Ξεκινά την Τετάρτη η ελληνική «PISA» - 12.000 μαθητές εξετάζονται σε Γλώσσα και Μαθηματικά - Προβληματισμός εξαιτίας των χαμηλών επιδόσεων
Προβληματίζουν οι χαμηλές επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών – Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών – Αντιδράσεις από εκπαιδευτικούς
Στην ελληνική PISA, που εγκαινιάζεται πιλοτικά από εφέτος, 12.000 μαθητές της Στ΄ Δημοτικού και της Γ΄ Γυμνασίου από 600 σχολεία όλης της χώρας που έχουν επιλεγεί δειγματοληπτικά θα τεστάρουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά, χωρίς ωστόσο η επίδοσή τους αυτή να προσμετρηθεί στη βαθμολογία τους, αφού τα γραπτά θα είναι ανώνυμα, αλλά τα αποτελέσματα θα ληφθούν υπόψη για την αλλαγή των προγραμμάτων στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο και την αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών των συγκεκριμένων βαθμίδων Εκπαίδευσης.
Οι χαμηλές επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στον διαγωνισμό PISA, τη διεθνή εκπαιδευτική έρευνα που διεξάγει ο ΟΟΣΑ από το 2000 και κάθε τρία χρόνια, προβληματίζουν τους φορείς της εκπαίδευσης, αλλά και τους αρμοδίους του υπουργείου Παιδείας, καθώς οι Ελληνες μαθητές βρίσκονται στις πέντε τελευταίες θέσεις, παρουσιάζοντας επιδόσεις κάτω του μετρίου.
Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις ελάχιστες χώρες της Ε.Ε., η οποία δεν συλλέγει συστηματικά και με ένα θεσμικό κατοχυρωμένο πλαίσιο σε εθνικό επίπεδο, στοιχεία για την ποιότητα της εκπαίδευσης και αυτό θα γίνει για πρώτη φορά με την νέα ρύθμιση που έχει προβλεφθεί στον νόμο 4823/2021. «Μετά τις δύο πρώτες σχολικές χρονιές και όταν αρχίσει η εφαρμογή των νέων προγραμμάτων σπουδών που εστιάζουν στα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα για το σχολικό έτος 2033-24, η ελληνική PISA, θα προσεγγίσει τη φιλοσοφία των νέων Προγραμμάτων Σπουδών» όπως έλεγαν έμπειρα στελέχη του υπουργείου Παιδείας
Άλλωστε, οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών είναι διαχρονικά χαμηλές, καθώς τα προηγούμενα χρόνια βαθμολογούνταν στον διεθνή διαγωνισμό χαμηλότερα από τον μέσο όρο των Ευρωπαίων συμμαθητών τους στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες. Μεταφέροντας το μοντέλο αυτό στην ελληνική πραγματικότητα, στόχος είναι να διαγνωστεί το μαθησιακό, γνωστικό επίπεδο των Ελλήνων μαθητών με στόχο την αναβάθμιση των σπουδών στην Πρωτοβάθμια κα τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση που αποτελούν την βάση για τη δημιουργία του επιστημονικού δυναμικού του μέλλοντος.
Σε ό,τι αφορά στον τρόπο διεξαγωγής αυτού του νέου τύπου εξετάσεων θα δημιουργηθεί μία «τράπεζα θεμάτων», στην οποία θα μπουν θέματα στα μαθήματα της Γλώσσας και των Μαθηματικών από όπου την ημέρα των εξετάσεων θα κληρωθούν τα θέματα.
Όπως λένε στελέχη του υπουργείου Παιδείας που συντονίζουν το πρόγραμμα, η εξέταση διαρκεί περισσότερο από δύο ώρες ενώ τα θέματα των εξετάσεων είναι από αυτά που έχουν διδαχθεί οι μαθητές, μέσα δηλαδή από την εξεταστέα ύλη και σύμφωνα με τον τρόπο που έχουν διδαχθεί οι μαθητές το γνωστικό αντικείμενο στην τάξη. Στόχος είναι να εξαχθούν συμπεράσματα για το επίπεδο κατανόησης της ύλης από τους μαθητές, διευκρινίζοντας ότι δεν είναι εξετάσεις αριστείας.
Ο Διαγωνισμός του ΟΟΣΑ
Στον τελευταίο διαγωνισμό του 2018 η Ελλάδα πήρε την 42η θέση στην κατανόηση κειμένου, στα μαθηματικά την 43η, και στις φυσικές επιστήμες την 44η θέση ανάμεσα σε 78 χώρες. Στην Κατανόηση Κειμένου, στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες, το Πεκίνο, η Σαγκάη και η Σιγκαπούρη σημείωσαν σημαντικά υψηλότερη επίδοση από όλες τις χώρες που έλαβαν μέρος στο PISA 2018. Η Εσθονία, ο Καναδάς,η Φινλανδία και η Ιρλανδία σημείωσαν την υψηλότερη επίδοση ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ . Οι μαθητές στην Ελλάδα βαθμολογήθηκαν χαμηλότερα από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ στην Κατανόηση Κειμένου, τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες.
