Οι καθηγήτριες Φωτεινή Παζαρτζή και Μαρία Γαβουνέλη στο Politis Online: "Kρατάμε τη λαμπάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών αναμμένη"

Της Αθηνάς Κοροβέση

“Δεν περιαυτολογούμε. Πρέπει κάποτε να γίνουν γνωστά”.

Στο άκουσμα μιας τέτοιας φράσης δεν μπορείς παρά να κατεβάσεις το βλέμμα και να συλλογιστείς τη σύγκριση μεταξύ γεγονότων που λαμβάνουν -από τη μία- μεγάλη δημοσιότητα και -από την άλλη- ελάχιστη. Όταν η φράση αυτή μάλιστα προέρχεται από χείλη ακαδημαϊκά, συνειδητοποιείς ότι η προσφορά στην έρευνα και εν γένει στις επιστήμες, πολλές φορές δεν αναγνωρίζεται όσο θα έπρεπε.

Στον αντίποδα, αυτή η απουσία δημοσιότητας μόνο προσόν θα μπορούσε να θεωρηθεί για το ποιόν των εμπλεκόμενων μερών, διότι ισοσκελίζεται με την στοχοπροσήλωση που αναπόφευκτα οδηγεί σε θαυματουργά αποτελέσματα. Όπως ακριβώς συνέβη με τη διοργάνωση του 15ου Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου, με αφορμή την οποία πραγματοποιήθηκε και η παρούσα συνέντευξη.

Κάπου εδώ ωστόσο, οφείλουμε να βάλουμε έναν αστερίσκο και να διαφοροποιήσουμε την εγχώρια από τη διεθνή δημοσιότητα. Όταν η δεύτερη υπερτερεί της πρώτης, τότε δεν έχεις παρά να αισθάνεσαι απόλυτα υπερήφανος για το εξαγώγιμο προϊόν σου, που στην εν λόγω περίπτωση αφορά στην ακαδημαϊκή έρευνα και συνεισφορά στη διεθνή κοινότητα με αντικείμενο μελέτης το Διεθνές Δίκαιο. Διότι το 15th ESIL Conference @Athens 2019 απασχόλησε περισσότερο τα μέσα ενημέρωσης του εξωτερικού παρά του εσωτερικού, κάνοντας τους διοργανωτές υπερήφανους.

 

Συζητώντας με τις καθηγήτριες της Νομικής Σχολής Αθηνών, κυρίες Φωτεινή Παζαρτζή και Μαρία Γαβουνέλη

 

Με αφορμή την επιτυχημένη διοργάνωση του 15ου Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου, το οποίο προετοίμαζαν επί ένα χρόνο μαζί με την ομάδα τους στο Athens PIL / Κέντρο Ερευνών Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου του ΕΚΠΑ, η κ. Φωτεινή Παζαρτζή, Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής Αθηνών και Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου, και η κ. Μαρία Γαβουνέλη, Αναπληρώτρια της ίδιας Σχολής και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, μιλούν στο Politis Online και την Αθηνά Κοροβέση για μία πληθώρα σχετικών ζητημάτων, όπως τα επιτεύγματα της Νομικής Σχολής Αθηνών, το επίπεδο των φοιτητών και η αναγνώριση από τους συναδέλφους τους στο εξωτερικό.

 

Η παγκόσμια συνάθροιση της αφρόκρεμας του Διεθνούς Δικαίου σε μία εκδήλωση υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας 

Η επιτυχημένη φετινή διοργάνωση του 15ου Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου (15th ESIL Conference @Athens 2019) σε συνδιοργάνωση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Athens PIL, οφείλεται όχι σε μία, ούτε σε δύο αλλά σε πολλαπλές συνιστώσες που έδεσαν αρμονικά μεταξύ τους.

 

Η πεντάδα της επιτυχίας του 15ου Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου

Πρώτιστο και καταλυτικό ρόλο στην επιτυχημένη διοργάνωση έπαιξε το ανθρώπινο δυναμικό της – η ομάδα που βρέθηκε “στα παρασκήνια” και συνέβαλε νυχθημερόν στο στήσιμο ενός γεγονότος τέτοιου βεληνεκούς που όμοιό του μάλλον δεν έχει γνωρίσει η χώρα μας, όπως μας εξηγούν οι καθηγήτριες.

