Το Ίδρυμα TUI παρουσίασε την Πέμπτη στο Βερολίνο τα αποτελέσματα μιας έρευνας για τα «πιστεύω» των ευρωπαίων νέων. Στην έρευνα του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων YouthGov συμμετείχαν 6.000 νέοι μεταξύ 16 και 25 ετών από την Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Πολωνία και την Ελλάδα.
Οι Έλληνες διαφέρουν
Στην έρευνα οι νέοι από την Ελλάδα πέφτουν σε αρκετά σημεία έξω από το κάδρο -ειδικά σε ό,τι αφορά τις απαντήσεις τους στο ερώτημα κατά πόσο είναι ευχαριστημένοι από τους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς.
Περισσότερο από τους νέους άλλων εθνικοτήτων οι Έλληνες εμφανίζονται δυσαρεστημένοι από την εθνική κυβέρνηση (87%) και τα συνδικάτα (62%) αλλά και από τους θεσμούς της ΕΕ (65%) και την ΕΚΤ (71%). Αυτή δεν είναι η μόνη διαφορά.
Αναφορικά με το τι περιμένουν από τη ζωή τους στο μέλλον, ένα 82% πιστεύει ότι θα ζήσει σε δυσμενέστερες συνθήκες από τους γονείς τους. Ο αντίστοιχος μέσος όρος για τις επτά χώρες της ΕΕ είναι 52%.
Οι Έλληνες νέοι διαφέρουν αισθητά και σε ένα άλλο σημείο. Περισσότερο από τους νέους των άλλων χωρών εκφράζονται θετικά υπέρ του δημοκρατικού πολιτεύματος και είναι λιγότερο ευάλωτοι στον λαϊκισμό. Συγκεκριμένα το 66% των νέων στην Ελλάδα δηλώνουν πως η Δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα, ακολουθούν οι Γερμανοί νέοι με 62%, οι Ισπανοί με 57%, ενώ στην Πολωνία οι νεαροί υπερασπιστές της Δημοκρατίας συγκεντρώνουν μόλις ένα 42%.
Σε μια προσπάθεια να εξηγήσει το φαινόμενο της μεγάλης απήχησης της δημοκρατίας ανάμεσα στους Έλληνες νέους ο επικεφαλής του ινστιτούτου έρευνας YouthGov Γερμανίας, Χόλγκερ Γκάισλερ, εκτιμά πως «οι νέοι διακατέχονται, μάλλον, από την ιδέα ότι η Ελλάδα είναι το λίκνο της δημοκρατίας όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε.
Σε ό,τι όμως αφορά την εικόνα της ΕΕ, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, όπως και άλλοι νέοι και οι Έλληνες, την αντιλαμβάνονται πρωτίστως ως μια οικονομική συμμαχία.» Τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων νέων ήταν αυτής της άποψης.
Πολύ χαμηλότερα ποσοστά συγκέντρωσαν οι προτάσεις σχετικά με το αν η ΕΕ είναι μια συμμαχία για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τη διατήρηση της ειρήνης, για την ασφάλεια ή την προώθηση των πολιτιστικών αξιών.
Διλήμματα της ΕΕ
Το γεγονός ότι και για τους Έλληνες νέους η οικονομική διάσταση συνιστά το σημαντικότερο στοιχείο για τη συνοχή της ΕΕ δεν είναι οπωσδήποτε αρνητικό, επισημαίνει ο Χόλγκερ Γκάισλερ. Όπως πιστεύει «σε αυτό το σημείο η ΕΕ προσφέρει μια προοπτική. Οι νέοι δεν χρειάζονται βίζα για να πάνε σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα και δεν χρειάζονται άδεια εργασίας για να πιάσουν εκεί δουλειά. Αυτή η δυνατότητα αναγνωρίζεται ως πλεονέκτημα ειδικά σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα.»
Παρά ταύτα, το ποσοστό των Ελλήνων νέων που επιθυμεί να παραμείνει η χώρα τους στην ΕΕ ανέρχεται μόλις στο 52%, ενώ ένα 31% υποστηρίζει την έξοδο. Αν και στην ερώτηση για την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη το 45% εκφράζεται υπέρ, το 40% θα ήθελε την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Μεγαλύτερα ποσοστά συγκεντρώνουν οι αντίπαλοι του ευρώ στη Μεγάλη Βρετανία (53%) και στην Πολωνία (58%).
Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας ο Μάρκους Σπίτλερ από το Επιστημονικό Κέντρο Βερολίνου (WZB) κάνει λόγο για «διλήμματα της ΕΕ» με το οποία έρχονται αντιμέτωποι οι νέοι στην ΕΕ: «Από τη μια πλευρά μια πλειοψηφία νέων εκφράζεται υπέρ της παραμονής της χώρας τους στην ΕΕ, παράλληλα ζητούν την επιστροφή των αρμοδιοτήτων από τις Βρυξέλλες στα κράτη μέλη και ταυτόχρονα θέλουν μέσω δημοψηφισμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο να συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων. Πρόκειται για διφορούμενα αποτελέσματα από τα οποία προκύπτει ότι μεν οι νέοι στηρίζουν την ευρωπαϊκή ιδέα, αλλά είναι δύσπιστοι όταν πρόκειται για βραχυπρόθεσμα μέτρα και σχέδια. Θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε ως Ευρωπαίους με κριτικό πνεύμα.»