Αποφασισμένη να παζαρέψει σκληρά τη συνεργασία της στην προσπάθεια αναχαίτισης του προσφυγικού κύματος προς την Ευρώπη θέτοντας απαιτήσεις σε σειρά ζητημάτων, αρχής γενομένης από τη χορήγηση βίζας, εμφανίστηκε η τουρκική ηγεσία κατά τις επαφές της με την Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στην Κωνσταντινούπολη την Κυριακή.
Η Γερμανίδα Καγκελάριος συναντήθηκε διαδοχικά με τον Τούρκο Πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου και τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν σε απόσταση αναπνοής από τις τουρκικές κάλπες, στις οποίες το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει ό,τι αποσπάσει από την ΕΕ, ιδίως στο θέμα της βίζας που για πολλούς Τούρκους είναι πιο σημαντικό από αυτή καθαυτή την ένταξη στην Ένωση.
Κατόπιν της συνάντησής του με την Άγκελα Μέρκελ, ο Ερντογάν δήλωσε πως ζήτησε από την Καγκελάριο, καθώς και από τη Γαλλία, τη Βρετανία και την Ισπανία, την υποστήριξή τους στην επίσπευση της προσπάθειας της Τουρκίας να καταστεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη στον απόηχο της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών με επίκεντρο το σχέδιο δράσης της ΕΕ για συνεργασία με την Τουρκία και πριν την άφιξη Μέρκελ, ο Ερντογάν είχε υπογραμμίσει ότι η εγγύτητα της Τουρκίας με τη Συρία και ο ρόλος-κλειδί που διαδραματίζει στην προσφυγική κρίση ενισχύουν την υποψηφιότητά της για ένταξη στην ΕΕ -την οποία κατηγορεί κατ’ επανάληψη ότι «ξύπνησε» πολύ αργά.
Ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε ότι στη συνάντησή της Κυριακής συζήτησε επίσης με την Μέρκελ την ανάγκη να «ενεργήσουμε από κοινού εναντίον των τρομοκρατικών οργανώσεων» -όπου τρομοκρατικές οργανώσεις η Τουρκία εννοεί και τους μαχητές του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), τους οποίους ξεκίνησε να βομβαρδίζει μαζί με τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Σχετικά με τις εξελίξεις στο Κουρδικό, η Καγκελάριος ανέφερε πως ευελπιστεί ότι μετά τις εκλογές θα ξεκινήσει διαδικασία συμφιλίωσης.
Ως προς το θέμα της ενταξιακής διαδικασίας, ο Ερντογάν συζήτησε με την καγκελάριο το άνοιγμα πέντε κεφαλαίων που αφορούν στην εναρμόνιση των κανόνων για την ενέργεια, την οικονομική πολιτική, τα θεμελιώδη δικαιώματα, τη δικαιοσύνη και την ασφάλεια. Η Μέρκελ ανέφερε πως η Γερμανία είναι έτοιμη για το άνοιγμα φέτος του κεφαλαίου της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής παράλληλα με την προετοιμασία για το άνοιγμα των κεφαλαίων για τα θεμελιώδη δικαιώματα και την δικαιοσύνη (κεφάλαια 17, 23, 24)
Αμφότεροι Μέρκελ και Ερντογάν γνωρίζουν στην πραγματικότητα ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ένταξης της Τουρκίας στην Ένωση βραχυπρόθεσμα. Μόλις δέκα ημέρες πριν η ίδια η Μέρκελ δήλωνε πως παραμένει αντίθετη στην ένταξη της Τουρκίας και ο Ερντογάν το γνωρίζει. Και μία ταχύτερη διαδικασία θα είναι πολύ δύσκολο να την «χωνέψουν» πολλοί στο συντηρητικό στρατόπεδο της Μέρκελ που ήταν και παραμένουν κατηγορηματικά αντίθετοι στην τουρκική ένταξη.
Άμεσος στόχος για την Τουρκία είναι η απελευθέρωση της βίζας για τα ταξίδια των Τούρκων στην Ένωση, γεγονός στο οποίο η Τουρκία επιμένει ως όρο προκειμένου να συμφωνήσει στην επανεισδοχή προσφύγων από την Ευρώπη στο έδαφός της. Επισήμως, τουλάχιστον, όμως, επιμένει να ζητά κάτι τέτοιο χωρίς να αναγνωρίζει ως κράτος την Κύπρο που είναι μέλος της ΕΕ.
O Αχμέτ Νταβούτουγλου ζήτησε ταξίδια χωρίς βίζα για τους Τούρκους από τον Ιούλιο του 2016 με αντάλλαγμα την υπογραφή της Τουρκίας σε «συμφωνία επανεισδοχής» προσφύγων. Κατά τον ίδιο, πρέπει επίσης να επιτραπεί στην Τουρκία να συμμετάσχει σε Συνόδους Κορυφής της ΕΕ. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός δήλωσε μετά την συνάντηση που είχε με την Γερμανίδα Καγκελάριο στην Κωνσταντινούπολη ότι η χώρα του είναι «έτοιμη να συνεργαστεί» και ότι αναμένει «σημαντική επιτάχυνση στη διαδικασία ένταξης της χώρας στην ΕΕ».
Αν και το να μπει ένα φρένο στην παράνομη μετανάστευση είναι προτεραιότητα και για την Άγκυρα, σε κάθε περίπτωση, ο Νταβούτογλου τόνισε ότι το βάρος της προσφυγικής κρίσης πρέπει να μοιραστεί δίκαια και τόνισε ότι μία λύση στο προσφυγικό είναι εφικτή μόνον εφόσον δοθεί λύση στον εμφύλιο της Συρίας.
Επανέλαβε, δε, την πάγια θέση της Άγκυρας, για δημιουργία «ασφαλούς ζώνης» στη βόρεια Συρία, ως καλύτερη δυνατή λύση για την ανακοπή και τον καλύτερο έλεγχο του προσφυγικού κύματος προς την Ευρώπη. Πρακτικά, η υλοποίηση της πρότασης αυτής σημαίνει ότι η συριακή αεροπορία και ο στρατός δεν θα έχουν πρόσβαση σε ένα τμήμα του εναέριου χώρου αλλά και του εδάφους της χώρας, ενώ παράλληλα απαιτείται για την εφαρμογή μιας τέτοιας λύσης, η παρουσία ξένων στρατευμάτων επί συριακού εδάφους.
Η τουρκική ηγεσία διατυπώνει σταθερά εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια την πρόταση αυτή, αλλά προσκρούει σε σοβαρές αντιδράσεις από σειρά μεγάλων δυνάμεων για διαφορετικούς λόγους. Ακόμη και οι ΗΠΑ θεωρούν ότι είναι μια ιδιαίτερα επικίνδυνη λύση καθώς σημαίνει παρουσία ξένων στρατευμάτων και μάλιστα ισχυρών εντός της Συρίας.