Μια σπάνια ευκαιρία να γνωρίσουμε τον κινηματογράφο της Αφρικής μας προσφέρουν η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, οι Πρεσβείες των Αφρικανικών χωρών και τα Επίτιμα Προξενεία που είναι διαπιστευμένα στην Ελληνική Δημοκρατία, διοργανώνοντας την 5η Εβδομάδα Αφρικανικού Κινηματογράφου από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 3 Μαρτίου 2016.
Όλες οι προβολές του αφιερώματος θα γίνουν με ελεύθερη είσοδο.
Στη διάρκεια της 5ης Εβδομάδας Αφρικανικού Κινηματογράφου θα προβληθούν συνολικά δεκατέσσερις ταινίες μυθοπλασίας και ένα ντοκιμαντέρ, από δέκα αφρικανικές χώρες, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στο κοινό να εξοικειωθεί με τις πολιτιστικές εμπειρίες της κάθε χώρας. Σκοπός είναι οι Έλληνες να γνωρίσουν καλύτερα την Αφρική του σήμερα, να την αναγνωρίσουν γι’ αυτό που είναι και γι’ αυτό που μπορεί να προσφέρει, μια ήπειρος με έντονες πολιτιστικές ιδιαιτερότητες, η οποία από τον Βορρά μέχρι το Νότο πασχίζει να κατακτήσει την πρόοδο και την εξέλιξη. Μέσα από αυτό το πλούσιο οπτικοακουστικό ταξίδι στην αφρικανική ήπειρο, όπου τονίζεται τόσο η διαφορετικότητα όσο και η συλλογικότητα, η εκδήλωση στοχεύει στην οικοδόμηση μιας στενότερης πολιτιστικής συνεργασίας της Ελλάδας με τις χώρες που συμμετέχουν από την Αφρική, και τους αντίστοιχους πολιτιστικούς φορείς τους, και ελπίζει να δημιουργηθεί γόνιμο έδαφος για μελλοντικές συνεργασίες στον οπτικοακουστικό τομέα.
Η ταινία έναρξης του αφιερώματος, την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου, θα είναι το Πεπρωμένο/Destiny (1997, 135΄) ενός από τους πιο γνωστούς εκπροσώπους του Αιγυπτιακού κινηματογράφου Γιουσέφ Σανίν/ Youssef Chanine. Η ταινία που έχει ως θέμα τη ζωή του φιλοσόφου Αβερρόη που έζησε στον 12ο αιώνα συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κανών το 1997 και έχει γνωρίσει παγκόσμια επιτυχία. Η είσοδος στην έναρξη του αφιερώματος γίνεται μόνο με προσκλήσεις. Την επόμενη μέρα, Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου ο σκηνοθέτης Ζερεσενάι Μπερχάνε Μεχαρί/ Zeresenay Berhane Mehari θα παρουσιάσει στο κοινό της Αθήνας την ταινία από την Αιθιοπία Difret (2014, 99’), με θέμα την πραγματική ιστορία ενός δεκατετράχρονου κοριτσιού που κατηγορήθηκε για φόνο επειδή σκότωσε τον απαγωγέα της. Παραγωγός της ταινίας που βραβεύτηκε στα φεστιβάλ Sundance και Βερολίνου είναι η Angelina Jolie. Ακόμα, από την Αγκόλα αναμένεται να έρθει στην Αθήνα ο σκηνοθέτης Μανουέλ Ναρσίσο «Τοντόν»/Manuel Narciso “Tonton” για να παρουσιάσει το ντοκιμαντέρ Παιδιά που κατηγορήθηκαν για μαγεία / Children Αccused of Witchcraft (2015, 63’).
Οι ταινίες του αφιερώματος ανά χώρα
ΑΓΚΟΛΑ
Δύο ταινίες μυθοπλασίας και ένα ντοκιμαντέρ θα εκπροσωπήσουν φέτος τον αγκολέζικο κινηματογράφο. Ο μετανάστης/ The Emigrant (2010, 80′) παρουσιάζει την ιστορία δύο φτωχών νεαρών που επιβιώνουν στους δρόμους της Λουάντας: όταν ο ένας από αυτούς κερδίζει το λαχείο αποφασίζει να εκπληρώσει ένα παιδικό του όνειρο, να γνωρίσει την Ευρώπη, η πραγματικότητα θα τον απογοητεύσει. Η ταινία Μονοπάτια αίματος/Blood Trails (2013, 90′) είναι βασισμένη σε αληθινές ιστορίες παιδιών που έπεσαν θύματα κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων και σεξουαλικής κακοποίησης. Το ντοκιμαντέρ Παιδιά που κατηγορήθηκαν για μάγια/Children Αccused of Witchcraft (2015, 63′), το οποίο θα προβληθεί παρουσία του σκηνοθέτη Μανουέλ Ναρσίσο «Τοντόν»/Manuel Narciso “Tonton”, που παρουσιάζει μαρτυρίες και καταστάσεις κοινωνικής αδικίας εις βάρος παιδιών που έχουν κατηγορηθεί για μαύρη μαγεία από τις οικογένειές τους.
