FT: Γιατί οι ΗΠΑ βλέπουν σε ένα πιθανό Grexit μια νέα Lehman Brothers

Σε αντίθεση με την Ευρώπη όπου ορισμένοι μοιάζουν να έχουν αποδεχτεί το ενδεχόμενο η Ελλάδα να βρεθεί εκτός Ευρωζώνης και να πιστεύουν ότι πρόκειται για εξέλιξη διαχειρίσιμη, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού η άποψη αυτή δεν έχει κερδίσει οπαδούς. Αντίθετα επικρατεί φόβος απέναντι σε ένα ενδεχόμενο Grexit και η εκτίμηση ότι όσοι Ευρωπαίοι είναι «υπεραισιόδοξοι» ως προς αυτό και πιστεύουν ότι οι συνέπειες θα είναι μικρές, δεν ξέρουν καλά τι τους γίνεται.
Όπως αναφέρει άρθρο της εφημερίδας Financial Times με τον τίτλο «Γιατί το Grexit τρομάζει τόσο πολύ τους Αμερικανούς;» την περασμένη εβδομάδα, κατά την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον Ευρωπαίοι, και κυρίως Γερμανοί αξιωματούχοι, υποστήριξαν ότι οι πιθανότητες για έξοδο της χώρας από το ευρώ έχουν ήδη προεξοφληθεί από τις αγορές και πως το σοκ θα μπορούσε να είναι περιορισμένο. Την άποψη δεν συμμερίζονται στις ΗΠΑ.
Όπως αναφέρει το άρθρο, ο Τζέισον Φούρμαν, πρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων, προειδοποίησε δημόσια ότι το «Grexit δεν θα είναι κακό μόνο για την ελληνική οικονομία, αλλά θα αποτελέσει πολύ μεγάλο και περιττό κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία, την στιγμή που πολλά πράγματα αρχίζουν να πηγαίνουν καλά». Και ανεπισήμως οι Αμερικανοί εκφράζουν πολύ εντονότερα τέτοιους φόβους.

Η εφημερίδα εκτιμά ότι η διαφορά αυτή υπάρχει καταρχήν λόγω διαφορετικών κινήτρων. «Χώρες όπως η Γερμανία έχουν περάσει τους τελευταίους τρεις μήνες να διαπραγματεύονται άκαρπα με τη νέα ελληνική κυβέρνηση και πλέον έχουν απογοητευτεί τόσο πολύ που θέλουν να βρουν τρόπους να εξορθολογήσουν τον κίνδυνο. Οι Αμερικανοί από την άλλη πλευρά, θέλουν να απομακρύνουν τον κίνδυνο» τονίζεται.

Κατά δεύτερον υπάρχει λόγω …Lehman Brothers. «Όταν κατέρρευσε η χρηματιστηριακή πριν 7 χρόνια, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έμαθαν ένα επώδυνο μάθημα για το πώς μικρά χαρτιά μπορούν να οδηγήσουν την κατάσταση εκτός ελέγχου. Οι Ευρωπαίοι ομόλογοί τους επίσης βίωσαν αυτή την κρίση. Όμως οι trader της Wall Street και οι αξιωματούχοι της Ουάσιγκτον είδαν την κρίση να μεταδίδεται τόσο άμεσα, τρομάζοντάς τους. Παράλληλα, ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι υποπτεύονται ότι υπάρχουν αρκετά  σημεία – κλειδιά αναφορικά με την πανωλεθρία του 2008 που μοιάζουν πολύ με την περίπτωση της Ελλάδας».

Το πρώτο σημείο, σύμφωνα με το δημοσίευμα είναι ότι ακόμη κι αν έχει γίνει μεγάλη ανάλυση του κινδύνου – ή εάν ο κίνδυνος αναμένεται – αυτό δεν εμποδίζει τις ακούσιες, δυσάρεστες επιπτώσεις. «Θυμηθείτε το 2008. Έξι μήνες προτού καταρρεύσει η Lehman Brothers, υπήρξε μια τεράστια κρίση στην Bear Stearns. Μετά από αυτό, ρυθμιστές και αξιωματούχοι προετοιμάζονταν για το επόμενο σοκ στον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Την παραμονή της χρεοκοπίας της Lehman, για παράδειγμα, οι αξιωματούχοι είχαν επικεντρωθεί μανιωδώς στον περιορισμό των κινδύνων για την αγορά πιστωτικών παραγώγων. Τελικά όμως, κάτι τους διέφυγε. Αυτό που πυροδότησε την αναταραχή δεν ήταν τα συμβόλαια παραγώγων, αλλά ένα νομικό θέμα που είχαν αγνοήσει: ότι ο βρετανικός πτωχευτικός κώδικας προστατεύει με διαφορετικό τρόπο τους επενδυτές από ότι οι κανονισμοί που ισχύουν στη Νέα Υόρκη».

