Απόφαση Eurogroup: Τι «πήρε» και τι «άφησε» η Αθήνα - Επόμενο ορόσημο η Δευτέρα

Τετράμηνη παράταση της δανειακής σύμβασης, λίστα με τα μέτρα – μεταρρυθμίσεις μέχρι τη Δευτέρα, αξιολόγηση «στη βάση των όρων του τρέχοντος προγράμματος με την καλύτερη χρήση της υπάρχουσας ευελιξίας που θα εξεταστεί από κοινού από τις ελληνικές αρχές και τους θεσμούς», καθορισμός του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2015 με βάση την οικονομική κατάσταση της χώρας, παραμονή των χρημάτων του TXΣ στον EFSF και αποφυγή μονομερών ενεργειών από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης εφόσον αυτές αποσταθεροποιούν την δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα της χώρας είναι τα βασικά σημεία της συμφωνίας που επιτεύχθηκε μετά από πολύωρες και αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις στις Βρυξέλλες.

Η ελληνική πλευρά καλείται τη Δευτέρα να καταθέσει ένα κείμενο με τα μεταρρυθμιστικά μέτρα που είναι πρόθυμη να υλοποιήσει, χρησιμοποιώντας τη συμφωνηθείσα «ευελιξία». Οι θεσμοί θα κρίνουν εάν αυτό είναι ένα ικανό πρώτο βήμα για να δοθεί η παράταση. Έτσι, από την Τρίτη θα μπορούν να ξεκινήσουν οι εθνικές διαδικασίες για την επικύρωση της συμφωνίας. Ήδη, επ΄αυτού, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προανήγγειλε την πραγματοποίηση τηλεδιάσκεψης.  Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι όπως χαρακτηριστικά δήλωση και ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης επιτεύχθηκε ένα πρώτο βήμα αλλά η Δευτέρα είναι ένα νέο κρίσιμο ορόσημο καθώς θα πρέπει η λίστα μεταρρυθμίσεων που θα κατατεθεί να κριθεί «επαρκής» για την συνέχιση της διαδικασίας.  Εφόσον αυτό γίνει, μέχρι τα τέλη Απριλίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση που θα γίνει «στη βάση των όρων του τρέχοντος προγράμματος» με «ευελιξία» και να οριστικοποιηθεί η τελική λίστα μεταρρυθμίσεων. Αν δεν γίνει δεκτή η ελληνική λίστα με τις μεταρρυθμίσεις, τότε, όπως είπε ο κ. Βαρουφάκης,  «η συμφωνία δεν ισχύει».

Βασικές δεσμεύσεις και «κέρδη» της ελληνικής πλευράς

Με βάση την ανακοίνωση είναι προφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να μην προχωρήσει σε καμξία ενέργεια (είτε υιοθέτηση μέτρων είτε κατάργηση) η οποία θα επηρεάσει αρνητικά τους δημοσιονομικούς στόχους και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου απαντώντας σε ερωτήσεις, διευκρίνισε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτε γιατί κάθε κυβέρνηση, όπως είπε, έχει το πολιτικό περιθώριο να ενεργήσει. Άφησε ανοιχτό και το ενδεχόμενο να υπάρξουν και ενέργειες που θα άπτονται της δημοσιονομικής σταθερότητας, αλλά «σε συνεννόηση με τους εταίρους». Επίσης,  στο κείμενο αναφέρεται σαφώς ότι η ελληνική πλευρά δεσμεύεται σαφώς για τήρηση των οικονομικών δεσμεύσεων προς τους πιστωτές «στο ακέραιο και εγκαίρως». Τέλος, δίνεται τέλος στα σχέδια για χρησιμοποίηση των χρημάτων του ΤΧΣ για τη διευθέτηση του ζητήματος των «κόκκινων δανείων» καθώς όπως κατέστησε σαφές τόσο ο κ. Ντάισελμπλουμ όσο και ο επικεφαλής του EFSF κ. Ρέγκλινγκ, τα χρήματα αυτά θα παραμείνουν υπό την εποπτεία του EFSF (περίπου 10,9 δισεκατομμύρια ευρώ) και θα είναι διαθέσιμα όποτε κριθεί αναγκαίο μόνο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Ακροβασία θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει το ότι η αξιολόγηση θα γίνει στη βάση «των αρχών του τρέχοντος προγράμματος» με «ευελιξία» καθώς πρόκειται για μια αναφορά που μπορεί να ερμηνευτεί και αρνητικά αλλά και θετικά ως προς την «ευελιξία». Επίσης, όντως στο ανακοινωθέν δεν υπάρχει καμία αναφορά σε «τρόικα». Όπως είπε, δε, ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν πρόκειται στην λίστα των δεσμεύσεων να υπάρξουν ζητήματα σχετικά με το ασφαλιστικό και με τα εργασιακά, τονίζοντας ότι δεν πρόκειται να γίνουν μειώσεις συντάξεων ούτε να αυξηθεί ο ΦΠΑ στα νησία.

Τέλος, παρά το ότι επίσης θα μπορούσε να δώσει βάση σε πολλές ερμηνείες, μέσα στο ανακοινωθέν είναι γεγονός ότι δεν αναφέρεται συγκεκριμένος στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 και των επομένων χρόνων, σημείο στο οποίο επέμειναν στην συνέντευξή τους και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ και ο Πιερ Μοσκοβισί. Όπως αναφέρεται το ζήτημα θα εξεταστεί στο πλαίσιο των οικονομικών συνθηκών και της οικονομικής κατάστασης της χώρας.