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Η ιστορική ταινία Πεπρωμένο/Destiny (1997, 135΄) θα εκπροσωπήσει τον αιγυπτιακό κινηματογράφο. Πρόκειται για μια συναρπαστική περιπέτεια που διαδραματίζεται στον 12ο αιώνα, με θέμα τη ζωή του φιλοσόφου Αβερόη, του σημαντικότερο σχολιαστή του Αριστοτέλη, που έζησε στην Ανδαλουσία και θεωρούσε ότι το Κοράνι είναι ανοιχτό σε ερμηνείες. Ο Γιουσέφ Σανίν/Youssef Chanine είναι από τους σημαντικότερους Αιγύπτιους σκηνοθέτες, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1926 και πέθανε το 2008. Μετά τις σπουδές του στο Λος Άντζελες επέστρεψε στην Αίγυπτο και ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο. Με την ταινία του Nile Boy (1951) συμμετείχε στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ η επόμενη ταινία του The Blazing Sun (1954) έκανε γνωστό τον Omar Sharif στο κινηματογραφικό κοινό. Η πιο χαρακτηριστική ταινία του ύφους και των προβληματισμών του ήταν το Cairo Station (1958). H ταινία του Alexandria…Why? (1978) βραβεύτηκε με την Ασημένια Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Το 1997 τιμήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών για το σύνολο του έργου του.
ΑΙΘΙΟΠΙΑ
Από την Αιθιοπία έρχεται η ταινία Difret (2014, έγχρ. 99΄), η οποία θα προβληθεί παρουσία του σκηνοθέτη Ζερεσενάι Μπερχάνε Μεχαρί/Zeresenay Berhane Mehari. Μια ταινία εμπνευσμένη από την πραγματική ιστορία ενός 14χρονου κοριτσιού που πέφτει θύμα απαγωγής και σκοτώνει τον άνδρα που προοριζόταν να γίνει σύζυγος της. Στο χωριό της, η πρακτική της απαγωγής με σκοπό το γάμο είναι συνηθισμένη και μια από τις παλαιότερες παραδόσεις της Αιθιοπίας. Μια χειραφετημένη νεαρή δικηγόρος θα προσπαθήσει να την υπερασπιστεί, μπαίνοντας σε μια διαμάχη ανάμεσα στα ανθρώπινα δικαιώματα και την τήρηση του εθιμικού δικαίου, διακινδυνεύοντας το δικηγορικό της γραφείο που προσφέρει αφιλοκερδώς νομική βοήθεια σε γυναίκες, για να σώσει τη ζωή της. Συμπαραγωγός της ταινίας που βραβεύτηκε στα φεστιβάλ Sundance και Βερολίνου είναι η Αντζελίνα Τζολί.
ΛΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΟΝΓΚΟ
Μια κωμωδία έρχεται φέτος από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Villa Matata (2015, 97΄). Ο Μοχάμεντ, ο Τότο και ο Αλί είναι τρία ξαδέλφια που κατοικούν στη βίλα των τσιγκούνηδων θείων τους επινοώντας διάφορους τρόπους να τους αποσπάσουν χρήματα. O Τότο σκαρφίζεται την ιδέα να σκηνοθετήσουν έναν ψεύτικο θάνατο με σκοπό να κλέψουν τα λεφτά της κηδείας…
ΚΕΝΥΑ
Δυο ταινίες θα δούμε φέτος από την αναπτυσσόμενη την τελευταία δεκαετία κινηματογραφία της Κένυας. Σε σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κωνσταντάρα, η κωμωδία Μαστροχαλαστές/Fundi-Mentals (2015, 87΄) παρουσιάζει τις περιπέτειες δύο τεχνιτών που θέλουν να πιστεύουν πως είναι οι καλύτεροι μάστορες στο Κίνου, ένα προάστιο του Ναϊρόμπι. Η φαντασίωσή τους, όμως, βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης, όταν εμφανίζεται μία νέα πολυεθνική τεχνική εταιρεία στην περιοχή. Για να μη χάσουν τη δουλειά τους, επινοούν ένα νέο τύπο «υπηρεσίας εξπρές», γεγονός που έχει ξεκαρδιστικές συνέπειες. Η δεύτερη ταινία ονομάζεται Veve (2014, 94΄) και παρακολουθεί τις ιστορίες των χαρακτήρων που περιστρέφονται γύρω από μια ακμάζουσα επιχείρηση παραγωγής veve, που σημαίνει σε γλώσσα αργκό, έναν μικρό θάμνο που παράγει μια ναρκωτική ουσία.
