Τεταμένη συναίνεση και εσωκομματική «ανακωχή»

Με μια ενδεικτική ψηφοφορία στην οποία καταγράφηκαν διαφοροποιήσεις, αλλά όχι τόσο μεγάλες όσο οι αντιδράσεις προϊδέαζαν, ολοκληρώθηκε η μαραθώνια συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ αργά το βράδυ της Τετάρτης, μετά από περισσότερες από 10 ώρες συζήτησης καθώς ζήτησαν το λόγο σχεδόν όλοι οι βουλευτές.  Ανεπιβεβαίωτες δημοσιογραφικές πληροφορίες έκαναν λόγο για τουλάχιστον 10 βουλευτές οι οποίοι δεν ψήφισαν ούτε σε αυτήν την ενδεικτική ψηφοφορία την συμφωνία με το Eurogroup και τον κατάλογο μεταρρυθμίσεων που απέστειλε ο Υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης στους πιστωτές. Κατά τις ίδιες πηγές, κάποιοι άλλοι βουλευτές, μεταξύ των οποίων και ο Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης, δεν ψήφισαν ούτε υπέρ ούτε κατά της συμφωνίας. Σημειώνεται, δε, ότι φέρονται να ήταν απόντες την ώρα της ψηφοφορίας από την αίθουσα τουλάχιστον 30 βουλευτές.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης κατατέθηκαν αρκετές ενστάσεις και έντονος προβληματισμός τόσο για τους χειρισμούς όσο και για το περιεχόμενο της συμφωνίας. Ενδεικτικά έγιναν γνωστές ορισμένες από τις παρεμβάσεις, καθώς η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών.  Ο Π. Λαφαζάνης εξέφρασε την έντονη δυσφορία του και άσκησε κριτική γιατί όπως είπε, δεν υπήρξε ενημέρωση και συζήτηση για τους χειρισμούς της κυβέρνησης ενόψει Eurogroup και επαναδιατύπωσε την κάθετη διαφωνία του με το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. Όπως είπε, κατά τη άποψή του δεν είναι μία καλή συμφωνία, ωστόσο από την στιγμή που το κείμενο έφυγε, «θα πρέπει να προχωρήσουμε και η κυβέρνηση να εφαρμόσει το πρόγραμμά της»  και συμπλήρωσε ότι λέει αυτά που λέει «για να δούμε πως θα κινηθούμε από εδώ και πέρα, για τα επόμενα βήματα». «Υπάρχουν σημεία στην επιστολή που δεν θυμίζουν γλώσσα δίκη μας. Θυμίζουν γλώσσα των δανειστών. Αυτά τα λέω για να δούμε πως θα κινηθούμε από δω και πέρα και στα επόμενα βήματα» τόνισε χαρακτηριστικά.

Ο βουλευτής της Α’ Πειραιά, Στάθης Λεουτσάκος, είπε πως το κείμενο έχει γκρίζες ζώνες και πρόσθεσε: «Είναι σαν χρησμός του Μαντείου των Δελφών. Εμείς μπορούμε να δίνουμε μια ερμηνεία, οι δανειστές άλλη, και αυτό τελικά να μας γυρίσει μπούμερανγκ. Χρειαζόμαστε σχέδιο με συγκεκριμένες κινήσεις για το επόμενο διάστημα».

Η πρόεδρος της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, επεσήμανε πως χρειάζεται προσοχή καθώς το κείμενο ενδέχεται να μπορεί να εμπεριέχει νομικές δεσμεύσεις. Τόσο η κ. Κωνσταντοπούλου όσο και ο Αντιπρόεδρος της Βουλής Αλέξης Μητρόπουλος  εισηγήθηκαν να μην έρθει προς έγκριση στη Βουλή η συμφωνία, στη βάση νομικής και πολιτικής επιχειρηματολογίας, σύμφωνα με την οποία η έγκριση από τη Βουλή θα συνεπάγεται δεσμεύσεις έναντι των μνημονιακών υποχρεώσεων που είχε αναλάβει η προηγούμενη κυβέρνηση και ως εκ τούτου θα παγίδευε τον ΣΥΡΙΖΑ.

«Στο twitter κυκλοφορεί ένα ωραίο tweet: 8 στους 10 στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι άλλοι δυο είναι αριστεροί» είπε η βουλευτής Αχαϊας Μαρία Κανελλοπούλου.

Ο Υπουργός Επικρατείας κ. Νίκος Παππάς, από την πλευρά του, παίρνοντας το λόγο, υπεραμύνθηκε των χειρισμών και του περιεχομένου της συμφωνίας υποστηρίζοντας ότι το συμπέρασμα είναι ότι «η διπλωματία μας απέδωσε στη σύνοδο κορυφής και τα Eurogroup και στην ουσία την κρίση την απεύχονται και οι εταίροι μας. Η συμφωνία μας δίνει κάθε δυνατότητα να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας και χρειάζεται αποφασιστικότητα και αρραγές μέτωπο. Η ρήξη δεν είναι αυτοσκοπός για την κυβέρνηση, σκοπός είναι η καλύτερη συμφωνία για την Ελλάδα και το λαό».

