Ο Επίκ. Καθηγητής Χάρης Τσιλιώτης στο Politis Online: Να κοιτάξουμε τους νέους στα μάτια και να τους πούμε την αλήθεια (Μέρος Α')

Δηλώνοντας ένας εκ πεποιθήσεως ευρωπαϊστής, εμπνευσμένος από μικρό παιδί από το όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή για μια ενωμένη Ευρώπη με την Ελλάδα ισότιμο μέλος της, ο Χάρης Τσιλιώτης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, μιλάει στο Politis Online για τα ζητήματα στα οποία οφείλουμε να εστιάσουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες ανεξαρτήτως εκλογικών αναμετρήσεων.

Αυτές τις ελάχιστες ημέρες που μας χωρίζουν από την ημερομηνία διεξαγωγής των Ευρωπαϊκών Εκλογών, και με το εγχώριο πολιτικό θερμόμετρο να μην επιτρέπει σε αυτές να αποκτήσουν την θεμιτή αποκλειστικότητά που όφειλαν να είχαν, τα εν λόγω ζητήματα αποκτούν βαρύνουσα σημασία, δεδομένης της κρισιμότητας τους για το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Brexit, αντισυστημικές δυνάμεις, αποστροφή από τις αξίες και τα κεκτημένα της Eνωμένης Ευρώπης, ψήφος αντίδρασης από τους νέους, άγνοια και αποστροφή εν γένει από τα ιδανικά που η Ε.Ε. πρεσβεύει, αδυναμία των ηγεσιών των χωρών να πείσουν τους λαούς τους. Όλα αυτά αποτελούν την “πυξίδα” με την οποία προσανατολίζεται το πρώτο μέρος της συζήτησή μας με τον καθηγητή Χάρη Τσιλιώτη, που διδάσκει Συνταγματικό Δίκαιο, Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο και Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πανεπιστήμιο αποτελεί για τον ίδιο την “κοιτίδα” συναναστροφής με τη νέα γενιά, την οποία “πρέπει να κοιτάξουμε κατάματα και να της πούμε την αλήθεια” όπως μας λέει παρακάτω, αναφερόμενος στις συμβουλές που τους δίνει για τις επικείμενες εκλογές.

Εκτός από γνώστης των ευρωπαϊκών, ο Χάρης Τσιλιώτης ανήκει στο δυναμικό της Νέας Δημοκρατίας, την οποία υπηρετεί από την περιφέρειά του, την “υποβαθμισμένη και ξεχασμένη” Β’ Πειραιώς, όπως θα μας πει αργότερα στο δεύτερο μέρος της συνέντευξης. Μία περιοχή στην οποία το κόμμα της Αξιωματικής δεσμεύεται να δώσει έμφαση, όπως επισημαίνει ο καθηγητής, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους τομείς όπου η αλλαγή θα επέλθει με μία μελλοντική κυβέρνηση υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Το δεύτερο μέρος της συζήτησής μας με τον καθηγητή δεν χάνει πάρα ταύτα την επιστημονικότητά του, καθότι η ενασχόληση του Χάρη Τσιλιώτη με ένα ευρύ πεδίο θεματικών ενοτήτων, όπως η Δικαιοσύνη, καθώς εκτός της ακαδημαϊκής ιδιότητας έχει και εκείνη του δικηγόρου, όπως και εκείνη του μέλους στους Τομείς Εξωτερικών, Δικαιοσύνης, Παιδείας και Θρησκευμάτων ΝΔ. Επιπλέον η συζήτηση επεκτείνεται στη Συμφωνία των Πρεσπών, των γερμανικών επανορθώσεων, ακόμα και στα προσωπικά δεδομένα, ως πρώην Αναπλ. Μέλος στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Πριν όμως μας δώσει τις απαντήσεις του για τα ζητήματα της ανωτέρω παραγράφου, πάμε να διαβάσουμε το Α’ Μέρος της συνέντευξης με τον Χάρη Τσιλιώτη, όπου μας μιλάει για την Ευρώπη, το “δεύτερο σπίτι μας” κατά πολλούς.

