Την θέληση της ελληνικής κυβέρνησης να κάνει διάλογο με τους εταίρους, να γίνει συζήτηση και να βρεθεί μια αμοιβαία επωφελής λύση επαναδιατύπωση, αργά το βράδυ της Παρασκευής, μιλώντας στο BBC, ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Επέμεινε ότι το ερώτημα δεν είναι ποιος θα κάνει πρώτος πίσω ούτως ή άλλως και σε μια εμφανή προσπάθεια να κατευναστούν τα πνεύματα και οι εντυπώσεις δήλωσε ότι εμπιστεύεται τη Γερμανία.
Οι δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών έγιναν μετά από έκτακτη σύσκεψη που προηγήθηκε, το βράδυ της Παρασκευής, στο Μαξίμου, υπό τον Αλέξη Τσίπρα και στην οποία συμμετείχε τόσο ο κ. Βαρουφάκης όσο και ο Αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής των Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης.
Αντικείμενο της σύσκεψης ήταν η αποτίμηση των επαφών που έγιναν νωρίτερα με τον Πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και οι οποίες έκλεισαν με τον μάλλον εκρηκτικό τερματισμό της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με το Γιάννη Βαρουφάκη.
Οι ανταποκρίσεις των διεθνών ΜΜΕ από την Αθήνα συμφωνούσαν όλες ότι το κλίμα στη συνέντευξη ήταν ηλεκτρισμένο εξαρχής και ότι η δυσφορία του Ντάισλεμπλουμ, όταν ο Βαρουφάκης πήρε το λόγο στο τέλος για να διευκρινίσει ότι, εφόσον η κυβέρνηση αυτή εκλέχτηκε μόλις πριν από τέσσερις ημέρες στη βάση της αμφισβήτησης του υπάρχοντος προγράμματος, προφανώς δεν μπορεί να αποδεχτεί τη συνέχιση αυτού του προγράμματος, ούτε της διαπραγμάτευσης με την μορφή της Τρόικας που είναι συνδεδεμένη με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ήταν περισσότερο από εμφανής.
Σύμφωνα με διαρροές αργότερα, φεύγοντας ο Ολλανδός τεχνοκράτης, δίνοντας φανερά απρόθυμα το χέρι του στον Γιάνη Βαρουφάκη, έσκυψε και είπε στο αυτί του Υπουργού ότι «σκότωσε την τρόικα», με μια μάλλον πιο άκομψη έκφραση, που έκανε τον Γιάνη Βαρουφάκη να πει «ουάου»
Την ώρα που τα διεθνή ΜΜΕ περιέγραφαν ένα σκηνικό τουλάχιστον αντιπαράθεσης με ορισμένα να κάνουν λόγο ακόμη και για ρήξη, η ελληνική κυβέρνηση και εκπρόσωποί της υποστήριζαν ότι δεν υπάρχει κάποιος λόγος πανικού, καθώς τέτοιου είδους διαφωνίες ήταν αναμενόμενες εξαρχής, δεδομένης της πρόθεσής της να μην συνεχίσει την εφαρμογή του υφιστάμενου προγράμματος.
Σύμφωνα με διαρροές που δεν επιβεβαιώνονται, μέσα στη συνάντηση που έγινε στο Υπουργείο Οικονομικών, και στην οποία συμμετείχαν και ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, ο Υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης και ο Αναπληρωτής Υπουργός Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε σημαντικό μέρος της, αυτός που μίλησε κυρίως ήταν ο Πρόεδρος του Euro-working Group, Τόμας Βίζερ, ο οποίος είχε έρθει στην Αθήνα ακριβώς γι αυτό το λόγο, παρά τις κακές του σχέσεις με τον Ντάισελμπλουμ: γιατί είναι ο άνθρωπος με τα «στοιχεία», που μπορούσε να παρουσιάσει με αριθμούς τη θέση των εταίρων και ν’ απαντήσει στα ζητήματα που θα έθετε η ελληνική πλευρά.
Η πορεία της συζήτησης φαίνεται, σύμφωνα πάντα με διαρροές, να κύλησε όπως ακριβώς αναμενόταν: ο Ντάισελμπλουμ και ο Βίζερ επέμειναν ότι η χώρα πρέπει να συνεχίσει το πρόγραμμα και να το τελειώσει με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, να παραμείνει στην πορεία των υφιστάμενων πολιτικών κ.ο.κ.
Και οι δύο εμφανίστηκαν ιδιαίτερα σκληροί, καθιστώντας σαφές ότι η παρέκκλιση από τις συμφωνίες είναι φυσικά δικαίωμα της Ελλάδας αλλά θα συνοδεύεται και από την αντίστοιχη διακοπή της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχουν οι Βρυξέλλες. Η ελληνική κυβέρνηση, από την άλλη, ζήτησε χρόνο για τη διαπραγμάτευση και παρουσίασε σειρά μεταρρυθμίσεων και μέτρων στο πλαίσιο ενός τετραετούς προγράμματος για την περίοδο 2015-2018 με δημοσιονομική σταθερότητα (με δεσμεύσεις για τήρηση συμφωνημένων στόχων), στα πρότυπα εφαρμογής ενός μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Κατά τις διαρροές αυτές, η ελληνική πλευρά, στην παρούσα φάση, δεν έθεσε το θέμα του κουρέματος του χρέους καθόλου στο τραπέζι.