ΜΑΡΟΚΟ
Δύο ταινίες γυναικών σκηνοθέτιδων έρχονται και από το ιδιαιτέρως ανεπτυγμένο κινηματογραφικά Μαρόκο. Η ταινία Rock the Casbah (2013, 100΄) σε σκηνοθεσία Λάιλα Μαρακσί/Laïla Marrakchi διαδραματίζεται στην Ταγγέρη, όταν μια οικογένεια συγκεντρώνεται κατά τη διάρκεια τριών ημερών στο πατρικό σπίτι μετά το θάνατο του πατέρα, για να ξαναζήσει τις αναμνήσεις και να μοιραστεί την απώλειά του, σύμφωνα με την παράδοση. Η ιστορική εποποιία Ζαινάμπ, το ρόδο του Αγκμάτ/Zaynab, the rose of Aghmat (2014, 89΄) σε σκηνοθεσία της Φαριντά Μπουρκία/Farida Bourquia παρουσιάζει τη ζωή της θρυλικής Zaynab Ennafzaouia, τέταρτης συζύγου του Εμίρη Almoravid, κατά τη βασιλεία του οποίου το Μαρόκο εξελίσσεται σε αυτοκρατορία.
ΝΙΓΗΡΙΑ
Η ταινία που εκπροσωπεί φέτος την κινηματογραφική βιομηχανία της Νιγηρίας, γνωστής και ως Nollywood είναι το Μια θέση στα αστέρια/A place in the stars (2014, 108′), ένα καθηλωτικό αστυνομικό θρίλερ εμπνευσμένο από την πραγματική ιστορία της Dora Akunyili, διευθύντριας της Υπηρεσίας Έλεγχου Φαρμάκων και Τροφίμων της Νιγηρίας. Η ταινία εκτυλίσσεται στο Λάγος το 2006 και αφηγείται την ιστορία του Κιμ Ντακίμ (Gideon Okeke), ενός νεαρού δικηγόρου που έχει στα χέρια του πληροφορίες για την κυκλοφορία παραποιημένων φαρμάκων.
ΝΟΤΙΟΣ ΑΦΡΙΚΗ
Δύο ταινίες θα δούμε και από την δραστήρια κινηματογραφία της Νότιας Αφρικής. Η ταινία Yesterday (2004, 96′) διαδραματίζεται σε ένα χωριό των Ζουλού, όπου η ηρωίδα Yesterday, μια νεαρή μητέρα, μαθαίνει ότι είναι φορέας του ιού HIV και προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της ασθένειάς της. Η Λέσχη Bang Bang/Bang Bang Club (2010, 106 ‘) είναι ένα βιογραφικό δράμα που αφηγείται την αξιοθαύμαστη και μερικές φορές οδυνηρή πραγματική ιστορία τεσσάρων φωτογράφων που όχι μόνο συνδέονται με φιλία, αλλά που έζησαν μαζί ακραίες καταστάσεις όταν προσπάθησαν να συλλάβουν με το φακό τους εικόνες από τη Νότια Αφρική λίγες ημέρες πριν από την πτώση του απαρτχάιντ. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο.
ΣΟΥΔΑΝ
Από το Σουδάν έρχεται η ταινία Η ευλογία του Σεΐκ/Sheikh’s blessing (1998, 113΄), η οποία η καταγγέλλει τα φαινόμενα του τσαρλατανισμού και των πρακτικών μαγείας που επιβιώνουν σε ορισμένες Σουδανέζικες κοινότητες και που οφείλονται τόσο στη θρησκευτική άγνοια όσο και στην ευπιστία. Αν και πολλές φορές αντίστοιχα περιστατικά γίνονται αντικείμενο σάτιρας και διακωμώδησης, η ταινία αυτή υπογραμμίζει τις τραγικές συνέπειες του φαινομένου με στόχο την προειδοποίηση και πληροφόρηση των θεατών.
ΤΥΝΗΣΙΑ
Ο κινηματογράφος της Τυνησίας εκπροσωπείται από το ψυχολογικό θρίλερ El Ziara (Μαύρο φεγγάρι)/El Ziara (Black Moon) (2014, 106’) με ήρωα έναν μοναχικό οδηγό ταξί, τον Γιουσέφ. Η ανακάλυψη ενός παλαιού σπιτιού στη Μεδίνα και η τυχαία συνάντηση με μια μυστηριώδη γυναίκα ανοίγει μια ρωγμή στο ξεχασμένο παρελθόν του και αναστατώνει τη ζωή του. Ο ήρωας ξεκινάει την αναζήτηση για να ανακαλύψει μια αναπάντεχη σχέση ανάμεσα στη γυναίκα και στο στοιχειωμένο σπίτι με το δράμα της παιδικής του ηλικίας…