Αθηνά Κοροβέση: Κύριε καθηγητά, θα ήθελα να ξεκινήσω με τα ζητήματα που άπτονται της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθότι από το βιογραφικό σας μπορεί κανείς να διαπιστώσει ευθύς εξαρχής την εκτενή ενασχόληση με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο διακύβευμα των επερχόμενων Ευρωεκλογών;

Χάρης Τσιλιώτης: Σε αυτές τις Ευρωεκλογές, για πρώτη φορά θα υπάρξει μία αντιπαράθεση μεταξύ ευρωπαϊστών και ευρωσκεπτικιστών, ακόμα και αντιευρωπαϊστών θα έλεγα. Βλέπουμε ότι υπάρχει μία οργανωμένη κάθοδος κομμάτων, που όχι απλώς εκφράζουν επιφυλάξεις ή βάζουν αστερίσκους στην ευρωπαϊκή πορεία, αλλά δηλώνουν ξεκάθαρα ότι είναι αντίθετοι. Συνεπώς, το διακύβευμα είναι το εάν η Ευρώπη θα παραμείνει σε μία πορεία περαιτέρω εμβάθυνσης των θεσμών της, όλων αυτών των οποίων κατακτήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, ή θα αλλάξει ρότα και θα πάει προς μία αντισυστημική κατεύθυνση, προς το άγνωστο.

A.K.: Τον Μάρτιο συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την παρουσίαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Λευκής Βίβλου για το μέλλον της Ευρώπης με τα πέντε σενάρια τα οποία πρότεινε. Ουσιαστική πρόοδος για “μία πορεία προς τα εμπρός”, όπως προτάσσει και η Βίβλος, έχει καταγραφεί; Ή οι Ευρωπαίοι πολίτες εμφανίζονται διστακτικοί ενόψει Ευρωεκλογών; Η συζήτηση επίσης για τα πέντε σενάρια προβληματισμού διαφαίνεται να τελεσφορεί;

X.T.: Δυστυχώς κυρία Κοροβέση δεν θα έλεγα μόνο ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι διστακτικοί, αλλά ότι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι διστακτικοί. Και το να είναι οι Ευρωπαίοι πολίτες διστακτικοί δεν το θεωρώ κατ΄ ανάγκη  κακό. Αρκεί να έχουν μία ηγεσία η οποία θα τους δείξει το δρόμο προς την κατεύθυνση μίας πραγματικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης, η οποία θα την βγάλει από τα αδιέξοδα στα οποία βρίσκεται αυτήν τη στιγμή. Που θα πάρει πάνω της την παρακαταθήκη του παρελθόντος, ούτως ώστε να οικοδομήσει ένα καλύτερο μέλλον για τους λαούς. Δυστυχώς βλέπουμε ότι η ηγεσία των ευρωπαϊκών χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι αποφασισμένη να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Υπάρχει η Λευκή Βίβλος την οποία αναφέρατε, η οποία όμως δεν έχει σημειώσει πρόοδο δυστυχώς. Ο Πρόεδρος Γιούνκερ έκανε κάποιες εναλλακτικές προτάσεις, ωστόσο δεν είχαν αντίστοιχη υποδοχή και αποδοχή από τις ηγεσίες των κρατών-μελών. Εδώ θα έλεγα ότι ένας σοβαρός λόγος έγκειται στην ανισορροπία που υπάρχει στον παραδοσιακό γαλλο-γερμανικό άξονα. Ο γαλλο-γερμανικός άξονας πάνω στον οποίο οικοδομήθηκε η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τόσο την δεκαετία του 1950 όταν ξεκίνησε αυτή η διαδικασία όσο και τις επόμενες δεκαετίες. Η Γαλλία αυτή τη στιγμή έχει υποχωρήσει. Δυστυχώς βλέπουμε μία Γαλλία η οποία δεν παίζει τον ρόλο που έπαιζε παλαιότερα και έχουμε μία Γερμανία η οποία λίγο έως πολύ καθορίζει την ατζέντα. Και βλέπουμε ότι, κυρίως για εσωτερικούς λόγους, η Γερμανία δεν είναι διατεθειμένη να καθορίσει μία ατζέντα αλλαγών, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, τις προηγούμενες δεκαετίες επί ηγεσιών Αντενάουερ, Χέλμουτ Σμιτ, Χέλμουτ Κολ ή και Γκέρχαρντ Σρέντερ. Δεν υπάρχει τώρα ανάλογη ηγεσία που θα καθορίσει μία ατζέντα φυγής προς τα εμπρός για την Ευρώπη.