Όπως έδειξαν οι τεταμένες δηλώσεις μετά το τέλος της συνάντησης δύο, τουλάχιστον, είναι τα βασικά σημεία διαφωνίας, τα οποία είναι και κομβικά: ο Ντάισελμπλουμ απέρριψε ανοικτά και με μάλλον υποτιμητικό τρόπο την πρόταση για σύγκλιση διεθνούς διάσκεψης για το χρέος απαντώντας σε σχετική ερώτηση με τη φράση ότι υπάρχει και είναι το Eurogroup, παρά το ότι δεν φαίνεται να είχε συζητηθεί νωρίτερα στη συνάντηση. Ο Βαρουφάκης από την άλλη εξέφρασε την προθυμία της κυβέρνησης να συζητήσει με κάθε θεσμικό εταίρο ή οργανισμό αλλά όχι με την τρόικα καθώς απέρριψε και τη συνέχιση, ως έχει, του υφιστάμενου προγράμματος. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για κομβικά σημεία, αναλυτές επεσήμαιναν ότι τίποτε δεν έχει κριθεί καθώς όπως σε κάθε σκληρή διαπραγμάτευση, η οποία εμπεριέχει την δυναμική της αλλαγής ορισμένων όρων, και οι δύο πλευρές υιοθετούν, αρχικώς, σε επίπεδο εντυπώσεων, έστω, πιο άκαμπτες και σκληρές θέσεις προκειμένου μέχρι το τέλος να έχουν υπαναχωρήσει με τρόπο τέτοιο και σε σημείο τέτοιο που δεν θα εγκαταλείπουν βασικές τους αρχές και συμφέροντα.
Και αυτό γιατί πρόκειται, όπως έλεγαν, για την αρχή μιας διαπραγμάτευσης την οποία η ελληνική πλευρά καταβάλει προσπάθεια να θέσει σε ένα, αν όχι εντελώς καινούργιο, πάντως σίγουρα διαφορετικό πλαίσιο από αυτό που ορίζει το υφιστάμενο πρόγραμμα και ακολουθούνταν μέχρι τώρα.
Αυτό που ουσιαστικά λέει είναι αυτό που πολλοί οικονομολόγοι διεθνώς έχουν πει ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο, ότι δεν μπορεί ν’ αποπληρωθεί πλήρως και ότι αν συνεχιστεί η λιτότητα θα γίνεται ολοένα δυσκολότερη η αποπληρωμή του ενώ παράλληλα θα μεγιστοποιείται η δυστυχία στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια άποψη που σε σημαντικό βαθμό έχει υιοθετηθεί στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η οποία επισήμως, μέσα μόνο στα τελευταία 24ωρα, έχει εκφραστεί υπέρ των πολιτικών ανάπτυξης στην ευρωζώνη και μετά τη συνέντευξη Τύπου Ντάισελμπλουμ – Βαρουφάκη έσπευσε να δηλώσει έτοιμη δια του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου να «διαμεσολαβήσει» για γεφυρωθούν οι διαφορές ανάμεσα στην Αθήνα και στην ΕΕ.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Ντάισελμπλουμ, ακριβώς επειδή είναι Πρόεδρος ενός συλλογικού οργάνου και εκφράζει τις αποφάσεις που έχουν, ήδη, ληφθεί εκεί, αλλά και επειδή προέρχεται από μια χώρα, όπως η Ολλανδία που είναι γνωστό ότι συντάσσεται με τη «γερμανική γραμμή» απέναντι στο χειρισμό της κρίσης στην ευρωζώνη, δεν θα μπορούσε, μάλλον, να έχει την οποιαδήποτε άλλη αντίδραση, πέραν από αυτήν που είχε ως προς την ουσία των δηλώσεων Βαρουφάκη.
Παρόλα αυτά, πολλά θα κριθούν και από τις επαφές που θα έχει τις επόμενες μέρες η ελληνική κυβέρνηση και κυρίως ο κ. Βαρουφάκης στην Ιταλία και στη Γαλλία (Τρίτη και Τετάρτη) αλλά και ο κ. Τσίπρας, ο οποίος θα συναντηθεί και με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Ενθαρρυντική, ως ένα βαθμό, χαρακτηρίστηκε και η δήλωση Μοσκοβισί, νωρίτερα την Παρασκευή, ο οποίος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μπορεί να επανεξεταστεί ο τρόπος συνεννόησης της Αθήνας με τους θεσμικούς εταίρους εξαιρώντας την τρόικα.