Το δεύτερο μάθημα, υποστηρίζει το δημοσίευμα, που οι Αμερικανοίκ έχουν πάρει από την υπόθεση της Lehman Brothers  είναι ότι, όταν πτωχεύει ένας εκδότης τίτλων, τότε πλήττεται η εμπιστοσύνη σε πολλούς ακόμη. «Κι αυτό δεν ισχύει μόνο επειδή οι επενδυτές αρχίζουν να ανησυχούν για τις ελλείψεις που μπορεί να υπάρχουν και σε άλλους, αλλά επειδή υπάρχει ευρύτερη αβεβαιότητα για την πολιτική που θα ακολουθηθεί. Όταν κατέρρευσε η Lehman, ξαφνικά τέθηκε υπό αμφισβήτηση όλο το χρηματοπιστωτικό μοντέλο. Έτσι, ακολούθησε πανικός γύρω από τα αμοιβαία κεφάλαια».

Και γι αυτό, σημειώνουν οι Financial Times, υπάρχει το τρίτο μάθημα: η πολιτική αναταραχή έχει μεγάλη σημασία.  «Αυτό που πραγματικά οδήγησε σε δίνη τις αγορές το 2008 ήταν όσα συνέβησαν τις δύο ημέρες μετά την κατάρρευση της Lehman. Το Κογκρέσο των ΗΠΑ αρχικά απέρριψε το πακέτο διάσωσης τραπεζών του τότε υπουργού Οικονομικών Χανκ Πώλσον, δημιουργώντας αβεβαιότητα για την πολιτική που θα ακολουθούσε τελικά η Ουάσιγκτον».

Το άρθρο εκτιμά ότι ίσως οι κίνδυνοι αυτοί, λόγω του ότι το ενδεχόμενο Grexit συζητιέται εδώ και πολύ καιρό, να μπορούν ν’ αποφευχθούν και οι ρυθμιστικές αρχές και οι τραπεζίτες να έχουν πάρει τα μέτρα τους. Θετικό επίσης είναι, όπως σημειώνεται ότι οι οικονομίες χωρών όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία έχουν βελτιωθεί δραματικά, κι αυτό (στη θεωρία) μειώνει την απειλή μετάδοσης.

Πάντως, σε περίπτωση είτε Grexit είτε ελληνικής χρεωκοπίας, η υπόλοιπη Ευρωζώνη δεν είναι σε θέση να «απαντήσει» με μια ενοποιημένη και συνεκτική πολιτική απάντηση, ομολογούσαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μιλώντας σε Αμερικανούς στο πλαίσιο της συνόδου του ΔΝΤ.

Κατά την εφημερίδα, τα επιχειρήματα των Ευρωπαίων που εμφανίζονται «ήρεμοι» απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο κρίνονται «υπεραισιόδοξα» από τους Αμερικανούς συνομιλητές τους. «Κατ’ αρχήν, η απόλυτη αδιαφάνεια που υπάρχει στους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, εξακολουθεί να δημιουργεί μεγάλο περιθώριο για δυσάρεστες λογιστικές και νομικές εκπλήξεις. Δεύτερον, σίγουρα η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που κουβάλα ένα υπερβολικό βάρος χρέος. Και τρίτον, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι πολιτικές εκπλήξεις θα σταματήσουν στο Grexit. Όπως και το 2008, μπορεί να δημιουργηθεί ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα πολιτικής».

Με δύο λόγια, σημειώνουν οι Financial Times, οι Αμερικανοί ανησυχούν για το πρώτο κύμα προβλημάτων που θα προκληθεί από ένα Grexit αλλά κυρίως ανησυχούν για το δεύτερο που θα ακολουθήσει. Γιατί όπως υπογραμμίζεται υπάρχει ένα ακόμη μάθημα που η «άλλη πλευρά του Ατλαντικού» έμαθε από την κρίση με την Lehman Brothers: «Όταν ξεσπά μία κρίση, η αξία των τίτλων που επηρεάζεται είθισται να καταρρακώνεται. Η τρύπα στον ισολογισμό της Lehman ήταν τελικά πολύ μεγαλύτερη από ότι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί.  Αυτή είναι μία πολύ τρομακτική σκέψη σε σχέση με οποιοδήποτε σενάριο εξόδου της Ελλάδας- όχι μόνο για την ίδια τη χώρα, αλλά για όλη την Ευρωζώνη».