Α.K.: Μιας και αναφερθήκατε στην Γαλλία, το συμπέρασμά σας για το ότι η χώρα δεν έχει δείξει αυτήν την δυναμική και έχει υποχωρήσει, εξαρτάται από την ηγεσία του Εμμανουέλ Μακρόν; Πώς θα τον xαρακτηρίζατε ως ηγέτη;

X.T.: Κοιτάξτε, ο Μακρόν είναι ένας ηγέτης ο οποίος έχει όραμα, τουλάχιστον από αυτά τα οποία πρεσβεύει. Το δράμα για την Γαλλία και τον Μακρόν είναι ότι δεν έχει τη δυνατότητα να δώσει στο όραμα αυτό σάρκα και οστά για τους λόγους τους οποίους προανέφερα. Ότι αυτή τη στιγμή η Γερμανία παίζει το πρώτο βιολί, η οποία βρίσκεται σε μία ταλάντευση για λόγους εσωτερικούς περισσότερο. Η Καγκελάριος Μέρκελ έδειξε ότι θέλει να συνεχίσει την πολιτική των προκατόχων της. Εν συνεχεία όμως δεν έδωσε ώθηση σε αυτήν την πολιτική, ενώ υπήρξε αβελτηρία κατά τη γνώμη μου στο μεταναστευτικό και στον τρόπο με τον οποίο το αντιμετώπισε, συμπαρασύροντας και άλλες χώρες σε αυτήν την κατάσταση. Με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μία ισχυρή ακροδεξιά και γενικώς αντισυστημικές δυνάμεις στο εσωτερικό της Γερμανίας, που αποτελούν τροχοπέδη σε οποιαδήποτε προσπάθεια γίνεται για την εξέλιξη της Ευρώπης.

Α.K.: Με αφορμή το ότι έχετε διδάξει Ευρωπαϊκό Συνταγματικό Δίκαιο, δεν θα μπορούσα να μην ρωτήσω τη γνώμη σας για μία ομόσπονδη Ευρώπη και την υιοθέτηση Ευρωπαϊκού Συντάγματος.