 

“Ποτέ άλλοτε δεν είχαμε τέτοια συγκέντρωση νομικών από όλο τον κόσμο”

“Αυτό δεν έχει ξαναγίνει στη χώρα μας. Ποτέ άλλοτε δεν είχαμε τέτοια συγκέντρωση νομικών από όλον τον κόσμο. Ίσως με εξαίρεση το Διεθνές Συνέδριο Συγκριτικού Δικαίου που πραγματοποιήθηκε το 1994, αλλά εκείνο δεν σχετιζόταν με το πανεπιστήμιο” τονίζει η κ. Φωτεινή Παζαρτζή, Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής και νεοεκλεγείσα Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου – καθήκοντα που ανέλαβε αμέσως μετά τη λήξη των εργασιών του Συνεδρίου.

 

“Δεν ήταν απλά ένα κοινωνικό γεγονός”

Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια κ. Μαρία Γαβουνέλη, εστίασε στην εμβάθυνση των επιστημονικών συζητήσεων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Συνεδρίου, τονίζοντας τα εξής: “Χαρήκαμε πάρα πολύ, γιατί πέραν των καλών λόγων για την προετοιμασία του Συνεδρίου, ακούσαμε από πολλές πλευρές καλά λόγια για την ουσιαστική συζήτηση που έγινε στις εργασίες του συνεδρίου. Δεν ήταν απλά ένα κοινωνικό γεγονός. Ήταν ένα επιστημονικό γεγονός και αυτό μας χαροποίησε πολύ. Κάναμε μία προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα και νομίζω ότι αυτή η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία. Είμαστε πολύ ικανοποιημένες.”

 

Η “κρατική κυριαρχία” στο προσκήνιο

Το δεύτερο στοιχείο που συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχία δεν θα μπορούσε παρά να είναι η θεματική του. Καθότι τα τελευταία χρόνια οι εδαφικές διαφορές σε πολλές περιοχές του πλανήτη βαίνουν αυξανόμενες, η έννοια της “κρατικής κυριαρχίας” βρίσκεται εκ των πραγμάτων στο προσκήνιο. Υπό αυτήν την θεματική, στόχος του Συνεδρίου ήταν η ενθάρρυνση για μία  δυναμική και γόνιμη ανταλλαγή ιδεών, απευθυνόμενη σε ακαδημαϊκούς, ερευνητές, φοιτητές και επαγγελματίες.

Όπως μας πληροφορεί η κ. Παζαρτζή, “ήταν μία ευκαιρία ανταλλαγής απόψεων και εντός των συνεδριών αλλά και εντός των διαλειμμάτων, με συναδέρφους μας από χώρες με παρόμοιες με τις δικές μας προβλήματα, όπως από την Κίνα, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα στη Σινική Θάλασσα”.

Η έννοια της κρατικής κυριαρχίας είναι από εκείνες που δεν λείπουν σχεδόν ποτέ από το λεξιλόγιο του πρώτου πολίτη της χώρας μας. Με το Συνέδριο να τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Καθηγητή κ. Προκόπη Παυλόπουλου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έθεσε από την έναρξη κιόλας της διοργάνωσης τις βάσεις για έναν εποικοδομητικό διάλογο μιλώντας για την διαχρονική αξία και επικαιρότητα του Διεθνούς Δικαίου.

 

Όπως αναφέρει η κ. Παζαρτζή, πρόκειται για μία θεματική για την οποία ευαισθητοποιήθηκε ο ίδιος ο Προκόπης Παυλόπουλος.“Όταν ζητήσαμε να τεθεί το Συνέδριο υπό την αιγίδα του ΠτΔ, που ξέρετε είναι καθηγητής μας, εδώ στην Νομική, δεν περιμέναμε να έρθει ο ίδιος να προλογίσει το Συνέδριο. Το θέμα του άρεσε πολύ”.

 

Ένας τέταρτος παράγοντας ήταν το γεγονός ότι στο παραπάνω πλαίσιο, η εναρκτήρια δεξίωση για τους συμμετέχοντες στο συνέδριο έλαβε χώρα στο Προεδρικό Μέγαρο, κάτι που εντυπωσίασε τις διεθνείς προσωπικότητες.

Η πληθώρα επίσης των συμμετεχόντων δεν θα μπορούσε να μην προσμετρηθεί στους παράγοντες που συνέβαλαν στο τελικό αποτέλεσμα της διοργάνωσης.

