Το πακέτο των βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους κατά 20 μονάδες του ΑΕΠ έως το 2060 ενέκρινε στη χθεσινή του συνεδρίαση το Eurogroup, με τον επικεφαλή του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ να προαναγγέλλει μέσα στις επόμενες εβδομάδες την άμεση ενεργοποίησή τους.
Από την άλλη προανήγγειλαν μια σειρά από μέτρα καθώς και ένα μηχανισμό που θα εξασφαλίζει την επίτευξη των δύσκολων δημοσιονομικών στόχων στο μέλλον, δηλαδή και μετά το 2018. Επίσης, δεν προέκυψε χθες συμφωνία για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, ούτε και για τον τρόπο που θα συμμετάσχει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα, αποφάσεις που μεταφέρονται στο νέο έτος.
Τα τεχνικά κλιμάκια επιστρέφουν στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες με σκοπό να καταφέρουν να φτάσουν στον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018, με τρόπο όμως που αυτή τη φορά θα είναι αξιόπιστος και για το Ταμείο, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής. Το ΔΝΤ επιμένει ότι τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί με τους Ευρωπαίους εταίρους θα φέρουν μόλις 1,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα. Τα μέτρα στα οποία επιμένει το ΔΝΤ δεν είναι άλλα από περικοπές στις συντάξεις και μείωση του αφορολόγητου ορίου. H παραπάνω θέση του Ταμείου, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, εκφράστηκε από τον εκπρόσωπό του Π. Τόμσεν κατά τη διάρκεια του Eurogroup.
Όσον αφορά το πόσα χρόνια θα πρέπει να επιτυγχάνεται πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μετά τη λήξη του προγράμματος το 2018, ακόμα δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση. Ενδεικτική των δύσκολων διαπραγματεύσεων που θα ακολουθήσουν είναι η δήλωση του Έλληνα Υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου: «Δεν θα πρέπει να υπάρχουν απαιτήσεις που δεν θα λαμβάνουν υπόψη την τρέχουσα πολιτική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα»,ανέφερε χαρακτηριστικά και υπογράμμισε ότι «είχαμε δεύτερο τρίμηνο ανάπτυξης, περιμένουμε και το τρίτο τρίμηνο να είναι θετικό και συνολικά να υπάρξει θετικό πρόσημο στο σύνολο της χρονιάς. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο η χώρα έκανε τεράστιο αριθμό μεταρρυθμίσεων. Αποδέχθηκε η πλειοψηφία των χωρών ότι η λίστα μεταρρυθμίσεων είναι εντυπωσιακή και αποδίδει καρπούς. Δεδομένων αυτών, είναι πολύ σημαντικό όλες οι πλευρές, περιλαμβανομένου του ΔΝΤ, να μη θέσουν σε κίνδυνο αυτή την πρόοδο με αυξημένη αβεβαιότητα».
Συμπερασματικά, μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου προκύπτει ότι:
1. Ενεργοποιούνται τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος τις επόμενες εβδομάδες. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα δεν πρόκειται να ξανασυζητηθούν πριν τα μέσα του 2018.
2. Πρωτογενή πλεονάσματα. Ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ παραμένει αμετάβλητος για το 2018 και για τα επόμενα χρόνια.
3. Μέτρα. Το Eurogroup επαναβεβαίωσε ότι ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, ο οποίος θα πρέπει να επιτευχθεί το 2018, χρειάζεται να διατηρηθεί σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Προκειμένου να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι -εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου- με διατηρήσιμο τρόπο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε έναν μηχανισμό και διαρθρωτικά μέτρα τα οποία θα διασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων.
4. ΔΝΤ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σύμφωνα με τον Γ. Ντάισελμπλουμ, επαναβεβαίωσε την πρόθεσή του να απευθυνθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο, προκειμένου να συναφθεί μια νέα συμφωνία χρηματοδότησης της Ελλάδας, το συντομότερο δυνατό μετά την επίτευξη Staff Level Agreement στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης. Δεδομένου ότι οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως τουλάχιστον το 2020 παραμένουν αμετάβλητοι, με τα σημερινά δεδομένα δεν φαίνεται πως θα μεταβληθεί η θέση του ΔΝΤ, η οποία διατυπώθηκε κατά τον πρώτο γύρο επαφών στην Αθήνα για προκαταβολικά μέτρα έως 4,2 δισ. ευρώ, με στόχευση σε ασφαλιστικό και αφορολόγητο.
5. Επάνοδος κουαρτέτου. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να επιστρέψουν στην Αθήνα οι Ντέλια Βελκουλέσκου, Ντέκλαν Κοστέλο, Φραντσέσκο Ντρούντι και Νίκολας Τζιαμαρόλι, με στόχο την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Τι κερδίσαμε για το χρέος
Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ περιέγραψε δέσμη μέτρων βραχυχρόνιας διαχείρισης του ελληνικού χρέους, τα οποία, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, θα εφαρμοστούν τις επόμενες εβδομάδες. Από την πλευρά του ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ξεκαθάρισε ότι για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα δεν πρόκειται να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια, πριν την ολοκλήρωση του τρίτου Μνημονίου στα μέσα του 2018.
Τα μέτρα τα οποία παρουσίασε ο κ. Ρέγκλινγκ αφορούν:
– Την εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής του EFSF βάσει των υφιστάμενων μέσων σταθμισμένων ωριμάνσεων, στα 32,5 έτη.
– Την άρση της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου κατά 200 μονάδες βάσης, σχετικά με την εξαγορά χρέους του δεύτερου ελληνικού προγράμματος για το 2017.
– Τη χρήση της χρηματοδοτικής στρατηγικής του ESM/EFSF ανάλογα με την κατάσταση των αγορών για την μείωση του ρίσκου των επιτοκίων χωρίς την επιβολή επιπρόσθετου κόστους στις χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα. Το μέτρο αυτό θα χρησιμοποιηθεί μέσω: α) της ανταλλαγής τίτλων του ESM/EFSF που στηρίζουν τα δάνεια για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση στην Ελλάδα β) το swap επιτοκίων του ESM για τον περιορισμό του ρίσκου από υψηλότερα επιτόκια στις αγορές γ)την εισαγωγή ανάλογχης χρηματοδότησης για μελλοντικές εκταμιεύσεις στην Ελλάδα υπό το τρέχον πρόγραμμα.