Στην επανεκκίνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit αποσκοπεί η άτυπη Σύνοδος των 27 ηγετών κρατών-μελών στην Μπρατισλάβα η οποία ξεκίνησε τις εργασίες της στις 11 ώρα Ελλάδος, παρουσία και του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Προσερχόμενος στη Σύνοδο ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν- Κλοντ Γιουνκέρ δήλωσε ότι «η σημερινή Σύνοδος διεξάγεται για την εξομάλυνση των διαφορών μας» και πρόσθεσε ότι «χρειαζόμαστε ενότητα ώστε η Ευρώπη να μπορεί να λειτουργεί».
Οι ηγέτες των 27 κρατών – μελών κατέφθασαν διαδοχικά στο κάστρο της Μπρατισλάβας, όπου διεξάγονται οι συνομιλίες. Τους αρχηγούς υποδέχθηκε ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο.
Η πρώτη συνεδρία εργασιών αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τις 13:30. Θα ακολουθήσει η οικογενειακή φωτογραφία και ανεπίσημο γεύμα. Εν συνεχεία, οι ηγέτες θα επισκεφθούν την Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης της Μπρατισλάβα και στις 17:00 θα ξεκινήσει η δεύτερη συνεδρία εργασιών που θα διαρκέσει δύο ώρες.
Μέρκελ: Δεν μπορούμε σε λίγους μήνες να λύσουμε τα προβλήματα χρόνων
Προσερχόμενη στο κάστρο της Μπρατισλάβας όπου θα διεξαχθεί η άτυπη Σύνοδος Κορυφής η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι μέσα σε λίγους μήνες δεν μπορούμε να λύσουμε προβλήματα χρόνων όπως είναι η ανεργία, η τρομοκρατία και το αυξημένο κύμα των προσφύγων και μεταναστών.
Φρανσουά Ολάντ: Η Ευρώπη πρέπει να είναι ικανή να υπερασπίσει τον εαυτό της
Από την πλευρά του ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ τόνισε ότι «η Ευρώπη πρέπει να είναι ικανή να υπερασπίσει τον εαυτό της» και πρόσθεσε ότι «θέλουμε τη Γαλλία μέσα στην Ευρώπη».
«Θέλουμε όλοι να δείξουμε ενότητα και ελπίζω ότι στο τέλος της ημέρας θα είμαστε σε θέση να ετοιμάσουμε έναν οδικό χάρτη για τα πιο βασικά θέματα, ανέφερε ο Πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο.
Αλ. Τσίπρας: Η Ευρώπη πρέπει να σταματήσει να υπνοβατεί
«Αυτό που χρειάζεται τώρα η Ευρώπη είναι ένα νέο όραμα και μία συγκεκριμένη ατζέντα για αλλαγή», ανέφερε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προσερχόμενος στην άτυπη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.
«Χρειαζόμαστε μία κοινωνική Ευρώπη με ανάπτυξη, απασχόληση και ευημερία για όλους τους ανθρώπους της, για τους νέους και για όλους τους πολίτες της», τόνισε ο κ. Τσίπρας κατά την είσοδό του στο κάστρο της Μπρατισλάβας όπου διεξάγεται η σύνοδος.
«Χρειαζόμαστε μία Ευρώπη η οποία να μπορεί να διαχειριστεί το μεταναστευτικό αποτελεσματικά και με ένα τρόπο ανθρώπινο» συμπλήρωσε, σημειώνοντας παράλληλα ότι είναι η πρώτη συζήτηση μετά τη βρετανική ψήφο στην οποία ελπίζει να βρεθεί μία κοινή και θετική βάση.
«Είμαστε εδώ για να δείξουμε ότι μπορούμε να συζητήσουμε για να βρούμε λύσεις και να δώσουμε τον οδικό χάρτη για το μέλλον», δήλωσε ο Πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ, προσθέτοντας: «Ξεχνάμε πως η Ευρώπη είναι και η καθημερινή ζωή των πολιτών της».
«Περιμένω μια ειλικρινή συζήτηση για τα μεγάλα θέματα όπως είναι το προσφυγικό, η ασφάλεια και το μεγάλο προβλημα της ανεργίας», σημείωσε ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Μπόχουσλαβ Σόμποτκα, τονίζοντας ότι πρέπει να ενισχυσθούν οι αρχές της αλληλεγγύης.
«Αποστολή μας σήμερα είναι να σχεδιάσουμε τον δρόμο μπροστά για την Ε.Ε.» υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός της Εσθονίας Ταάβι Ρόιβας.
Οι προτεραιότητες είναι η ασφάλεια, το θέμα της μετάναστευσης και η οικονομική κρίση και δεν έχουμε άλλη λύση παρά να ασχοληθούμε με αυτές, δήλωσε η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε. Σημειώσε παράλληλα πως «θα δουλέψουμε στενά με τη Βρετανία κατά τη διαδικασία του Brexit.
«Είναι οι Βρετανοί που θα πιέσουν το κουμπί στο τέλος… Νομίζω ότι είναι κρίμα να έχουμε μια Σύνοδο χωρίς τη Βρετανία καθώς είναι ακόμη μέλος», είπε ο Πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε.
Προσφυγικό, ασφάλεια και οικονομία στην ατζέντα των συνομιλιών στην Μπρατισλάβα
Σύμφωνα με τη σλοβακική προεδρία, η άτυπη συνάντηση των 27 προσδοκά «να στείλει ένα καθαρό μήνυμα ότι η Ε.Ε. παραμένει δυνατή και ικανή να φτάνει σε συμφωνίες και να επιφέρει βελτιώσεις στην καθημερινότητα τον πολιτών της». Τα τρία κεντρικά θέματα στην ατζέντα των συνομιλιών στην Μπρατισλάβα είναι η ασφάλεια, το προσφυγικό και η οικονομία.