Παρέμβαση έκανε, κατά τις πληροφορίες αυτές, και ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σημειώνοντας: «Στην ουσία, αυτό που έχουμε πετύχει ως τώρα, είναι να καταφέρουμε να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση και από εδώ και πέρα θα κρινόμαστε από την αποτελεσματικότητά μας στη διακυβέρνηση και αυτό είναι που θα ενισχύσει και τη διαπραγματευτική μας δύναμη για το επόμενο διάστημα».

Ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την αρχική του ομιλία, το πρωί της Τετάρτης, υπογράμμισε ότι μέσα από τη συγκεκριμένη συμφωνία, η οποία, όπως σημείωσε, επιτεύχθηκε σε συνθήκες ιδιαίτερα δύσκολες και υπό καθεστώς απίστευτων πιέσεων από τους πιστωτές σε όλα τα επίπεδα, με κυρίαρχο εκείνο της χρηματοδότησης και της ρευστότητας των τραπεζών, η κυβέρνηση κατάφερε να πετύχει: το διαχωρισμό της δανειακής σύμβασης από το μνημόνιο, την απεμπλοκή από τα μνημόνια ως πλαίσιο πολιτικής λιτότητας, μια ενδιάμεση συμφωνία που δίνει ανάσα στον ελληνικό λαό, την αποφυγή ενός σχεδίου οικονομικής και δημοσιονομικής ασφυξίας με στόχο την λεγόμενη «αριστερή παρένθεση», το τέλος των εξωπραγματικών πρωτογενών πλεονασμάτων, την ομαλότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο Πρωθυπουργός, όπως και σειρά άλλων κυβερνητικών παραγόντων, καθώς και κύκλων του Υπουργείου Οικονομικών, επανέλαβε ότι όσον αφορά στον κατάλογο μεταρρυθμίσεων που στάλθηκε στους πιστωτές εντάχθηκαν πολλά μέτρα που εκπορεύονται ουσιαστικά από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Παραδέχτηκε ότι  είναι δύσκολα τα πράγματα και ότι όλα θα κριθούν και από την ικανότητα διακυβέρνησης και διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης και τόνισε ότι πρέπει να προχωρήσει γρήγορα η εξειδίκευση των μεταρρυθμίσεων.

Προς το τέλος της συνεδρίασης, το βράδυ της Τετάρτης, ο Αλέξης Τσίπρας πήρε εκ νέου το λόγο και κάλεσε τους βουλευτές να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους, καλώντας τους να πουν ξεκάθαρα αν εγκρίνουν ή όχι τη συμφωνία, ενώ ζήτησε να διατυπωθεί ανοιχτά αν υπάρχει πρόθεση καταψήφισης της συμφωνίας από κάποιους εξ αυτών. «Θέλω να ξέρω αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τη συμφωνία. Αν υπάρχει κάποιος που θα καταψήφιζε θέλω να το πει εδώ» φέρεται να είπε, πάντα σύμφωνα με πληροφορίες, ο Α. Τσίπρας. Και στη βάση αυτής της τοποθέτησης διεξήχθη και η ενδεικτική ψηφοφορία.

Παρά το αποτέλεσμα της διαδικασίας, με τους περισσότερους βουλευτές να στηρίζουν και στην ενδεικτική ψηφοφορία την συμφωνία, το κλίμα που φαίνεται ότι διαμορφώθηκε τελικά δεν είναι αυτό της πλήρους αποδοχής, όπως πιθανώς να επιθυμούσε η κυβέρνηση. Όπως προκύπτει, επικράτησε η άποψη ότι δεν είναι αυτήν την στιγμή η ώρα για εσωκομματική αντιπαράθεση και συγκρούσεις, αλλά ακόμη και βουλευτές που τελικά υπερψήφισαν τη συμφωνία άφησαν να εννοηθεί ότι η στάση τους δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη και ότι θα εξαρτηθεί από το πώς θα προχωρήσει περαιτέρω η διαπραγμάτευση αλλά και από το πώς θα υλοποιηθεί ο κατάλογος μεταρρυθμίσεων για τον οποίο δεσμεύτηκε η κυβέρνηση, δηλαδή αν τελικά θα καταλήξει, επί του πρακτέου, να ομοιάζει πολύ με την πολιτική των προκατόχων της.

Οι εξελίξεις αυτές έδωσαν νέα τροφή στην φημολογία ότι η κυβέρνηση αναζητά τρόπο να παρακάμψει το κοινοβούλιο για να αποφύγει μια ευθεία και δημόσια κοινοβουλευτική «εσωτερική» αντιπαράθεση αλλά παράλληλα και να διευκολύνει τους διαφωνούντες βουλευτές και υπουργούς να μην έρθουν στη δύσκολη θέση. Η προσπάθεια αυτή δεν είναι τόσο εύκολη, καθώς μία από τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά είναι να μην συνεχίσει την τακτική της προηγούμενης κυβέρνησης και να μην καταφύγει σε διακυβέρνηση δια Προεδρικών Διαταγμάτων αλλά και δια της μεθόδου του Κατεπείγοντος.