εννοηθεί μια κάποια δυσφορία, ότι τις αποφάσεις τις λαμβάνουν όλοι οι Υπουργοί Οικονομικών στο Eurogroup και όχι μόνο ένας. Επίσης, επέμεναν, και μετά την εκδήλωση των γερμανικών διαφωνιών, ότι το αίτημα της Ελλάδας είναι καλή βάση διαπραγμάτευσης απορρίπτοντας τις γερμανικές αιτιάσεις ως «εξωπραγματικές».
Νωρίτερα, ο Μαργαρίτης Σχοινάς, εκπρόσωπος του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, είχε δηλώσει αμέσως μετά τη γνωστοποίηση της κατάθεσης του ελληνικού αιτήματος ότι ο κ. Γιούνκερ εκλαμβάνει ως «θετικό σημάδι» την ενέργεια αυτή εκτιμώντας ότι «μπορεί να οδηγήσει σε έναν λογικό συμβιβασμό προς το συμφέρον της χρηματοοικονομικής σταθερότητας στην ευρωζώνη συνολικά». Βέβαια, είχε συμπληρώσει ότι η εκτίμηση του περιεχομένου της επιστολής και η απάντηση θα δοθεί από το Eurogroup.
Λίγη ώρα αργότερα, όμως, έγιναν γνωστές οι πρώτες αντιδράσεις από το Βερολίνο, οι οποίες ήταν σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Ο εκπρόσωπος του γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών, Μάρτιν Ζάγκερ, τον οποίο επικαλείται το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg, φέρεται να δήλωσε ότι η ελληνική επιστολή δεν είναι σύμφωνη με τα κριτήρια που συμφωνήθηκαν στο Eurogroup της Δευτέρα και ως εκ τούτου δεν αποτελεί πρόταση λύσης. Σε ανάλογο μήκος κύματος και το γερμανικό πρακτορείο DPA που έκανε λόγο για απόρριψη της ελληνικής πρότασης από γερμανικής πλευράς λόγω του ότι, όπως αναφέρει τουλάχιστον, η ελληνική επιστολή δεν αναφέρεται σε παράταση του προγράμματος αλλά της δανειακής σύμβασης επιδιώκοντας ουσιαστικά χρηματοδότηση χωρίς ολοκλήρωση του προγράμματος.
Ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση προκαλεί το γεγονός ότι οι πρώτες αντιδράσεις από πλευράς των συγκυβερνόντων Σοσιαλδημοκρατών στην Γερμανία είναι θετικές. Ο Λόταρ Μπάιντινγκ, εκπρόσωπος Τύπου του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος για οικονομικά θέματα, εκτιμούσε ότι η κατάθεση του ελληνικού αιτήματος είναι σημάδι ότι η Αθήνα έχει διάθεση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και ότι σε αυτό το θετικό πλαίσιο το Eurogroup μπορεί να εξετάσει τρόπους ελάφρυνσης του βάρους της Ελλάδας.
Ευρεία γκάμα ερμηνειών για την αρνητική στάση του Βερολίνου
Η επίμονα αρνητική θέση του Βερολίνου ερμηνεύεται ποικιλοτρόπως από αναλυτές και διεθνή ΜΜΕ. Το αμερικανικό Bloomberg Business Week, σε άρθρο που υπογράφει ο Μαρκ Γκίλμπερτ, υποστηρίζει ότι η Γερμανία επιδεικνύει τόσο άκαμπτη στάση γιατί στην ουσία όχι απλώς δεν ενοχλείται από την προοπτική μιας εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ αλλά μπορεί ακόμη και να την επιδιώκει. Ο Γκίλμπερτ υποστηρίζει ότι στο Βερολίνο δεν πιστεύουν πλέον διόλου στη θεωρία του ντόμινο, δηλαδή στο ενδεχόμενο ένα Grexit να πυροδοτήσει ανάλογες εξελίξεις και για άλλες χώρες, καθώς τείνουν περισσότερο πλέον στην θεωρία της «αλυσίδας»: δηλαδή ότι για να είναι το ευρώ ισχυρό θα πρέπει να απομακρυνθεί ο πιο «αδύναμος κρίκος», δεδομένης της οικονομικής «ανοσίας» που πλέον, σε αντίθεση με το 2012, έχει επιτευχθεί στην ευρωζώνη. Κατά το Γκίλμπερτ υπάρχει επίσης και ένας δεύτερος λόγος: το ότι η Γερμανία θέλει να χρησιμοποιήσει την Ελλάδα ως παράδειγμα για να «κόψει μαχαίρι» τα ψελλίσματα και άλλων χωρών (πχ Γαλλίας και Ιταλίας) περί χαλάρωσης των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων.
Άλλοι αναλυτές, όπως 0 Α. Evans-Pritchard, εκτιμούν ότι η γερμανική στάση είναι περισσότερο εσωτερικής κατανάλωσης παρά ουσιαστικής. Υποστηρίζουν ότι αν τελικά επέλθει ένα Grexit και μάλιστα σε συνθήκες σύγκρουσης, όπως αυτές που έχουν διαμορφωθεί αυτήν τη στιγμή, τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου καλά για την γερμανική κυβέρνηση, ούτε από οικονομικής πλευράς. Μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, λένε, θα οδηγήσει αυτομάτως σε μη αποπλήρωση όχι μόνο των πακέτων διάσωσης αλλά και των υποχρεώσεων της Αθήνας δια του συστήματς πληρωμών Target 2 (σ.σ. χρησιμοποιείται για το διακανονισμό των συναλλαγών κεντρικών τραπεζών του ευρωσυστήματος) στην ΕΚΤ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα χρέη της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδας στην ΕΚΤ, τα οποία κατά την προεκλογική περίοδο είχαν ήδη φτάσει τα 49 δισεκατομμύρια ευρώ και δεν αποκλείεται σήμερα να κινούνται στα 65 – 70 δισεκατομμύρια ευρώ, θα μείνουν απλήρωτα αφού η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε χρεωκοπία. Και κατ’ επέκταση η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να εξηγήσει στους φορολογούμενους πολίτες ότι ένα τεράστιο ποσό που είχε δεσμευτεί χωρίς οι ίδιοι να έχουν γνώση και χωρίς να έχει γίνει η οποιαδήποτε ψηφοφορία, έχει χαθεί για πάντα, λόγω των κακών, κατά τον Α. Evans-Pritchard, επιλογών και κινήσεων του Βερολίνου. Ο Α. Evans-Pritchard εκτιμά ότι οι προειδοποιήσεις του Χανς Βέρνερ Ζιν, από το οικονομικό ινστιτούτο IFO, o oποίος, εκτός του να θεωρεί ότι η καλύτερη λύση για την Ελλάδα είναι η έξοδος από το ευρώ, υποστηρίζει επίσης ότι ουσιαστικά ο κρυφός στόχος της δημιουργίας του Target 2 είναι η διάσωση των πιστωτριών χωρών και όχι των δανειζομένων, είναι ρεαλιστικές.
Η άποψη αυτής της «πλευράς» των αναλυτών εκτιμά ότι στην καθάρα αυτή οικονομική βάση θα προκύψουν τόσο σοβαρά προβλήματα για την ευρωζώνη σε πολιτικό επίπεδο με τους ευρωσκεπτικιστές όλων των αποχρώσεων να εκτοξεύονται στα ύψη που η θεωρία του ντόμινο θα είναι «παραμύθι για μικρά παιδιά». Και καταλήγουν ότι το Βερολίνο εμφανίζεται να τηρεί τόσο άτεγκτη στάση γιατί δεν θέλει να δοθεί, ακριβώς λόγω του κινδύνου αυτού, το παραμικρό μήνυμα χαλάρωσης όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε σειρά άλλων χωρών της ευρωζώνης.
Κινητικότητα στις Βρυξέλλες
Ασχέτως πάντως των αντιφατικών αντιδράσεων, που κατά ορισμένους είναι απλώς «μέρος του ίδιου του διαπραγματευτικού παιχνιδιού» το Euro Working Group συνεδριάζει σήμερα Πέμπτη στις Βρυξέλλες με θέμα το ελληνικό αίτημα. Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι κατά 95% το αίτημα που κατέθεσε είναι σε συμφωνία με τις παρατηρήσεις του Euro Working Group, κάτι που πιθανότατα είναι γεγονός δεδομένης της ενεργής ανάμιξης στην όλη ιστορία του επικεφαλής του Τόμας Βίζερ.
Επίσης, έχει, ήδη, προγραμματιστεί Eurogroup για την Παρασκευή στις 4 το απόγευμα όπου επίσης θα συζητηθεί το ελληνικό αίτημα λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις παρατηρήσεις που θα έχουν προκύψει από το σημερινό Euro Working Group. Ενώ ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης «πετάει» για Βρυξέλλες, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε τηλεφωνική επικοινωνία τον Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, τον Ιταλό Πρωθυπουργό Ματέο Ρέντζι και τον Αυστριακό Πρόεδρο Χάιντς Φίσερ προκειμένου να τους ενημερώσει για το περιεχόμενο του ελληνικού αιτήματος και για τις θέσεις της Αθήνας ενόψει του νέου Eurogroup.