Το πλήρες κείμενο του ανακοινωθέντος:

«Το Eurogroup επαναλαμβάνει την εκτίμηση του για τις αξιοσημείωτες προσπάθειες προσαρμογής που κατέβαλε η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός τα τελευταία χρόνια. Κατά τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε, μαζί με τους θεσμούς, εμπλακεί σε έναν εντατικό και εποικοδομητικό διάλογο με τις νέες ελληνικές αρχές και καταλήξαμε σε κοινό έδαφος σήμερα.

Το Eurogroup σημειώνει, στο πλαίσιο τις υπάρχουσας συμφωνίας, το αίτημα από την ελληνική πλευρά για μια παράταση της Master Financial Agreement Facility Agreement (MFFA), η οποία βασίζεται σε μια σειρά από δεσμεύσεις. Ο σκοπός της παράτασης είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης στη βάση των όρων του τρέχοντος προγράμματος, με την καλύτερη χρήση της υπάρχουσας ευελιξίας που θα εξεταστεί από κοινού από τις ελληνικές αρχές και τους θεσμούς. Η παράταση αυτή θα γεφυρώσει επίσης (bridge) τον χρόνο για την πραγματοποίηση συζητήσεων σε μια πιθανή νέα συμφωνία μεταξύ του Eurogroup, των θεσμών και της Ελλάδας.

Οι ελληνικές αρχές θα παρουσιάσουν μια λίστα από μεταρρυθμιστικά μέτρα, με βάση την τρέχουσα συμφωνία, ως το τέλος της Δευτέρας της 23ης Φεβρουαρίου. Οι θεσμοί θα προσφέρουν μια πρώτη εκτίμηση για το αν αυτή θα είναι επαρκώς συνεκτική ώστε να αποτελέσει ένα έγκυρο σημείο εκκίνησης για μια επιτυχημένη ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Η λίστα αυτή θα γίνει ακόμα πιο συγκεκριμένη και στη συνέχεια θα συμφωνηθεί με τους θεσμούς ως το τέλος του Απριλίου.

Μόνο η έγκριση της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης της παρατεταμένης συμφωνίας από τους θεσμούς θα επιτρέψει οποιαδήποτε εκταμίευση της δόσης που εκκρεμεί από το τρέχον πρόγραμμα του EFSF και την μεταφορά των κερδών από τα ομόλογα του προγράμματος SMP το 2014. Και τα δύο υπόκεινται στην έγκριση από το Eurogroup.

Εν όψει της αξιολόγησης των θεσμών, το Eurogroup συμφωνεί ότι οι πόροι, που είναι διαθέσιμοι αυτήν την στιγμή στο μαξιλάρι του ΤΧΣ, θα περάσουν στον EFSF, ελεύθεροι από δικαιώματα τρίτων μερών για την διάρκεια της παράτασης της MFFA. Οι πόροι θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμοι για την διάρκεια της παράτασης MFFA και θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και για κόστη εκκαθάρισης. Θα μπορούν να απελευθερωθούν μόνο μετά από αίτημα από την ΕΚΤ και τον Eνιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM).

Υπό το πρίσμα αυτό, καλωσορίζουμε την δέσμευση των ελληνικών αρχών να εργαστούν σε στενή συνεννόηση με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς και εταίρους. Στο σημείο αυτό υπενθυμίζουμε την ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Συμφωνήσαμε επίσης ότι το ΔΝΤ θα συνεχίσει να παίζει τον ρόλο του.

Οι ελληνικές αρχές έχουν εκφράσει την ισχυρή δέσμευσή τους σε μια ευρύτερη και βαθύτερη διαδικασία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο τη διαρκή βελτίωση των προοπτικών ανάπτυξης και απασχόλησης, διασφαλίζοντας την σταθερότητα και την ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα και την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι αρχές δεσμεύονται να εφαρμόσουν τις επί μακρόν εκκρεμείς μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, καθώς και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να κάνουν καλύτερη χρήση της τεχνικής βοήθειας.

Οι ελληνικές αρχές επαναλαμβάνουν την κατηγορηματική δέσμευσή τους να τηρήσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές, πλήρως και έγκαιρα.

Οι ελληνικές αρχές έχουν επίσης δεσμευτεί να διασφαλίσουν τα κατάλληλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα ή τα χρηματοδοτικά έσοδα που απαιτούνται για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, σύμφωνα με ανακοινωθέν του Eurogroup το Νοέμβριο του 2012. Τα θεσμικά όργανα θα λάβουν υπόψη τους τις οικονομικές συνθήκες του 2015 για τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Υπό το πρίσμα αυτών των δεσμεύσεων, καλωσορίζουμε ότι σε ορισμένους τομείς, οι ελληνικές πολιτικές προτεραιότητες μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση και καλύτερη ολοκλήρωση της παρούσας συμφωνίας. Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να απέχουν από οποιαδήποτε κατάργηση των μέτρων και μονομερείς αλλαγές των πολιτικών και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τους δημοσιονομικούς στόχους, την οικονομική ανάκαμψη και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όπως αξιολογείται από τα θεσμικά όργανα.

Επί τη βάση αυτού του αιτήματος, τις δεσμεύσεις των ελληνικών αρχών, τις συστάσεις των θεσμών και την σημερινή συμφωνία, θα ξεκινήσουμε τις εθνικές διαδικασίες με το βλέμμα στην κατάληξη μιας τελικής απόφασης για την παράταση της τρέχουσας ΜFFΑ ως και για τέσσερις μήνες από το Διοικητικό Συμβούλιο του EFSF. Καλούμε επίσης τους θεσμούς και τις ελληνικές αρχές να συνεχίσουν άμεσα την εργασία που θα επιτρέψει την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Παραμένουμε προσηλωμένοι στην παροχή επαρκούς στήριξης προς την Ελλάδα έως ότου επανακτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές, όσο τηρεί τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος πλαισίου.»