It's Personal
Την ετήσια έκθεσή του για το 2014 υπέβαλε στον πρωθυπουργό και την πρόεδρο της Βουλής ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής, ο οποίος τους ενημερώνει ότι “και το έτος 2014 δεν θεσμοθετήθηκαν κάποια μέτρα που θα βοηθούσαν πολύ προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς”, τα οποία μάλιστα τα παραθέτει στη συνέχεια.
Μου φαίνεται αδιανόητο το γεγονός ότι 5 χρόνια από την έναρξη μιας κρίσης που είχε το δημόσιο τομέα στην καρδιά της, έχουν γίνει τόσο λίγα πράγματα προς την κατεύθυνση της πάταξης της διαφθοράς. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στη σχετική κατάταξη της Transparency International στον τομέα της διαφθοράς για το έτος 2013 είμαστε στην 80η θέση από τις 175 χώρες στη λίστα, με πρώτη τη Δανία και τελευταία τη Σομαλία, και τελευταίοι σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, στην πολύ ενδιαφέρουσα Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα του ίδιου οργανισμού, καταγράφονται με βάση στατιστική μελέτη τουλάχιστον 231 χιλιάδες περιστατικά διαφθοράς στο δημόσιο τομέα μόνο το 2013!
Ακούμε όμως για τη διαφθορά, βλέπουμε τη διαφθορά, αντιλαμβανόμαστε στη θεωρία ότι είναι ζημιογόνα για την κοινωνία στην οποία συμμετέχουμε, αλλά αυτή εξακολουθεί να παραμένει μια μάλλον αφηρημένη έννοια. Λέμε μεταξύ μας ότι πρέπει να παταχθεί, αλλά δεν νομίζω ότι μας απασχολεί και πολύ στην καθημερινή συζήτηση και ζωή το πώς θα γίνει αυτό. Τα θέματα διαφθοράς βλέπετε είναι ελκυστικά όταν αφορούν σκάνδαλα δημοσίων προσώπων, όταν όμως πρόκειται για το φακελάκι που έδωσε ένας συγγενής στο νοσοκομείο ή τη βοήθεια που εξασφαλίσαμε για να περάσουμε το δίπλωμα οδήγησης ή το σβήσιμο μιας κλήσης, πρόκειται απλά για μια άκακη εξυπηρέτηση, απομονωμένη και ανεξάρτητη από το φαύλο σύστημα στο οποίο, αν το καλοσκεφτούμε, ξέρουμε ότι ανήκει.
Η ζωή όμως στην Ελλάδα συχνά απαιτεί να κάνουμε τα στραβά μάτια, προϋποθέτει ότι δεν θα το σκεφτούμε περισσότερο, μας αναγκάζει να δίνουμε δικαιολογίες στον εαυτό μας, να αντλούμε την ηθική μας από την έλλειψη ηθικής των άλλων. Θα μου πείτε, τι είναι μια μικρή πελατειακή συναλλαγή μπροστά στο σκάνδαλο των εξοπλιστικών; Και όμως, η μία συναλλαγή “έχει ανάγκη” την άλλη.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο κύριος Ρακιντζής, “είναι ζωτικό ζήτημα να ανακαλύψουμε και στη χώρα μας όλοι -πολίτες, υπάλληλοι, διοικητικά όργανα και συνδικαλιστικοί φορείς- τις δύο αυτονόητες και θεμελιώδεις έννοιες πάνω στις οποίες στηρίζεται κάθε οργανωμένη κοινωνία και κάθε σοβαρό κράτος”.
Η δεύτερη είναι η έννοια του δημοσίου συμφέροντος. Η πρώτη είναι αυτή της ατομικής ευθύνης, “αυτής που δεν θα μας επιτρέπει να κρυβόμαστε πίσω από τους άλλους, που δεν συγχέεται με τις ευθύνες των άλλων, αυτής που εξατομικεύει σε καθένα μας τη φράση του Καζαντζάκη ‘εσύ θα σώσεις τον κόσμο κι αν δεν σωθεί, εσύ θα φταις'”. Πολύ φοβάμαι ότι στα θέματα διαφθοράς μεγάλη ευθύνη στην αποτυχία που αποτυπώνεται έχουμε κι εμείς.