“Στο Συνέδριο συμμετείχαν δικαστές από σχεδόν όλα τα δικαστήρια του πλανήτη, πρόεδροι συνταγματικών δικαστηρίων, μέλη της Επιτροπής Διεθνούς Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών, μέλη των επιτροπών των οργάνων ελέγχου ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και δικαστές από το ίδιο Δικαστήριο, ακαδημαϊκοί από όλα τα μέρη της Ευρώπης και του κόσμου, εξέχουσες προσωπικότητες του χώρου, όπως επίσης τα μέλη της εταιρείας από την Ελλάδα. Φιλοξενήσαμε περίπου 550 μέλη της ESIL κάτι που δεν περιμέναμε” μας ενημερώνει στη συνέχεια η καθηγήτρια, αναφερόμενη σε συμμετέχοντες από χώρες από την Αργεντινή ως την Σουαζιλάνδη, και από φορείς από τα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια ως το Πανεπιστήμιο της Εσωτερικής Μογγολίας.

Πρόκειται εν ολίγοις για την παγκόσμια συνάθροιση της αφρόκρεμας των μελετητών του Διεθνούς Δικαίου και των λειτουργών του, που συγκεντρώθηκε στην κοιτίδα της Δημοκρατίας, υπό τις προσπάθειες των δύο καθηγητριών και της ομάδας τους στο Athens PIL.

 

Από το 2004 και τη Φλωρεντία, στο σήμερα και στην κοιτίδα της Δημοκρατίας

Λίγα λόγια για την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διεθνούς Δικαίου

Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διεθνούς Δικαίου δημιουργήθηκε το 2004, όταν πέντε καθηγητές από την Ευρώπη συναντήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας και αποφάσισαν ότι κάτι πρέπει να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όπως σημειώνει η καθηγήτρια κ. Παζαρτζή: “Είχα την ευκαιρία και την τύχη τότε να βρίσκομαι με άλλους συναδέρφους σε εκείνη τη συνάντηση. Τότε ήμασταν πολύ νεότεροι και βρισκόμασταν εκεί ως παρατηρητές και όχι ως εκείνοι που κινούσαν τα νήματα. Πρέπει, δε, να πω σε ό,τι με αφορά -διότι έχω παρακολουθήσει συνέδρια της Εταιρείας- ότι η ομάδα των Ελλήνων έχουμε υπάρξει πιστοί σε αυτό το εγχείρημα. Τα εγγεγραμμένα μέλη της εταιρείας από τη χώρα μας είμαστε πάντα παρόντες”.

Όπως μας εξηγούν οι καθηγήτριες κ.κ. Παζαρτζή και Γαβουνέλη, σε εθνικό επίπεδο υπάρχουν τέτοιου τύπου εταιρείες που λειτουργούν ως αυτόνομα σωματεία. Ωστόσο έκτοτε, το εύρος άνοιξε, και η ESIL περιλαμβάνει μέλη τόσο από την Ευρώπη όσο και από όλον τον κόσμο. “Αυτή τη στιγμή τα μέλη είναι περίπου 1400, από τα οποία τα 550 περίπου βρέθηκαν μαζί μας στην Αθήνα” αναφέρει η καθηγήτρια κ. Παζαρτζή.

 

Το ακροατήριο του Διεθνούς Δικαίου

Συνεχίζοντας, η καθηγήτρια ανέλυσε τη διαφορά του Διεθνούς Δικαίου με τις άλλες επιστήμες, γεγονός που αντικατοπτρίζει και την απουσία της εγχώριας δημοσιότητας στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω: “Το Διεθνές Δίκαιο και επομένως και εμείς, δεν έχουμε μόνο ένα εθνικό ακροατήριο. Το ακροατήριό μας είναι διεθνές. Κέντρο αναφοράς μας δεν είναι το τί γίνεται στην Ελλάδα, αλλά το τί γίνεται στους συναδέλφους μας στον κόσμο”.

 

Μία Ελληνίδα στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου

Μία από τις εκπλήξεις του Συνεδρίου, ήταν η ανακοίνωση ότι στην θέση του Προέδρου της ΕSIL θα βρίσκεται για τα επόμενα χρόνια μία Ελληνίδα, η καθηγήτρια κ. Φωτεινή Παζαρτζή. Δηλώνοντας πολύ περήφανη για την τιμή, η καθηγήτρια επισημαίνει ότι “είναι η πρώτη φορά που Έλληνας γίνεται πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου. Είναι κάτι που αποφασίστηκε ένα χρόνο πριν, ωστόσο ανέλαβα μετά το πέρας του 15ου Συνεδρίου”.

