Πώς ο χαρισματικός Νετανιάχου χάνει την αύρα του ανίκητου - Ο Economist αναλύει τα πολιτικά δρώμενα στο Ισραήλ

Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, αντιμετωπίστηκε για πολλά χρόνια ως ένας από τους πιο χαρισματικούς πολιτικούς της εποχής του, ωστόσο η αύρα του αήττητου φαίνεται πως δεν τον ακολουθεί πια, όπως αναφέρει ο Economist.

Ο «Μάγος» που έδωσε 5 εκλογικές μάχες για να ανέλθει στην πρωθυπουργία

Η ικανότητά του να κερδίζει εκλογές, γεγονός που τον έκανε τον μακροβιότερο πρωθυπουργό στην ιστορία της χώρας, του απέφερε το παρατσούκλι «Ο Μάγος». Η επιμονή του – η κάθοδός του στην εκλογική κονίστρα 5 φορές προκειμένου να κερδίσει μια συμπαγή πλειοψηφία – ανταμείφθηκε πέρισυ όταν επέστρεψε στο πρωθυπουργικό αξίωμα, μετά από ενάμιση χρόνο στην αντιπολίτευση, ως επικεφαλής ενός υπερσυντηρητικού συνπασπισμού. Ωστόσο, οι κινήσεις του σε καθεστώς πανικού τις τελευταίες ημέρες δείχνουν ότι έχασε το «χάρισμά» του και μαζί την αύρα του αήττητου, που τον έκανε έναν τρομερό πολιτικό για πάνω από τρεις δεκαετίες, τονίζει ο Economist.

Η συμφωνία που έκλεισε ο Νετανιάχου τον Δεκέμβριο με θρησκευτικά και δεξιά κόμματα περιελάμβανε την υπόσχεση να αποδυναμώσει τις εξουσίες και την ανεξαρτησία του Ανώτατου Δικαστηρίου. Πολλοί στα δεξιά του πολιτικού φάσματος στη χώρα αντιδρούν στους μη εκλεγμένους δικαστές, τους οποίους βλέπουν ως απειλή στη βούληση των εκλεγμένων πολιτικών. Ωστόσο, τους τελευταίους 3 μήνες οι Ισραηλινοί βγήκαν στους δρόμους για να προστατεύσουν την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Ο αριθμός τους μάλιστα αυξάνεται. Οι διαδηλώσεις, κυρίως από κοσμικούς Ισραηλινούς, εντάθηκαν τις τελευταίες ημέρες, καθώς η κυβέρνηση Νετανιάχου επιχείρησε να περάσει τη σχετική νομοθεσία πριν από τις 2 Απριλίου, όταν η Κνεσέτ, το κοινοβούλιο της χώρας, θα διακόψει τις εργασίες της για περίπου έναν μήνα.

Η βαθιά διαίρεση στον στρατό – «Δεν θα υπηρετήσουμε μια δικτατορία»

Καθοριστικοί για το κίνημα διαμαρτυρίας είναι και οι χιλιάδες πιλότων και αξιωματικών, πολλοί από τους οποίους ανήκουν σε επίλεκτες στρατιωτικές εφεδρικές μονάδες, που απειλούν να μην παρουσιαστούν για υπηρεσία. Έχουν δηλώσει σε αναφορές τους ότι δεν θα «υπηρετήσουν μια δικτατορία», δημιουργώντας πιθανά προβλήματα στον ισραηλινό στρατό, που βασίζεται κατά κανόνα στις εφεδρείες του. Οι επικεφαλής των υπηρεσιών ασφαλείας παραπονούνται πως τους είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουν την κλιμακούμενη βία στο Παλαιστινιακό μέτωπο στη Δυτική Όχθη, ενώ υπάρχουν και οι πιο «μακρινές» απειλές από το Ιράν και τους συμμάχους του στην περιοχή.

Πρωτοφανείς διαδηλώσεις στο Ισραήλ/ Φωτογραφία: AP Photos

Το πρόβλημα οξύνθηκε περαιτέρω, όταν στις 25 Μαρτίου, ο Υπουργός Άμυνας, Γιόαβ Γκαλάντ, δημόσια προειδοποίησε πως εντάσεις γύρω από τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις επηρέαζαν τις υπηρεσίες επιβολής της τάξης και ασφάλειας. «Τίθεται μια σαφής, άμεση και απτή απειλή στην ασφάλεια του κράτους», είπε συγκεκριμένα.