X.T.: Είμαι κατεξοχήν, και θα έλεγα εκ πεποιθήσεως, ευρωπαϊστής. Δεν σας κρύβω ότι από μικρό παιδί εμπνεύστηκα από το ευρωπαϊκό όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή για τη διεύρυνση και εμβάθυνση της ευρωπαϊκής οικογένειας με την Ελλάδα να παίζει ισότιμο ρόλο σε αυτήν, ως ισότιμο μέλος της. Είμαι οπαδός της ομοσπονδιακής Ευρώπης, όμως η ομοσπονδιακή Ευρώπη για να πραγματοποιηθεί απαιτεί προσεχτικά βήματα. Δεν αρκεί να είμαστε ένα μέρος των πολιτών της Ένωσης υπέρ. Πρέπει να πείσουμε την πλειοψηφία των λαών της Ε.Ε. και των ηγεσιών της, και εδώ βεβαίως έγκειται η μεγάλη ευθύνη των  ηγεσιών να πείσουν τους λαούς ότι το μέλλον της Ευρώπης είναι η ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης. Δεν βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο δυστυχώς και τα παραδείγματα προς την αντίθετη κατεύθυνση είναι πολλά. Βλέπουμε τι γίνεται στη Μεγάλη Βρετανία με το Brexit. Για πρώτη φορά βρισκόμαστε ενώπιον της αποχώρησης ενός κράτους-μέλους και μάλιστα ενός πολύ σημαντικού όπως είναι το Ηνωμένο Βασίλειο. Βλέπουμε τι γίνεται στη Γερμανία, το προανέφερα. Βλέπουμε επίσης τους δισταγμούς που υπάρχουν στη Γαλλία και την αδυναμία της να παίξει τον ρόλο που έπαιζε παλαιότερα. Και βλέπουμε και τις άλλες χώρες οι οποίες έχουν δυσκολία να πείσουν τους λαούς τους, λόγω των υφιστάμενων προβλημάτων, λόγω της κρίσης και λόγω των διαφορών μεταξύ βορρά – νότου, να στραφούν προς μία κατεύθυνση ομοσπονδοποίησης. Ξέρετε, η ομοσπονδοποίηση δεν θα έρθει από μόνη της. Ομοσπονδοποίηση σημαίνει περαιτέρω μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην Ε.Ε. και περαιτέρω περιορισμό της εθνικής κυριαρχίας των κρατών-μελών. Είμαστε έτοιμοι να το δεχτούμε; Πολύ φοβάμαι ότι δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι και στη χώρα μας και σε άλλες χώρες να δεχτούμε κάτι τέτοιο. Άρα λοιπόν, προς το παρόν το αίτημα αυτό δεν βλέπουμε να πραγματώνεται, παρόλο που προσωπικά το θεωρώ ένα μεγάλο όραμα που κάποτε θα πραγματοποιηθεί. Προς το παρόν δεν είμαστε σε αυτήν την κατάσταση.

“Δεν αρκεί να είμαστε υπέρ της ΕΕ.

Πρέπει να πείσουμε και τους λαούς και τις ηγεσίες τους”

A.K.: To Brexit βρίσκεται μεταξύ των ερευνητικών σας ενδιαφερόντων. Με τις συνεχείς παρατάσεις, πόσο πιθανή είναι κατά τη γνώμη σας μία “μετατροπή” του βρετανικού δημοψηφίσματος από την έξοδο, στην παραμονή στην Ε.Ε.; Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ποια προβλήματα θα δημιουργούσε από πλευράς Βρετανικού Συνταγματικού Δικαίου και Συνταγματικού Δικαίου της Ε.Ε. στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα;

X.T.: Από την επομένη του δημοψηφίσματος του Ιουνίου 2016 είχα μία ενστικτώδη αίσθηση ότι το Brexit δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Το Brexit είναι κάτι παράλογο. Και είναι βέβαια ένα θέμα πολύπλοκο. Η περαιτέρω εξέλιξη νομίζω επιβεβαίωσε αυτήν την αίσθηση την οποία είχα, ότι πρόκειται περί ενός παραλογισμού ενός μεγάλου τμήματος του βρετανικού πολιτικού συστήματος που έχει συμπαρασύρει και ένα μεγάλο μέρος του βρετανικού λαού, ακριβώς επειδή ενέχει αυτό το στοιχείο του παραλογισμού έτσι όπως προβάλλεται. Δηλαδή ή πάμε σε ένα «σκληρό» Brexit το οποίο είναι καταστροφικό και για τα δύο μέρη, κυρίως για τους Βρετανούς, είτε πάμε σε ένα «μαλακό» Brexit, το οποίο σημαίνει ότι οι Βρετανοί ουσιαστικά θα δώσουν αυτά τα οποία δίνουν μέχρι στιγμής, δηλαδή την εσωτερική αγορά και την τελωνειακή ένωση, χωρίς όμως να έχουν ισότιμη συμμετοχή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Δηλαδή από τη μία θα είναι εκτός της λήψης των πολιτικών αποφάσεων, από την άλλη όμως θα συμμετέχουν σε αυτά τα οποία υποτίθεται δεν θέλουν να συμμετέχουν, όπως είναι η εσωτερική αγορά και η τελωνειακή ένωση. Ούτε πάλι στην εσωτερική αγορά μπορούν να αποδέχονται κάποιες ελευθερίες και να μην αρνούνται κάποιες άλλες ελευθερίες, όπως είναι η ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων. Δεν γίνεται αυτό, δεν το δέχεται η Ε.Ε. και δικαίως δεν το δέχεται. Άρα λοιπόν, το Brexit εξ ορισμού, κατά την γνώμη μου, είναι ένας ανορθολογισμός. Τώρα, επειδή η ιστορία είναι γεμάτη από ανορθολογισμούς, κανένας δεν αποκλείει ότι τελικά το Brexit θα πραγματοποιηθεί. Όμως αυτή τη στιγμή, όλη η εξέλιξη του ζητήματος κυρίως στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και στις σχέσεις του με την Ε.Ε., δείχνει ότι πηγαίνουμε σε μία διαδικασία ακύρωσης του Brexit. Έχουμε το Δικαστήριο της Ε.Ε, που είπε, και μάλιστα θα έλεγα ίσως και παραπέρα από αυτό το οποίο θα έπρεπε να πει, ότι μπορεί η απόφαση για την αποχώρηση να ακυρωθεί και μάλιστα μονομερώς. Άρα λοιπόν, δεν υπάρχουν νομικοί περιορισμοί στην ακύρωση του Brexit και μάλιστα με μονομερή απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου. Εν συνεχεία, έχουμε αλλεπάλληλες παρατάσεις. Και πριν πάω σε αυτές, έχουμε την αδυναμία της κυβέρνησης Μέι να περάσει αυτήν την μετριοπαθή συμφωνία με την Ε.Ε. ή το σχέδιο συμφωνίας με την Ε.Ε. για την αποχώρηση. Και γιατί δεν μπορεί να το περάσει; Διότι υπάρχουν αντιθέσεις τόσο από τους υποστηρικτές του Brexit, όσο και από τους υποστηρικτές του Bremain. Επομένως, και όσοι θέλουν ένα «σκληρό» Brexit και όσοι θέλουν την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε. δεν επιθυμούν τη συμφωνία. Από την άλλη, η Ε.Ε. έχει πει ότι μόνο με αυτή τη συμφωνία μπορεί να αποχωρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο, διαφορετικά πάμε σε ένα «σκληρό» Βrexit, δηλαδή σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία. Κάτι που, από όσο δείχνουν τα πράγματα, μόνο οι σκληροπυρηνικοί brexiteers στο Ηνωμένο Βασίλειο το επιθυμούν, οι οποίοι αποτελούν ένα ποσοστό που μπορεί να μην είναι ευκαταφρόνητο, είναι όμως μειοψηφία. Απλώς γίνεται πολύς λόγος γι’ αυτούς διότι αποτελούν ηχηρές φωνές εντός του κυβερνώντος συντηρητικού κόμματος που αυτή την στιγμή μετατοπίζονται στο κόμμα του Φάρατζ. Όλες αυτές είναι ενδείξεις ότι τελικά ή θα πάμε σε ένα σκληρό Brexit που δεν το επιθυμεί η πλειοψηφία του βρετανικού πολιτικού συστήματος και του βρετανικού λαού και βεβαίως δεν το θέλει η Ε.Ε., ή τελικά θα πάμε σε ακύρωση του Brexit, αυτό το οποίο έχει πει κατ΄ επανάληψη η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι. Ότι δηλαδή αν δεν θέλετε την συμφωνία μου, τελικά θα πάμε σε ακύρωση. Κάτι μου λέει, είναι βέβαια και ευσεβής πόθος δικός μου, ότι στο τέλος θα επικρατήσει η λογική στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και υπάρχουν πολλές φωνές και στο Η.Β. προς αυτήν την κατεύθυνση, ότι τελικά ο βρετανικός λαός θα καταλάβει ότι το Brexit δεν είναι έτσι όπως το φαντάστηκαν, κάνοντας τελικώς μία υποχώρηση, προφανώς με ένα δεύτερο δημοψήφισμα, παρόλο που αυτή τη στιγμή ακόμα δεν διαφαίνεται άμεσα κάτι τέτοιο. Αλλά είναι πολύ πιθανό ότι σε λίγους μήνες θα πάμε σε μία αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού στη χώρα, ενδεχομένως και με κοινοβουλευτικές εκλογές, που θα οδηγήσουν σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα.