 

Η παράδοση της ελληνικής νομικής επιστήμης στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο

Σχετικά με την διαδρομή της στην εταιρεία, η καθηγήτρια κ. Παζαρτζή εξηγεί: “Πριν από 4 χρόνια, είχα την τιμή να εκλεγώ μέλος του διοικητικού συμβουλίου του μεγάλου οργάνου που απαρτίζεται από 16 συναδέλφους, οπότε παρακολούθησα από κοντά πώς λειτουργεί η εταιρεία. Κατόπιν έγινα μία εκ των τριών αντιπροέδρων και πέρυσι το Δ.Σ. αποφάσισε ομόφωνα να είμαι η επόμενη πρόεδρος, κάτι που με τιμά ιδιαίτερα πρώτον: -για λόγους ακαδημαϊκούς, διότι οι ομότεχνοί μου μού δείχνουν εμπιστοσύνη την οποία αντιμετωπίζω με δέος, -και δεύτερον, γιατί αναδεικνύεται η μεγάλη παράδοση της ελληνικής νομικής επιστήμης στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τον 20ό αιώνα υπήρξαν σημαντικοί Έλληνες διεθνολόγοι (Σεφεριάδης, Σπυρόπουλος, Νικόλαος Πολίτης). Η παράδοση αυτή συνεχίζεται και σήμερα μέσω και αυτής της Σχολής (Ρούκουνας).”

Σε ό,τι αφορά το μέλλον της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου, η καθηγήτρια κ. Παζαρτζή εστιάζει στην ενίσχυση και εδραίωσή της στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, προσθέτοντας ότι σε διεθνές επίπεδο πρέπει να αποτελέσει πόλο έλξης για τους επιστήμονες του διεθνούς δίκαιου.

 

To “powerhouse” των Αθηνών

Σε συνέχεια της παραπάνω εθνικής επιτυχίας, οι δύο καθηγήτριες μίλησαν για τις δυσκολίες που συναντούν στην καθημερινότητά τους στο πανεπιστήμιο, αλλά και για τις στιγμές που η υπερηφάνεια για τη νέα γενιά νομικών αλλά και οι αναγνώριση από τους συναδέλφους τους ανά τον κόσμο δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα άλλο.

Αν μία λέξη όμως θα έπρεπε να περιγράψει αυτό που οι ίδιες, οι συνάδελφοί τους και οι φοιτητές στην Νομική Σχολή Αθηνών έχουν καταφέρει, είναι  η εδραίωση ενός  “powerhouse”, ή αλλιώς ένα “σπίτι γεμάτο ενέργεια”, “ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας”. Μία λέξη συνώνυμη της Νομικής Σχολής Αθηνών για το διεθνές ακροατήριό τους.

Η συγκεκριμένη λέξη δεν χρησιμοποιείται τυχαία αλλά με αφορμή έναν διάλογο που μας αποκαλύπτει η καθηγήτρια κ. Γαβουνέλη μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, και μίας συμμετέχουσας στο Συνέδριο, της καθηγήτριας Διεθνούς Δικαίου στην Οξφόρδη. Τη στιγμή που ο ΠτΔ απευθυνόμενος στην ίδια την ευχαρίστησε για την συμμετοχή της, η ίδια απήντησε με την εξής πρόταση: “Kύριε Πρόεδρε, έχετε ένα powerhouse στην Ελλάδα, και δεν χρειάζεστε τίποτα παραπάνω“.

“Νομίζω ήταν μια ακριβέστατη περιγραφή της κατάστασης” υπογράμμισε η καθηγήτρια  κ. Γαβουνέλη κατά τη συζήτησή μας.

 

Η “Σχολή των Αθηνών” διδάσκει και πρωτοπορεί

Όπως “Η Σχολή των Αθηνών” του Ραφαήλ χάραξε τον δικό της καινοτόμο δρόμο στην παγκόσμια ζωγραφική, διδάσκοντας γενεές ζωγράφων, μία άλλη Σχολή, η Νομική Σχολή των Αθηνών ξεχωρίζει στο διεθνές στερέωμα της νομικής επιστήμης. Αναμφίβολα, όλοι μας έχουμε δει ανακοινώσεις επί ανακοινώσεων για διακρίσεις φοιτητών της σε παγκόσμιους διαγωνισμούς.

