Της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΚΕΡΑΣΤΑ
Είναι από τους τόπους όπου θέλεις (και αξίζει τον κόπο) να έρχεσαι και να ξανάρχεσαι, κάθε εποχή του χρόνου. Σαράντα και πλέον πανέμορφα πετρόχτιστα χωριά στην ορεινή και δυσπρόσιτη Ηπειρο, με λίγους, επίμονους και αυθεντικά φιλόξενους οικοδεσπότες. Στο οδοιπορικό που ακολουθεί σας ξανασυστήνουμε το Κεντρικό και το Δυτικό Ζαγόρι.
Αετός σε χαμηλή πτήση διασχίζει ξαφνικά κάθετα μπροστά μας το δρόμο. Φτάνοντας στο Μονοδένδρι, παίρνουμε αμέσως το μονοπάτι για τηΜονή Αγίας Παρασκευής και για το μπαλκονάκι της με θέα στο επιβλητικό φαράγγι του Βίκου. Συνεχίζοντας, σύρριζα στους κάθετους απόκρημνους βράχους με τις σπηλιές, έρχεται η πρώτη γερή τζούρα καθαρού ζαγορίσιου αέρα. Κάπου εδώ πιο πάνω ίσως έχει τη φωλιά του ο αετός που μας υποδέχτηκε στο Κεντρικό Ζαγόρι.
Στη Ριζάρειο Σχολή Χειροτεχνίας του χωριού, οι γυναίκες δουλεύουν με απίστευτη λεπτομέρεια τα έργα τους στον αργαλειό. Οι λίγοι, τέτοια εποχή, τουρίστες κάνουν μια στάση για τη φημισμένη ζαγορίσια πίτα στις ταβέρνες της πλατείας, κάτω από πελώρια πλατανόκλαδα. Εμείς συνεχίζουμε απτόητοι την αναζήτηση σημείων με ωραία θέα στον Βίκο παίρνοντας το δρόμο για Οξυά, άλλο ένα απόκρημνο μπαλκόνι του φαραγγιού, που σίγουρα δεν συνιστάται σε όσους έχουν υψοφοβία. Ο γαϊδαράκος της Οξυάς μόλις συναντήθηκε με την ολοκαίνουργια «μπέμπα» του Αυστροϊρανού Martin Tayyab, που κάνει το πρώτο της road trip από Βιέννη προς Συρία. Η χαρά του φωτογράφου! Οπως και όλη η περιοχή, που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Παρωραία. Ζαγόρι λέγεται από τον 6ο αιώνα, οπότε κατέβηκαν οι Σλάβοι, και σημαίνει «ο τόπος πίσω από το βουνό». Ο τόπος πίσω από το όρος Μιτσικέλι της Πίνδου για την ακρίβεια, ένα σύμπλεγα απίθανου τοπίου και πετρόχτιστων χωριών με πολύ γερές αντιστάσεις αισθητικά στο πέρασμα αιώνων.
Πέτρα πάνω στην πέτρα
Τα χωριά του στέκουν άψογα μέσα στο τοπίο, ενώ οι σκεπές των σπιτιών αντιγράφουν αριστοτεχνικά το φυσικό πέτρινο δάσος. Τα Κεντρικά Ζαγοροχώρια έχουν διατηρήσει μια σπάνια ομοιομορφία, που τους δίνει χαρακτήρα. Αποκορύφωση το μικρό Δίλοφο. Μπορεί να γυρίστηκαν στο Μονοδένδρι σκηνές από την «Αναπαράσταση» του Αγγελόπουλου, σήμερα όμως είναι το Δίλοφο που μοιάζει να ακροβατεί ανάμεσα σε ένα γοητευτικό κινηματογραφικό σκηνικό και σε έντονα σημάδια εγκατάλειψης. Μόλις 10 οι κάτοικοί του το χειμώνα, ανάμεσά τους και ένα μόνο παιδάκι, που μαθαίνει να σκαλίζει τον κήπο δίπλα στη μητέρα του. Τα περισσότερα από τα χωριά του Κεντρικού Ζαγορίου ζουν με μόλις 10 μόνιμους κατοίκους.
Δύσκολο να τιθασεύσεις έναν τόσο δυνατό, συχνά βραχώδη και απόκρημνο, τόπο. Από τον 17ο αιώνα, οι Ζαγορίσιοι ταξίδεψαν πολύ ως μετανάστες σε Αίγυπτο, Ρωσία και χώρες της Ανατολής για να επιδοθούν στο εμπόριο. «Μπορεί εξωτερικά τα σπίτια να έχουν αυστηρή αισθητική και ομοιομορφία, αλλά το εσωτερικό τους έχει πολλά ξενόφερτα στοιχεία, έντονα χρώματα, έπιπλα κ.λπ.», όπως μας εξηγεί ο Διονύσης Στεφάνου στην Ελάτη. «Εδώ έμεναν κυρίως τα γυναικόπαιδα». Μέσα στη δυσκολία του τόπου, αντιλήφθηκαν προφανώς νωρίς πόση ανάγκη έχουν ο ένας τον άλλο και έχτισαν τα χωριά τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχουν οπτική επαφή μεταξύ τους. Από Ανω Πεδινά βλέπεις λίγο Ελάτη, ενώ το Καπέσοβο, που είναι ψηλά, βλέπει Δίλοφο, Δίκορφο, Μάνεση, Ελάτη, Μονοδένδρι, Βίτσα!
Πλατείες με αιωνόβια πλατάνια, πέτρινα σοκάκια, άναρχη βλάστηση γύρω τους, κοπάδια πρόβατα και αγελάδες να διακόπτουν την πορεία σου από τα Ανω Πεδινά στη Βίτσα και από το Καπέσοβο στους Κήπους. Αλογα που έχουν βγει για ελεύθερη βοσκή, υπενθυμίζοντας πως εδώ είναι Ζαγόρι και τους ρυθμούς επιβάλλουν η φύση και τα πλάσματά της.
Διαβάστε περισσότερα στο:
http://www.kathimerini.gr/791114/article/ta3idia/sthn-ellada/epistrofh-sta-zagoroxwria