A.K.: Σε ομιλίες σας, στο πλαίσιο και της πολιτικής σας δραστηριοποίησης, έχετε προτρέψει τους φοιτητές να συμμετάσχουν στις Ευρωεκλογές. Από την συναναστροφή μαζί τους, έχετε διαπιστώσει κλίμα αποστροφής τους για τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα;

X.T.: Προτρέπω όλον τον κόσμο, και βεβαίως πολύ περισσότερο τους φοιτητές μου, να συμμετέχουν γενικά στην πολιτική διαδικασία και φυσικά και στην εκλογική διαδικασία.

A.K.: Ακόμα και να πολιτευτούν τους προτρέπετε;

X.T.: Αν κάποιος το επιθυμεί, γιατί όχι; Εν πάση περιπτώσει, σε πρώτη φάση να συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία, υπό την έννοια του να μεταβούν στην κάλπη για να ψηφίσουν. Είτε αυτό αφορά εθνικές εκλογές, είτε Ευρωεκλογές, είτε Αυτοδιοικητικές εκλογές. Τώρα βεβαίως, βρισκόμαστε ενόψει των Ευρωεκλογών και των Αυτοδιοικητικών εκλογών. Πράγματι, σε μία πρόσφατη εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα όπου διδάσκω, το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, προέτρεψα τους φοιτητές να συμμετάσχουν ενεργά ως ψηφοφόροι, ως εκλογείς, και να επιλέξουν κόμματα τα οποία δεν είναι αντιευρωπαϊκά, δεν είναι αντισυστημικά. Όχι ότι δεν έχουν δικαίωμα βεβαίως να επιλέξουν και αντίθετα κόμματα, αυτό είναι δικαίωμά τους, αλλά προσωπική μου θέση είναι ότι πρέπει να επιλέξουμε κόμματα τα οποία πιστεύουν στην Ευρώπη. Βεβαίως, το κάθε κόμμα πιστεύει με διαφορετικό τρόπο στην Ευρώπη. Δεν είμαστε μονολιθικοί. Υπάρχουν και επιφυλάξεις, υπάρχουν και αντιρρήσεις, όπως και διαφορετικές απόψεις. Όλα αυτά είναι σε συζήτηση. Γι΄ αυτό είμαστε εδώ, γι΄ αυτό κάνουμε τις Ευρωεκλογές. Αλλά να μην ακολουθήσουν αυτό που είπα στην αρχή της συνέντευξής μας, κόμματα δηλαδή αντιευρωπαϊκά, που πιστεύουν και επιθυμούν τη διάλυση της Ευρώπης. Και ξέρετε, τη διάλυση της Ευρώπης την επιθυμούν δυνάμεις οι οποίες δεν είναι τόσο αθώες, με κίνητρα που δεν είναι τόσο διαφανή ή επειδή βλέπουν μία κακή κατάσταση και επαγγέλλονται κάτι καλύτερο από την Ευρώπη που ξέρουμε μέχρι στιγμής. Τα κίνητρά τους είναι πολύ πονηρά και ελαύνονται έξωθεν. Και υπάρχουν και στοιχεία για τους εξωτερικούς παράγοντες. Χρηματοδοτούν τέτοιου είδους πολιτικές δυνάμεις στις ευρωπαϊκές χώρες για να δημιουργούν προβλήματα στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