 

Το πολύτιμο “παρακλάδι” της Νομικής Σχολής Αθηνών – το Athens PIL

Πίσω από αυτό το powerhouse όμως, εκτός από την ίδια τη Σχολή, κρύβεται και το “παρακλάδι” της, το Athens PIL: Πρόκειται για το πολύτιμο ακαδημαϊκό ινστιτούτο με ημερομηνία ίδρυσης τον Ιούλιο του 2015, που αποτελεί μέρος της Νομικής Σχολής Αθηνών και έχει ως αποστολή την αναγωγή του σε κορυφαίο ερευνητικό κέντρο με αντικείμενο την μελέτη και την προώθηση του διεθνούς δικαίου. Ένα κέντρο που αποτελείται από καθηγητές, λέκτορες και υπότροφους της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, και για το οποίο οι δύο καθηγήτριες δηλώνουν υπερήφανες.

Η κ. Γαβουνέλη εξηγεί και το μυστικό της ομάδας, το οποίο έγκειται στην κοινή πορεία της και στη συνεργασία των μελών της. “Είμαστε εμείς οι δύο, και μία σειρά συναδέλφων που έχουν μια συνεχή παρουσία στον χώρο.”

“Είναι παιδιά που το αξίζουν”

Η συνέχεια της συζήτησης είναι εκείνη την οποία κάθε πολίτης αυτής της χώρας επιθυμεί να ακούσει από το διδακτικό προσωπικό όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, και δη της τριτοβάθμιας. Το να δηλώνεις υπερήφανος για τη δημιουργία και στελέχωση ενός κέντρου για το οποίο έχεις πασχίσει και το οποίο στοχεύει να εκπαιδεύσει τη νέα γενιά και να συμβάλει στην προώθηση της παγκόσμιας έρευνας είναι συγκινητικό. Το να δηλώνεις ταυτόχρονα όμως υπερήφανος για το έμψυχο υλικό που στέκεται πίσω από τα θρανία και στα μάτια του οποίου αντανακλάται το μέλλον, είναι περισσότερο από απαραίτητο.

“Είμαστε πάρα πολύ περήφανοι γιατί είναι παιδιά που το αξίζουν” τονίζει η κ. Γαβουνέλη για τους φοιτητές της. “Δεν τα κάναμε εμείς, μπόρεσαν και επιβίωσαν σε μία δύσκολη κατάσταση σπουδών και διέπρεψαν. Και είναι πολύ σημαντικό για αυτά να βάζουν τις δράσεις τους στο πλαίσιο του Athens PIL στο βιογραφικό τους”. Ενώ προσθέτει “Και μην ξεχνάμε, παράγουμε πολύ καλή ποιότητα νέων συναδέρφων”.

Αναφορικά με αυτό, οι καθηγήτριες κ.κ. Παζαρτζή και Γαβουνέλη μας ενημερώνουν για το διδακτικό προσωπικό που στελεχώνει διεθνή πανεπιστήμια (Οξφόρδη, University College London, Kings College London, Χονγκ Κονγκ, Ντουμπάι, Μαδρίτη, Βρυξέλλες, Σορβόννη κ.α.) και το οποίο προέρχεται από τα σπάργανα της Νομικής Αθήνας και του Athens PIL. “Όλα αυτά παίζουν ρόλο και στο μέλλον του πανεπιστημίου, στις διεθνείς αξιολογήσεις, στο εάν παραδείγματι είμαστε επιλέξιμοι σε ερευνητικά προγράμματα”.

 

Οι εν Ελλάδι δυσκολίες και η συμμετοχή επί ίσοις όροις στον παγκόσμιο διάλογο για το Διεθνές Δίκαιο

Παρά βέβαια τις μεγάλες επιτυχίες, οι δυσκολίες ενυπάρχουν.“Ό,τι κάνουμε, το πράττουμε με περισσότερο κόπο σε σχέση με συναδέρφους μας στα πανεπιστήμια του εξωτερικού, οι οποίοι υποστηρίζονται από υποδομή, χρήματα, έχοντας και κόσμο να τους βοηθάει σε όλα τα επίπεδα” δηλώνει η κ. Γαβουνέλη.