Μια ημέρα αργότερα, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου τον απάλλαξε από τα καθήκοντά του, σε μια κίνηση που ίσως ήταν το μεγαλύτερο πολιτικό λάθος της καριέρας του. Αντί να ακούσει τις συμβουλές υπουργών και συμμάχων του στο κόμμα του, το Λικούντ, προκειμένου να αναζητήσει συμβιβασμούς, φάνηκε περισσότερο ανήσυχος μπροστά στο ενδεχόμενο να χάσει την υποστήριξη ακροδεξιών και υπερ-συντηρητικών θρησκευτικών κομμάτων που συναπαρτίζουν τη συμμαχία του, προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία. Μέσα σε λίγες ώρες από την αποπομπή του ΥΠΑΜ Γκάλαντ, οι Ισραηλιοί ξεχύθηκαν εκ νέου στους δρόμους, πολιορκώντας την οικία του Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ και μπλοκάροντας κεντρικές οδικές αρτηρίες στο Τελ Αβίβ. Το επόμενο πρωί, προκηρύχθηκε μεγάλη απεργία που θα παρέλυε τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της χώρας. Μέχρι τότε, το παιχνίδι είχε κριθεί, λέει ο Economist.

Χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους του Ισραήλ/ Φωτογραφία: AP

Ο Νετανιάχου «έριξε λάδι στη φωτιά»

Χθες το απόγευμα (27/3) ο Νετανιάχου υποχώρησε, ανακοινώνοντας ένα «time-out» προκειμένου να γίνουν διαπραγματεύσεις για την επίμαχη νομοθεσία. Όμως, αντί να κατευνάσει τα πνεύματα, τα «φούντωσε», κάνοντας λόγο για μια «μειοψηφία εξτρεμιστών, που είναι πρόθυμοι να κάνουν τη χώρα μας κομμάτια, οδηγώντας μας στον εμφύλιο πόλεμο και καλώντας σε άρνηση υπηρεσίας στο στρατό, κάτι που αποτελεί ένα τρομερό έγκλημα».

Το πλήγμα για τον Νετανιάχου ενώπιον των συμμάχων του σε οικονομία και άμυνα

Ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησής του υποστηρίζει πως οι συνομιλίες αποτελούν μια ευκαιρία το Ισραήλ να αναμετρηθεί με την έλλειψη επίσημου Συντάγματος και να ξεκαθαρίσει το status των «θεμελιωδών» νόμων του, στους οποίους το Ανώτατο Δικαστήριο έχει προσδώσει έναν χαρακτήρα οιονεί συνταγματικό. Όμως το αναπόφευκτο γεγονός είναι πως ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχασε τη μάχη αυτή και θα του είναι δύσκολο να προωθήσει την νομοθεσία αυτή στην επόμενη κοινοβουλευτική σύνοδο. Έχοντας ήδη ξεσηκωθεί μια φορά, οι κοσμικοί και φιλελεύθεροι Ισραηλινοί φαίνεται απίθανο να υποχωρήσουν σε έναν ή δύο μήνες για ένα ζήτημα που το βλέπουν ως μια οξεία απειλή για τη δημοκρατία στο Ισραήλ. Προσπάθειες να περάσουν οι αλλαγές χωρίς ευρεία υποστήριξη αναμφίβολα θα οδηγήσουν σε νέες διαδηλώσεις. Αλλά αν ο Νετανιάχου μπορέσει να τις αμβλύνει, ίσως δυσκολευτεί να διατηρήσει τη στήριξη των δεξιών και θρησκευτικών κομμάτων στα οποία ερείδεται.

«Ο άνθρωπος που έφερε το Ισραήλ στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου»;

Ακόμα και αν ο Νετανιάχου διατηρήσει το συνασπισμό του στην εξουσία, οι πράξεις του του έκαναν ζημιά σε ό,τι αφορά τους επιχειρηματίες και το αμυντικό κατεστημένο στη χώρα, τις δύο ζωτικές συνιστώσες επί των οποίων βάσισε την πολιτική του καριέρα γύρω από την οικονομική ανάπτυξη και την ασφάλεια του Ισραήλ. Αντίθετα, η ιστορία μπορεί να τον καταγράψει ως εκείνον που έφερε το Ισραήλ στα πρόθυρα εμφύλιας σύγκρυσης, προκαλώντας βαθιές διαιρέσεις.