A.K.: Οι πολιτικοί πώς μπορούν να αφυπνίσουν πολιτικά τη νεολαία μας;

X.T.: Καταρχάς πρέπει να κοιτάνε τους νέους στα μάτια. Να μην φοβούνται τον διάλογο μαζί τους, ακόμα και αν ξέρουν ότι οι νέοι έχουν εκ προοιμίου μία αρνητική προδιάθεση απέναντι στην πολιτική και τους πολιτικούς. Κοιτώντας τους στα μάτια πρέπει να τους λένε την αλήθεια. Νομίζω, ότι ειδικά στη χώρα μας, είναι κάτι που το έχουμε πολλή ανάγκη. Να ακούσουμε πολιτικούς να μας λένε την αλήθεια. Έχουμε μπουχτίσει στα ψέματα ειδικά τα τελευταία χρόνια. Ακούμε πολλά, τερατώδη ψέματα. Αυτά βεβαίως σε συνδυασμό και με το παρελθόν, το οποίο δεν είναι εξιδανικευμένο, έχουν δημιουργήσει μία απογοήτευση και μία αποστροφή στη νεολαία, η οποία είτε αρνείται να συμμετάσχει, είτε καταφεύγει σε «αντισυστημικές» εναλλακτικές. Θα πρέπει λοιπόν να τους κοιτάξουμε στα μάτια, να τους πούμε την αλήθεια, και να τους πούμε ότι η κατάσταση δεν μπορεί να είναι ονειρική. Ότι θέλει δουλειά και προσπάθεια. Απαιτεί από όλους μας θυσίες και χρόνο. Διότι όλα αυτά τα οποία συμβαίνουν και έχουν οδηγήσει εκατοντάδες χιλιάδες νέους στο εξωτερικό για να σπουδάσουν και να βρουν μία καλύτερη προοπτική, είναι καταστάσεις οι οποίες βεβαίως οφείλονται στις αβελτηρίες του παρελθόντος και δεν μπορούν να αλλάξουν από την μία ημέρα στην άλλη. Όμως από την άλλη θα πρέπει να αγωνιστούμε όλοι λέγοντας την αλήθεια, ώστε σε κάποιο βάθος χρόνου να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα τους επιτρέψουν να επιστρέψουν στις εστίες τους, έχοντας μαζί τους τα εφόδια που απέκτησαν  από τις χώρες του εξωτερικού, και με τα οποία θα μπορέσουν να διαπρέψουν στη χώρα μας. Και μπορώ να σας πω ότι ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και το δικό μου. Είναι κάτι που λέω κατάματα στους φοιτητές μου και στους νέους γενικότερα. Ότι δηλαδή δεν είναι όλα μαύρα και ότι υπό προϋποθέσεις μπορούν να πετύχουν στόχους στη χώρα μας, μεταφέροντας από το εξωτερικό στην πατρίδα μας τις γνώσεις από τις σπουδές και την εμπειρία από την εργασία τους. Γιατί η πατρίδα μας τα χρειάζεται όλα αυτά. Χρειάζεται την ώσμωση με το εξωτερικό.

Λίγα λόγια για τον Χάρη Τσιλιώτη:

Γεννήθηκε στον Κορυδαλλό Αττικής το 1965 και αποφοίτησε από το 2^οΛύκειο Νικαίας. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών την περίοδο 1984-1989. Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη Νομική Σχολή του Ruprecht-Karls-Universität της Χαϊδελβέργης στην Γερμανία, όπου απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών το 1991 και αναγορεύτηκε Διδάκτορας Νομικής του ιδίου Πανεπιστημίου το 1998 με θέμα «Η συνταγματική προστασία της ελευθερίας του ανταγωνισμού και η επίδρασή της στις σχέσεις Ιδιωτικού Δικαίου». Υπήρξε υπότροφος του Ιδρύματος Friedriech Naumann. Έχει διατελέσει ακαδημαϊκός επισκέπτης των Νομικών Σχολών του Πανεπιστημίου του Αμβούργου και του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, των Ινστιτούτων Max-Planck της Χαϊδελβέργης και του Αμβούργου και του Wolfson College του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