Αναφερομένη και στο 15ο Συνέδριο ESIL @Athens2019 η κ. Γαβουνέλη αναφέρει: “Εμείς τα κάνουμε όλα εκ των ενόντων και το αποτέλεσμα είναι ότι ενίοτε λιποθυμάμε, αλλά αυτό ευτυχώς δεν φαίνεται στον κόσμο, και αυτό είναι που μετράει. Είμαστε όμως πάρα πολύ περήφανοι διότι μετέχουμε επί ίσοις όροις σε αυτήν την παγκόσμια κουβέντα”.

Οι δυσκολίες χρηματοδότησης δεν παραλείπονται από τη συζήτησή μας,με τις καθηγήτριες να μας ενημερώνουν ότι τα ερευνητικά προγράμματα τα οποία με κόπο κυνηγούν μέσω του Athens PIL προσφέρουν κέρδη στο πανεπιστήμιο, πόρους δηλαδή που δεν είχε προηγουμένως.

 

Η Νομική Σχολή ως φωτεινός οδηγός στο διεθνές στερέωμα 

Στον επίλογο της συζήτησής μας, η κ. Γαβουνέλη τονίζει: “Eίμαστε τυχεροί γιατί έχουμε εξαιρετικούς φοιτητές. Αλλά απαιτείται να μπορείς να κινήσεις ένα χώρο, να αναγνωρίζουν όλοι το πανεπιστήμιό σου ως εξαιρετικής ποιότητας και να σε ρωτάνε μεταξύ σοβαρού και αστείου μα τί τους ταΐζετε αυτούς στην Αθήνα”, ενώ προσθέτει όλο νόημα: “και δεν τα φτιάξαμε εμείς τα παιδιά.”

Ενώ σημειώνει εμφατικά “Δεν καθίσαμε ποτέ με σταυρωμένα χέρια”, κάτι που εξηγεί την πληθώρα επιτυχιών όπως περιγράφηκαν παραπάνω.

“Αυτή τη στιγμή είναι πολύ συγκινητικό, πρώτον, να βλέπεις τα παιδιά σου να είναι αναμειγμένα παντού, να μετέχουν στις δομές, να είναι κάτω από κάθε πέτρα. Και δεύτερον, να βλέπεις τους συναδέλφους σου στο εξωτερικό να μιλούν για την νομική Αθήνας. Και ίσως αυτό δεν το έχω πει ποτέ”, συμπληρώνει κλείνοντας η καθηγήτρια κ. Παζαρτζή.

 

Οι Έλληνες στυλοβάτες του Διεθνούς Δικαίου

Μία από τις φράσεις ωστόσο που στιγματίζει τη συζήτησή μας με τις δύο καθηγήτριες και  και οφείλει να τονιστεί όσο καμία άλλη, είναι η ακόλουθη ρήση, όλο συναίσθημα, της καθηγήτριας κ. Παζαρτζή: “Κρατάμε τη λαμπάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών στο διεθνές στερέωμα πάντα αναμμένη”. 

Φράση η οποία μόνο και μόνο στο άκουσμά της κινητροδοτεί μία σειρά από δρώντες: από τη νέα γενιά που αναζητά τα μελλοντικά της βήματα, τους φοιτητές της νομικής επιστήμης και άλλων συναφών αντικειμένων που θέλουν να ασχοληθούν με τον κλάδο, τους καθηγητές. Φράση επίσης που οφείλουμε να εισακούσουμε τόσο ως πολίτες όσο και ως πολιτεία, ώστε να μεριμνήσουμε καταλλήλως για την εύρυθμη πορεία όλων αυτών των επιτυχιών, με κύριο όπλο την θέληση για μεταφορά γνώσης αλλά και για την είσπραξή της. Όπως εκείνο το συναίσθημα που γεννάται όταν βλέπεις την Ελλάδα μα “ανθίζει” παντού.

 

Θερμές ευχαριστίες στις καθηγήτριες κ.κ. Φωτεινή Παζαρτζή, Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής Αθηνών και Πρόεδρο Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου, και Μαρία Γαβουνέλη, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου και Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, για την συζήτηση και την φιλοξενία στις εγκαταστάσεις του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. 

***

Για πληροφορίες για το Athens PIL μεταβείτε εδώ.

Για την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διεθνούς Δικαίου μεταβείτε εδώ.

Περισσότερες πληροφορίες για το 15ο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου (15th ESIL Conference @Athens 2019) υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Καθηγητή κ. Προκόπη Παυλόπουλου μπορείτε να βρείτε εδώ.

Το 16ο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου 2020 θα πραγματοποιηθεί στην Στοκχόλμη.

 

Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από το 15th ESIL Conference @Athens 2019: