Το κυπριακό μοντέλο, με την επωνυμία ΕΣΤΙΑ, εξετάζεται από υπουργείο Οικονομικών και Τράπεζες ως το επόμενο βήμα για την προστασία της πρώτης κατοικίας ενόψει της κατάργησης του νόμου Κατσέλη.
Βασική πρόβλεψη του κυπριακού μοντέλου, είναι η επιδότηση από το Δημόσιο του ενός τρίτου της μηνιαίας δόσης που ορίζεται να πληρώνει ο δανειολήπτης του οποίου η πρώτη κατοικία προστατεύεται, εφόσον πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Ευγενίας Τζώρτζη για την Καθημερινή το ΕΣΤΙΑ, καλύπτει όχι μόνον ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, αλλά και οφειλέτες μεσαίας τάξης, καθώς τα όρια της προστασίας για την πρώτη κατοικία συνδέονται με την εμπορική αξία του ακινήτου που μπορεί να φθάνει έως 350.000 ευρώ.
Αντιστοίχως, τα εισοδηματικά κριτήρια που έχουν τεθεί ξεκινούν από 20.000 και φθάνουν έως και 60.000 ευρώ.
Πυρήνας του σχεδίου ΕΣΤΙΑ είναι η υποχρέωση της τράπεζας ή της εταιρείας που έχει εξαγοράσει το δάνειο να αναδιαρθρώσει την οφειλή βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως το επιτόκιο, και η διάρκεια αποπληρωμής.
Οδηγός
Η συγκεκριμένη λύση δεν συνεπάγεται ότι θα μεταφερθεί ως έχει στη χώρα μας. Εξετάζεται ωστόσο ως εναλλακτική επιλογή και μπορεί να αποτελέσει μπούσουλα για να υποκαταστήσει τον νόμο Κατσέλη εάν και εφόσον κυβέρνηση, τράπεζες και θεσμοί δεν συμφωνήσουν στην παράταση της ισχύος του.
Οι τράπεζες εμφανίζονται πρόθυμες να συμφωνήσουν στην παράταση του νόμου μόνον υπό την προϋπόθεση ότι θα μειωθεί δραστικά στις 100.000 ευρώ το όριο για την αξία της πρώτης κατοικίας που σήμερα προστατεύεται.
Ο νόμος Κατσέλη, που βαίνει προς τη λήξη του στα τέλη του χρόνου, χαρακτηρίζεται άλλωστε από σωρεία εκκρεμών υποθέσεων, που, έφθασαν στα τέλη Σεπτεμβρίου στις 135.639.
Ο χρόνος εκδίκασης αν και έχει επιταχυνθεί παραμένει αργός, ενώ μειούμενες βαίνουν και οι νέες αιτήσεις που υποβάλλονται από την πλευρά των οφειλετών. Ενα κρίσιμο θέμα που μένει να διαπιστωθεί στο σύντομο διάστημα που απομένει έως τα τέλη του χρόνου είναι το κατά πόσον οι οφειλέτες θα γυρίσουν την πλάτη στον νόμο ενόψει της προοπτικής να υπάρξει ένας νέος πιο ευνοϊκός νόμος.
«Ομπρέλα για στρατηγικούς κακοπληρωτές»
Ενα τέτοιο ενδεχόμενο απορρίπτεται τόσο από τις τράπεζες όσο και από τους θεσμούς, που θεωρούν ότι μέχρι σήμερα ο νόμος Κατσέλη λειτούργησε ως ομπρέλα για στρατηγικούς κακοπληρωτές. Το καθεστώς αυτό έχει αλλάξει σε σημαντικό βαθμό μετά τις αλλαγές που υιοθετήθηκαν πρόσφατα, με βασικότερη την άρση του τραπεζικού απορρήτου, που ισχύει αναδρομικά για όσους έχουν κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο, αλλά και για τους νέους αιτούντες.