Είναι Δικηγόρος από το 1990 με συνεχή και ενεργή παρουσία μέχρι και σήμερα στην δικαστηριακή πρακτική και στις τρεις δικαιοδοσίες των δικαστηρίων (πολιτική, ποινική και διοικητική). Από το 2007 είναι έμμισθος δικηγόρος στο Ταμείο Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (μετέπειτα ΕΤΑΑ και νυν ΕΦΚΑ) και ασχολείται με ένα μεγάλο φάσμα δικαστικών υποθέσεων και των τριών δικαιοδοσιών και με γνωμοδοτήσεις. Έχει διατελέσει αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού την περίοδο 2008-2009, ειδικός σύμβουλος στην Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης την περίοδο 2004-2009 με ιδιαίτερη ενασχόληση στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή και Σύμβουλος του Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων την περίοδο Αύγουστος 2014-Ιανουάριος 2015.

Τον Απρίλιο του 2010 εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και από τον Οκτώβριο του ιδίου έτους διδάσκει Συνταγματικό Δίκαιο, Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο και Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον Αύγουστο του 2016 επελέγη από την Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής Αναπληρωματικό Μέλος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, όπου συμμετείχε στις εργασίες της Ολομέλειας και του Τμήματος μέχρι τον Μάρτιο του 2018. Από τον Νοέμβριο του 2016 μέχρι και τον Μάρτιο του 2018 απετέλεσε αναπληρωματικό μέλος της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Έχει διδάξει Συνταγματικό Δίκαιο (Θεμελιώδη δικαιώματα) και Ευρωπαϊκό Συνταγματικό Δίκαιο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Δημόσιο Δίκαιο σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα του ΤΕΙ Πειραιά. Έχει πραγματοποιήσει αναρίθμητες επιστημονικές εισηγήσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Πέραν της διδακτορικής του διατριβής έχει μία δεύτερη μονογραφία στα γερμανικά και πάνω από 50 δημοσιεύσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό στα ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά. Έχει συμμετάσχει με επιστημονικές συμβολές σε πολλά συλλογικά έργα.

Είναι μέλος του ΔΣ της Εταιρίας Ευρωπαϊκού Δικαίου και Ευρωπαϊκών Σπουδών και μέλος της Ένωσης Ελλήνων Δημοσιολόγων, της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιολόγων, της Ένωσης Ελλήνων Συνταγματολόγων, της Εταιρίας Φορολογικού Δικαίου και Δημοσιονομικών Μελετών, της Ένωσης Συγκριτικού Δημοσίου Δικαίου, της Εταιρίας Διοικητικών Μελετών και της Ένωσης Ελλήνων Δικονομολόγων. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής στα επιστημονικά περιοδικά Δικαιώματα του Ανθρώπου, Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, Θεωρία και Πράξη Διοικητικού Δικαίου και Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Μιλάει ως ξένες γλώσσες αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά.

* Η συνέχεια της συνέντευξης με τον Χάρη Τσιλιώτη θα δημοσιευτεί στο Β’ Μέρος.

 ***

[Διαβάστε το B΄ Μέρος της συνέντευξης με τον Χάρη Τσιλιώτη (ημερ. δημοσίευσης 20/5/2019 στον ακόλουθο σύνδεσμο: Ο Χάρης Τσιλιώτης στο Politis Online: Η ύπαρξη της ξεχασμένης Β’ Περιφέρειας Πειραιά θα καταστεί σαφής με τη Ν.Δ. (Μέρος B’)]