Η καινοτομία αυτή για τα ελληνικά δεδομένα, που ισχύει σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου είναι πραγματικά παράδοξο ότι συναντά την αντίδραση των συνδικαλιστών της ΔΟΕ που την κατηγορούν για και έχουν προκηρύξει στάση εργασίας την ημέρα ης εξέτασης.
Το Σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την ελληνική PISA
Η έκφραση “Ελληνική PISA” αναφέρεται στο Program for International Student Assessment, τις διαγνωστικές εξετάσεις του ΟΟΣΑ. Βασικός στόχος είναι η έγκυρη και αξιόπιστη διάγνωση γνώσεων και δεξιοτήτων μαθητών σύμφωνα με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, βάσει των Προγραμμάτων Σπουδών και των σχολικών εγχειριδίων.
Θεμελιώδης αξία της Ελληνικής PISA είναι η χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής στη βάση συγκεκριμένων και μετρήσιμων δεδομένων. Η συνεχής αποτύπωση εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων είναι προαπαιτούμενο για την βελτίωση της δημόσιας εκπαίδευσης, τον εντοπισμό εκπαιδευτικών αναγκών, την εξομάλυνση διαφορών και την επίλυση προβλημάτων.
Προβλέπεται η δημιουργία Τράπεζας Θεμάτων από 20 επιστημονικά και παιδαγωγικά καταρτισμένους θεματοδότες. Την γενική επίβλεψη ανά τάξη και γνωστικό πεδίο την έχουν 4 επόπτες.
Οι μαθητές θα κληθούν να απαντήσουν σε ένα εύρος κλειστού τύπου ερωτήσεις καθώς και σε σύντομο ερωτηματολόγιο για συλλογή κοινωνικο-δημογραφικών στοιχείων. Με το πέρας των εξετάσεων γίνεται επεξεργασία για την εξαγωγή πορισμάτων
Ενδεικτικά τα ερωτήματα στοχεύουν στην αποτύπωση γνώσεων και δεξιοτήτων όπως:
– Κατανόηση γραφημάτων, βασικών μαθηματικών όρων όπως ο μέσος όρος, τα ποσοστά, μονάδες μέτρησης, η εκτέλεση μαθηματικών πράξεων
– Κατανόηση κειμένου, των προθέσεων και στόχων του συγγραφέα, η κριτική κατανόηση δηλαδή και η εξαγωγή λογικών συμπεράσματα – η κατανόηση και γνώση της γλώσσας μας σε γραμματικό και συντακτικό επίπεδο – δηλαδή την δομή της γλώσσας άρα την δομή της σκέψης.
Αντιδράσεις από εκπαιδευτικούς
Ως ένδειξη διαμαρτυρίας, την ημέρα των εξετάσεων η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος (ΔΟΕ) έχει γνωστοποιήσει τρίωρη στάση εργασίας, κατά τις πρώτες πρωινές ώρες του σχολικού προγράμματος με στόχο την ακύρωση των εξετάσεων.
Οι αντιδράσεις είναι μεγάλες αναφορικά με τις εξετάσεις της PISA με την ΔΟΕ να αναφέρει σχετικά ότι πρόκειται για «εξετάσεις κατηγοριοποίησης και αποκλεισμού».
Οι εξετάσεις PISA «δεν είναι αθώες», συνεχίζει η ΔΟΕ, επισημαίνοντας, ότι «αποτελούν εργαλεία του ΟΟΣΑ και των αντιεκπαιδευτικών σχεδίων της ΕΕ για τη δημόσια εκπαίδευση. Επιχειρούν να αλλάξουν τη λειτουργία του δημόσιου σχολείου και να το μετατρέψουν σε ένα εξεταστικό κέντρο όπου θα κυριαρχεί η εμπορευματοποίηση του μορφωτικού αγαθού».
«Οι μαθητές/τριές μας οδηγούνται σε ένα αγώνα δρόμου ώστε να ανταπεξέλθουν σε “φασόν”, πανελλήνιου τύπου εξετάσεις, που καλλιεργούν την κουλτούρα απόρριψης που θα τους συνοδεύει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Επιδιώκουν να ενισχύσουν τον κοινωνικό ανταγωνισμό, τη λογική “όλοι εναντίον όλων”, με τα αποτελέσματα να ιεραρχούν μαθητές και σχολεία, ανοίγοντας τον αντιδραστικό δρόμο για την γονεϊκή επιλογή σχολείων, μέσω της σύγκρισης».
Οι διαγνωστικές εξετάσεις θα αφορούν στα γνωστικά αντικείμενα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών, και στοχεύουν στην έγκυρη και αξιόπιστη διάγνωση των γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των μαθητών και μαθητριών μας, σύμφωνα με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Θα καταστεί, έτσι, δυνατή, για πρώτη φορά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, η διαμόρφωση βελτιωτικών παρεμβάσεων στη βάση μετρήσιμων, αξιόπιστων και αντιπροσωπευτικών δεδομένων.