Οι μεταρρυθμίσεις του Λούθηρου στη σκέψη, την πολιτική και τη θρησκεία.
Το έτος 2017 συμπληρώνονται 500 χρόνια από τότε που ο Λούθηρος παρουσίασε τις 95 θέσεις του (το έτος 1517) για την εκκλησιαστική μεταρρύθμιση. Έκτοτε η παγκόσμια πολιτική κοινωνία και η διεθνής επιστημονική κοινότητα αναφέρεται στη «μεταρρύθμιση του Λούθηρου» και εννοεί πρωτίστως τις ριζικές μεταρρυθμιστικές αλλαγές που επέφερε στο πεδίο της εκκλησίας και της θρησκείας.
Στο επίπεδο ιστορίας των ιδεών έχει καταστεί κοινός τόπος η παραδοχή, σύμφωνα με την οποία οι μετασχηματισμοί και οι αλλαγές στον κοινωνικό βιόκοσμο (στο πολιτικό επίπεδο και τη θρησκευτική δόμηση της κοινωνίας) δεν μπορούν να συντελεσθούν, εάν προηγουμένως δεν έχουν διαμορφωθεί συνθήκες τροποποίησης του ίδιου του σκέπτεσθαι, το οποίο λειτουργεί ως διαμορφωτικός μηχανισμός του κοινωνικού και του ιστορικού γίγνεσθαι.
Στην εισήγησή μου (στην ανακοίνωσή μου) ανασυγκροτώ τη μεταρρύθμιση που επιχειρεί ο Λούθηρος στο επίπεδο του σκέπτεσθαι, το οποίο παύει να είναι αναπαραστατικό και δεν εντάσσεται στη φιλοσοφική παράδοση του σχολαστικισμού. Αντιθέτως η σκέψη του ίδιου του Λούθηρου εκπροσωπεί για την εποχή της το κριτικώς σκέπτεσθαι.
Όσον αφορά στην πολιτική δόμηση της εποχής του θα πρέπει να σημειωθούν τα εξής: οι προβληματισμοί του Λούθηρου είναι για την εποχή του (δηλ. για τον δέκατο έκτο αιώνα) ριζοσπαστικοί. Η πολιτική εξουσία δεν υφίσταται στην εποχή του ως νόμιμη διαδικασία και όμως ο Λούθηρος οραματίζεται τη νομιμοποίησή της μέσω της εκκλησιαστικής μεταρρύθμισης. Το όραμά του είναι η νόμιμη πολιτική εξουσία μέσω της εκκλησιαστικής μεταρρύθμισης.
Για το θεματικό κεφάλαιο με την επωνυμία: Λούθηρος και θρησκευτικό πνεύμα, θα πρέπει να τονισθούν τα εξής: πρώτον, από το πνεύμα αυτό (του Λούθηρου) γεννήθηκε η νεώτερη Ευρώπη σε όλα τα επίπεδα της συγκροτήσεώς της και δεύτερον, «κατασκευάσθηκαν» στο επίπεδο του πνεύματος και της σκέψης οι επιστημολογικές συγκρούσεις, διαφορές και αναπαραστάσεις για τις ιστορικές προοπτικές της οντότητας που ονομάζεται Ευρώπη.
Το ίδιο ισχύει και για την πολιτική μορφή ζωής και για το οικονομικό σύστημα.
Θεόδωρος Γεωργίου, Καθηγητής ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ στο ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