Παράθυρα για απολύσεις και μειώσεις μισθών στο «πρόγραμμα των 800 ευρώ» - Τι κρύβουν τα «ψιλά γράμματα»

1. Εργαζόμενοι με σχέση εξαρτημένης εργασίας, των οποίων έχει ανασταλεί η σύμβαση εργασίας τους, είτε επειδή έχει επιβληθεί το μέτρο της προσωρινής απαγόρευσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της επιχείρησης στην οποία εργάζονται, κατόπιν εντολής δημόσιας Αρχής, είτε λόγω χρήσης της ρύθμισης βάσει των οριζομένων από το υπουργείο Οικονομικών ΚΑΔ.

2. Εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί από 1ης Μαρτίου 2020 έως και 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τον εργοδότη είτε με οικειοθελή αποχώρηση από τους ίδιους.

Οι δύο αυτές κατηγορίες θα υποβάλλουν τις υπεύθυνες δηλώσεις με τη συμπλήρωση των στοιχείων τους και τον IBAN.

Τα… ψιλά γράμματα

Η εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος δημοσίευσε  έναν χρηστικό οδηγό ερωτήσεων και απαντήσεων.

1. Πότε πρέπει να κάνω αίτηση για τα 800 ευρώ;

Υπάρχουν προθεσμίες για τις δύο κατηγορίες εργαζομένων-δικαιούχων. Οι δικαιούχοι της πρώτης κατηγορίας (εργαζόμενοι σε επιχείρηση που ανέστειλε τη λειτουργία της με κρατική απόφαση) θα κάνουν αίτηση από 1 ως 10 Απριλίου, αφού πρώτα κάνουν αίτηση οι επιχειρήσεις που τους απασχολούν από 24 ως 31 Μαρτίου. Οι δικαιούχοι της δεύτερης κατηγορίας (εργαζόμενοι με αναστολή σύμβασης από τον εργοδότη που πλήττεται βάσει λίστας ΚΑΔ υπουργείου) θα κάνουν αίτηση από 1 Απριλίου ως 30 Απριλίου..

Η αποζημίωση καταβάλλεται αφού γίνει πρώτα αίτηση από τον εργοδότη που έκλεισε ή που αναστέλλει τη σύμβαση εργασίας. Η αίτηση του εργοδότη γίνεται στο Εργάνη από τις 24 Μαρτίου και εν συνεχεία θα πρέπει να κάνει αίτηση-αποδοχή και ο εργαζόμενος.

2. Πού κάνω την αίτηση, πότε, και τι γράφω;

Η αίτηση του εργαζομένου γίνεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση supportemployees.yeka.gr, που θα ανοίξει από την 1^η Απριλίου. Θα γράψουν τα στοιχεία τους, την ημερομηνία αναστολής της σύμβασης και κυρίως το IBAN τραπεζικού λογαριασμού για το επίδομα. Η αίτηση θα υποβληθεί αφού πρώτα τους ενημερώσει ο εργοδότης ότι υπέβαλε τη δική του στο Εργάνη. Ο εργοδότης θα πρέπει να τους ενημερώσει αυθημερόν.

3. Τι ισχύει με το ενοίκιο;

Εάν ο εργαζόμενος έχει αναστολή σύμβασης και μένει στο νοίκι, έχει έκπτωση 40% στο μίσθωμα για ένα μήνα. Αυτό θα πρέπει να το δηλώσει στην ίδια διεύθυνση (supportemployees.yeka.gr) μαζί με την αναστολή σύμβασης και μαζί με τα στοιχεία του ιδιοκτήτη (ΑΦΜ κ.λπ.).

4. Πότε πληρώνομαι το 800άρι;

Η πληρωμή γίνεται μόλις υποβληθεί η αίτηση εργαζομένου. Ετσι, οι εργαζόμενοι με αίτηση από 1 ως 10 Απριλίου θα πάρουν το 800άρι στο πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου, και οι εργαζόμενοι της δεύτερης κατηγορίας θα πληρωθούν εντός Απριλίου, πιθανότατα από 10 ως 30 Απριλίου.

5. Τι γίνεται αν με δηλώσει σε αναστολή σύμβασης ο εργοδότης και εγώ δεν υπογράψω την αίτηση;

Ο εργαζόμενος δεν μπορεί να κάνει τίποτε, γιατί εφαρμόζεται το λεγόμενο «διευθυντικό δικαίωμα», οπότε, αν δεν αποδεχθεί την αναστολή σύμβασης, απλώς θα χάσει τα 800 ευρώ, ενώ δεν θα πάρει μισθό γιατί η σύμβαση θα θεωρείται ότι είναι σε αναστολή. Οσο διάστημα μείνει εκτός δουλειάς δεν θα μπορεί να τον απολύσει ο εργοδότης.

6. Πόσο θα μείνω εκτός εργασίας;

Η αναστολή σύμβασης διαρκεί για 45 μέρες (ενάμιση μήνα) και στο διάστημα αυτό καλύπτεται ο μισθός με την αποζημίωση των 800 ευρώ. Το 45ήμερο ξεκινά από την ημερομηνία που θα κάνει τη δήλωση ο εργοδότης, ενώ η δήλωση του εργαζομένου έχει νόημα να γίνει το συντομότερο, γιατί θα πληρωθεί και πιο γρήγορα. Για εργαζομένους σε επιχειρήσεις η λειτουργία των οποίων έχει ανασταλεί, το 45ήμερο ξεκίνησε από 15 Μαρτίου και λήγει στο τέλος Απριλίου, ενώ για εργαζομένους που θα έχουν αναστολή σύμβασης, το 45ήμερο ξεκινά από την 1^η Απριλίου και μπορεί να φτάσει ως και 15 Ιουνίου. Για παράδειγμα, αν μια επιχείρηση που αναστείλει τις συμβάσεις εργασίας για το μισό προσωπικό της στις 10 Απριλίου, σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα μείνουν εκτός εργασίας ως τις 25 Μαΐου. Αν η αναστολή γίνει στις 30 Απριλίου, τότε ο εργαζόμενος ή οι εργαζόμενοι μένον εκτός εργασίας ως τις 15 Ιουνίου.

7.Τι αλλάζει στο μισθό μου λόγω των μέτρων;

Οι εργαζόμενοι θα πάρουν μισθό ή αναλογία του μισθού τους για όσο διάστημα είχαν ενεργή σύμβαση εργασίας μέχρι αυτή να ανασταλεί. Για το διάστημα από την αναστολή της σύμβασης και για ενάμιση μήνα ο εργοδότης δεν οφείλει ούτε μισθό ούτε εισφορές. Ο μεν μισθός αποζημιώνεται μέχρι του ποσού των 800 ευρώ, οι δε εισφορές είναι πληρωμένες από το κράτος με βάση το μισθό του υπαλλήλου και όχι με βάση την αποζημίωση. Για παράδειγμα, εργαζόμενος που δούλεψε μέχρι 15 Μαρτίου και έχει μηνιάτικο 1.200 ευρώ, θα πάρει 600 ευρώ για το δεκαπενθήμερο Μαρτίου και 800 ευρώ για τον ενάμιση μήνα που ακολουθεί ως τέλος Απριλίου. Συνολικά θα λάβει 1.400 ευρώ για Μάρτιο και Απρίλιο, ενώ, αν δεν είχε αναστολή σύμβασης, θα έπαιρνε 2.400 ευρώ.

8. Τι κάνω αν με απολύσει ο εργοδότης παρά την απαγόρευση που έχει όταν αναστέλλει συμβάσεις;

Η απόλυση είναι άκυρη αν επισυμβεί ενόσω ο εργαζόμενος βρίσκεται σε αναστολή σύμβασης. Ακυρη είναι επίσης και η απόλυση για όσους παραμένουν εργαζόμενοι σε επιχείρηση που ανέστειλε μέρος των συμβάσεων. Η ακυρότητα σημαίνει ότι ο εργαζόμενος επιστρέφει στη θέση του διά νόμου, μια που απαγορεύθηκαν οι απολύσεις όταν η επιχείρηση έχει αναστείλει τη λειτουργία της, και όταν πλήττεται και αναστέλλει την ισχύ των συμβάσεων εργασίας για 45 μέρες.

9. Τι θα ισχύει όταν επιστρέψω στη δουλειά μου από το 45ήμερο της αναστολής;

Η θέση εργασίας δεν απειλείται και ο εργαζόμενος ανακτά όλα τα εργασιακά δικαιώματα που είχε έως την ημερομηνία της αναστολής (μισθός, ωράριο κ.λπ.). ΠΡΟΣΟΧΗ: Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου δίνει το δικαίωμα όμως στον εργοδότη να προβεί σε απολύσεις μέσα σε ένα μήνα αφότου επιστρέψουν οι εργαζόμενοι που είχαν μπει σε αναστολή σύμβασης. Είναι ασαφές όμως και πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι σε περίπτωση απολύσεων ένα μήνα μετά την αναστολή συμβάσεων η επιχείρηση δεν θα έχει τα ευεργετήματα της μείωσης φόρων, εισφορών και ρυθμίσεων δανείων.

10. Είμαι επαγγελματίας και με έκλεισε το κράτος για τον κορωνοϊό. Παίρνω επίδομα 800 ευρώ;

Ναι. Με την επέκταση των μέτρων που ανακοινώθηκαν την Τρίτη, παίρνουν επίδομα και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και όσοι έχουν ατομική επιχείρηση και απασχολούν ως 5 άτομα. Το επίδομα θα δοθεί και στον επαγγελματία και στον εργαζόμενο. Αν δεν υπάρχει εργαζόμενος, θα δοθεί στον επαγγελματία εφόσον είναι πληττόμενος στη λίστα του υπουργείου Οικονομικών.

1. Εργάζομαι σε εταιρία που λειτουργεί κανονικά και δεν περιλαμβάνεται στη λίστα με τις πληττόμενες. Δικαιούμαι κάτι από τα μέτρα της κυβέρνησης;

Δεν προβλέπεται τίποτε για τους εργαζομένους που εργάζονται σε επιχειρήσεις οι οποίες δεν είναι στις πληττόμενες. Το μόνο που έχουν κατοχυρώσει είναι η ασφάλεια της θέσης τους, καθώς, αν απολυθούν, τότε η επιχείρησή τους δεν θα μπορεί να μπει σε κανένα ευνοϊκό μέτρο όπως αναστολή πληρωμής φόρων, εισφορών, ρυθμίσεις δανείων κ.ά.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι απολύσεις μπορούν να γίνουν εφόσον γίνουν ισάριθμες προσλήψεις, ώστε να διατηρηθεί ο ίδιος αριθμός εργαζομένων. Μπορεί δηλαδή να φύγει ένας ακριβός εργαζόμενος για να έρθει ένας φθηνότερος. Αυτό βέβαια είναι ρίσκο, γιατί η επιχείρηση θα υπονομεύσει και την ποιότητα της υπηρεσίας της, και την παραγωγικότητά της, αλλά και την ανταγωνιστικότητά της.

12. Εργάζομαι σε εταιρία που πλήττεται και θα έχω αναστολή σύμβασης εργασίας. Πληρώνω όμως και ενοίκιο για το παιδί μου που σπουδάζει σε άλλη πόλη. Θα έχω μείωση στο μίσθωμα κατά 40% όπως άλλοι εργαζόμενοι γονείς που νοικιάζουν σπίτι ως πρώτη κατοικία;

Δυστυχώς όχι και είναι τεράστια αδικία που επιβάλλεται να διορθωθεί από την κυβέρνηση. Ενώ λοιπόν ένας εργαζόμενος που έχει ή θα έχει αναστολή σύμβασης και πληρώνει ενοίκιο για σπίτι πρώτης κατοικίας θα πάρει, εκτός από τα 800 ευρώ, μια πρόσθετη μείωση του ενοικίου του κατά 40%, αυτό δεν ισχύει για γονιό που πληρώνει το νοίκι του παιδιού του που σπουδάζει σε άλλη πόλη! Θα πρέπει η κυβέρνηση να συμπεριλάβει στη μείωση του ενοικίου κατά 40% και τους εργαζομένους που είναι σε αναστολή ή θα μπουν σε αναστολή συμβάσεων και πληρώνουν νοίκι για παιδί που σπουδάζει.

13. Τι ισχύει με τη ρύθμιση για το «προσωπικό ασφαλείας» και τι σημαίνει για εμένα που εργάζομαι σε πληττόμενη επιχείρηση;

Για έξι μήνες από τις 20 Μαρτίου μια επιχείρηση, ανεξάρτητα από το αν πλήττεται ή όχι, μπορεί να βάλει σε καθεστώς προσωρινής εργασίας το 50% του προσωπικού της και να δουλεύει για 2 εβδομάδες αντί 4 τον μήνα. Σε αυτή την περίπτωση θα πληρώνει μισό μισθό. Το μέτρο θα πρέπει να επανεξεταστεί, γιατί αυξάνει την ευελιξία για τη μετατροπή συμβάσεων εργασίας (από πλήρους σε εκ περιτροπής απασχόλησης) για μεγάλο διάστημα, δίνοντας αφορμή να το κάνουν ενδεχομένως και επιχειρήσεις που δεν πλήττονται. Η ΓΣΕΕ διαφωνεί εντονότατα και ζητάει να αποσυρθεί το μέτρο αυτό στις παρούσες συνθήκες.

14. Ο μισθός μου ήταν 1.080 ευρώ μικτά και από 15 Μαρτίου σταμάτησα να εργάζομαι γιατί η επιχείρηση έκλεισε με τα μέτρα περιορισμού λόγω κορονοϊού. Τι θα πάρω από το κράτος και τι από τον εργοδότη; Το Δώρο Πάσχα θα το πάρω; Πόσο θα είναι και πότε θα το πληρωθώ;

Ο εργοδότης οφείλει μισθό ως 15 Μαρτίου, άρα 540 ευρώ. Το κράτος θα δώσει 800 ευρώ για ενάμιση μήνα (ως Απρίλιο). Το Δώρο το οφείλει ο εργοδότης και του δόθηκε η δυνατότητα να μην το καταβάλει Μεγάλη Τετάρτη, αλλά το καλοκαίρι μαζί με το Επίδομα Αδείας. Το Δώρο θα ήταν 562 ευρώ (με την αναλογία του Επιδόματος Αδείας) αν η σύμβαση εργασίας ήταν ενεργή για 120 μέρες (4 μήνες) από 1ης/1/2020 ως 30/4/2020. Τώρα που η σύμβαση είναι ενεργή για 75 μέρες, το Δώρο θα είναι 352 ευρώ.

15. Απολύθηκα στο διάστημα 1 ως 20 Μαρτίου. Είναι νόμιμη η απόλυσή μου; Τι δικαιούμαι από τα μέτρα;

Η απόλυση είναι νόμιμη και δεν ακυρώνεται γιατί δεν είχαν ληφθεί έκτακτα μέτρα που να τις καθιστούν απαγορευτικές. Ωστόσο, ο εργαζόμενος που απολύθηκε ή που αποχώρησε με δική του απόφαση από 1 ως 20 Μαρτίου, παίρνει και το 800άρι, αλλά και τη μείωση 40% στο ενοίκιο αν νοικιάζει για πρώτη κατοικία.

16. Είμαι σε αναστολή εργασίας για 45 ημέρες. Κινδυνεύει να μειωθεί ο μισθός μου όταν λήξει η αναστολή και επιστρέψω στη δουλειά;

Ναι, ο κίνδυνος αυτός υπάρχει όταν λήξει η αναστολή σύμβασης εργασίας, γιατί ο νόμος βάζει τον περιορισμό στην καταγγελία σύμβασης (με απόλυση) και όχι στη μετατροπή της. Οπότε, ο εργοδότης μπορεί να πει στον εργαζόμενο που γυρίζει από την αναστολή σύμβασης ότι θα τον απασχολεί με μερική και όχι με πλήρη απασχόληση.

17. Σκόπευα να πάρω άδεια τον Ιούνιο, αλλά θα την πάρω τώρα. Μπορεί ο εργοδότης μου να μου κάνει αναστολή σύμβασης εργασίας; Μπορεί να με γυρίσει πίσω από την άδειά μου; Μπορεί να αρνηθεί να τη δώσει;

Η λήψη κανονικής άδειας προστατεύει τον εργαζόμενο. Ο εργοδότης δεν δικαιούται να τον απολύσει όσο είναι σε άδεια ούτε να του μετατρέψει τη σύμβαση ούτε να τον βάλει σε αναστολή. Δεν δικαιούται να αρνηθεί την άδεια, παρά μόνον αν συμπέσει με τις άδειες και άλλων εργαζομένων.

18. Είμαι ελεύθερος επαγγελματίας. Τι γλιτώνω από εισφορές;

Εχετε αναστολή πληρωμής για τις εισφορές Φεβρουαρίου και Μαρτίου. Πηγαίνουν για τον Σεπτέμβριο, ενώ αναστέλλονται και οι δόσεις για τις οφειλές που είναι σε ρύθμιση.