Την ανάγκη λήψης νέων δημοσιονομικών μέτρων για το 2016, ύψους 850-900 εκατ. ευρώ (0,5% του ΑΕΠ), έχουν ήδη επισημάνει οι δανειστές προς την κυβέρνηση, πέραν των μέτρων εκείνων που έχουν συμφωνηθεί, αλλά ακόμα δεν έχουν ψηφιστεί ή έχουν ψηφιστεί και δεν έχουν εφαρμοστεί. Οι παρεμβάσεις στις δύο τελευταίες κατηγορίες ανέρχονται σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ ή 1% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής και του skai.gr, οι θεσμοί κατά τις συζητήσεις των προηγούμενων ημερών που έγιναν στην Αθήνα, ενημέρωσαν την κυβέρνηση ότι έχουν εντοπίσει δημοσιονομικό κενό για το 2016 της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ ή περίπου 850-900 εκατ. ευρώ. «Τρύπα», η οποία θα πρέπει να καλυφθεί με νέα μέτρα, ώστε να διασφαλιστεί η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ. Επί της ουσίας, οι δανειστές θεωρούν ότι αν δεν προστεθούν νέα μέτρα στον προϋπολογισμό (σ.σ. που θα μπορούσαν να περιληφθούν στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα), τότε η Ελλάδα θα παρουσιάσει μηδενικό πρωτογενές αποτέλεσμα το 2016 και θα επιβαρύνει τις προοπτικές για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018.
Αυτό, όμως, δεν είναι το μοναδικό «αγκάθι» που καλείται να διαχειριστεί η κυβέρνηση στο σκέλος των δημοσιονομικών εξελίξεων. Στο πλαίσιο του μνημονίου έχουν συμφωνηθεί μία σειρά από παρεμβάσεις που ακόμα είτε δεν έχουν εξειδικευτεί είτε δεν έχουν εφαρμοστεί. Ειδικότερα, στον νέο κύκλο διαπραγματεύσεων θα πρέπει να καταλήξουν κυβέρνηση και δανειστές στις αλλαγές σε:
1. Ασφαλιστικό: Η μεταρρύθμιση θα πρέπει να δημιουργεί και δημοσιονομικό όφελος της τάξης του 1 δισ. ευρώ για το 2016, πέραν του να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του συστήματος.
2. Φορολογικό: Πρέπει να προχωρήσουν οι αλλαγές στην κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων (θα αποδώσουν 150 εκατ. ευρώ), αλλά και οι αλλαγές στη φορολόγηση των αγροτών (θα αποφέρουν 32 εκατ. ευρώ).
Τα δύο αυτά θέματα θα κλείσουν κατά τη διάρκεια της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος που είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσει στις 18 Ιανουαρίου. Παράλληλα, ενώ έχει ψηφιστεί, δεν έχει ακόμα εξειδικευτεί το πώς θα γίνουν οι περικοπές της τάξης των 500 εκατ. ευρώ από τις αμυντικές δαπάνες. Το υπουργείο Αμυνας θα πρέπει να προτείνει άμεσα πώς θα προκύψει αυτή η εξοικονόμηση.
Ολα τα παραπάνω θα πρέπει να αποδώσουν στον προϋπολογισμό του 2016 το ποσό του 1,8 δισ. ευρώ ή περίπου 1% του ΑΕΠ. Ποσό το οποίο είναι επιπρόσθετο του 0,5% του ΑΕΠ που είναι το δημοσιονομικό κενό, σύμφωνα με τους θεσμούς. Πέραν αυτών, υπάρχουν κι άλλα θέματα που προκαλούν προβλήματα στον προϋπολογισμό και στην επίτευξη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα ψηφίσει την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των εσόδων από ενοίκια σε 15% από 11% για έσοδα έως 12.000 ευρώ και 35% από 33% για έσοδα άνω των 12.000 ευρώ.
Επίσης, άγνωστο είναι ακόμα το τι θα γίνει με την «τρύπα» που θα δημιουργηθεί από την εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την αντισυνταγματικότητα των περικοπών στις συντάξεις. Οι αισιόδοξες εκτιμήσεις δείχνουν «κενό» της τάξης των 2 δισ. ευρώ, ενώ οι απαισιόδοξες ανεβάζουν το ποσό στα 3,6 δισ. ευρώ ή περίπου 2% του ΑΕΠ. Μάλιστα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) πιέζει, σύμφωνα με πληροφορίες, για υιοθέτηση νέων μέτρων για την κάλυψη και αυτών των «κενών» που ενδεχομένως να δημιουργηθούν.