Δεδομένων των διαφορετικών προσεγγίσεων που υπάρχουν ανάμεσα σε καθένα από τα κράτη-μέλη, δημιουργώντας έως τώρα ένα αναποτελεσματικό τοπίο για την αντιμετώπιση των κεντρικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, ζητούμενο στις συζητήσεις είναι να υπάρξουν συγκλίσεις.
Κορυφαίοι θεσμικοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι με παρεμβάσεις τους τις τελευταίες ημέρες έστειλαν ηχηρά μηνύματα προς αυτή την κατεύθυνση. Σε αυτό το πλαίσιο έχει ιδιαίτερη σημασία η τοποθέτηση του Προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου ότι «η Ευρώπη δεν είναι αρκετά κοινωνική και αυτό οφείλουμε να το αλλάξουμε», προτείνοντας και τα ανάλογα εργαλεία. «Το χειρότερο για την Μπρατισλάβα θα είναι να μη βγει κανένα αποτέλεσμα», σημείωνε πριν από δύο ημέρες ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, στη γαλλική εφημερίδα Le Monde.
Παράλληλα, τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκονταν σε εξέλιξη επαφές προετοιμασίας μεταξύ ηγετών ενόψει της Συνόδου. Μια εξ αυτών, η ευρωμεσογειακή σύνοδος της Αθήνας όπου (σ.σ. Ελλάδα, Γαλλία, Κύπρος, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Μάλτα) έστειλε το μήνυμα για την αναγκαιότητα ενός νέου οράματος για την Ευρώπη. Ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολαντ, μετά τη συνάντησή του με την Άγκελα Μέρκελ χθες στο Παρίσι, δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει ένα ξεκάθαρο όραμα για το μέλλον της. Μιλώντας στη RAI o Ιταλός Πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, δήλωσε ότι «στην ευρωπαϊκή σύνοδο της Μπρατισλάβα θα φέρω τη φωνή μιας χώρας η οποία κουράστηκε να λαμβάνει κατάλογο με υποχρεώσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθεί».
Με ατζέντα… Αθήνας
Η ελληνική πλευρά, όπως ανέφεραν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ κυβερνητικές πηγές, προσεγγίζει τα θέματα για την Ασφάλεια, το Προσφυγικό και την Οικονομία, με τις θέσεις που συνδιαμόρφωσαν και υιοθέτησαν με τη Διακήρυξη των Αθηνών οι 7 ηγέτες του μεσογειακού Νότου της ΕΕ, την προηγούμενη Παρασκευή, ενώ, παράλληλα, θα βάλει και δικές της θέσεις.
«Η σύνοδος στη Μπρατισλάβα πρέπει να είναι η απάντηση της δημοκρατικής Ευρώπης στον λαϊκισμό, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό», είχε υπογραμμίσει στη Σύνοδο ο Αλέξης Τσίπρας.
Η εικόνα που διαθέτει η κυβέρνηση είναι ότι η Διακήρυξη της Αθήνας θα αποτελέσει βάση για τις παρεμβάσεις όλων των χωρών που συμμετείχαν στη Σύνοδο των Μεσογειακών Χωρών της ΕΕ, γεγονός που εκτιμάται ως θετικό διότι «μια κοινή στάση ενισχύει τη συγκεκριμένη ατζέντα εντός της συνόδου της Μπρατισλάβα». Εξίσου θετικά αποτιμάται από την κυβέρνηση και η τοποθέτηση Γιουνκέρ, που συμβάλλει προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της συγκεκριμένης ατζέντας. Άλλωστε, πέραν όλων των άλλων σημείων που εφάπτονται, στη Διακήρυξη των Αθηνών περιλαμβάνεται η πρόταση για διπλασιασμό της διάρκειας και των πόρων του “πακέτου Γιούνκερ”, όπως εισηγήθηκε και ο Πρόεδρος της Κομισιόν Τετάρτη (620 δισ. έως το 2020) «για να ξεπεράσουμε τις διαιρέσεις και να δείξουμε στην Ευρώπη ότι μπορούμε να δράσουμε από κοινού».
Θετικά, όχι διχαστικά
Σε αντίθεση με στοχεύσεις και πρακτικές ομαδοποιήσεων εντός της ΕΕ που δεν λειτουργούν ενωτικά αλλά διχαστικά (σ.σ. όπως εκείνη των χωρών του “Βίζεγκραντ”), έχει γίνει σαφές από την πρώτη στιγμή που ο Αλέξης Τσίπρας συγκάλεσε την ευρωμεσογειακή Σύνοδο -και επιμένουν ως προς αυτό οι πηγές της κυβέρνησης-, ότι πρόθεση όσων συναντήθηκαν στην Αθήνα, «είναι να λειτουργήσει η ατζέντα αυτή θετικά και όχι διχαστικά στην Ευρώπη». Κάτι που επισήμανε και εξήγησε ο Έλληνας πρωθυπουργός κατά την τηλεφωνική του συνομιλία με την Γερμανίδα Καγκελάριο Άγεκλα Μέρκελ, η οποία δείχνει να το κατανοεί, όπως ανέφεραν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ οι ίδιες πηγές.
Στην εκτενή συζήτηση τους, ο Πρωθυπουργός ανέλυσε τα αποτελέσματα της πρόσφατης Συνόδου των Μεσογειακών Χωρών της ΕΕ, τονίζοντας τη θετική συμβολή της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας στον διάλογο για το μέλλον της ΕΕ. Επιπλέον, συμφώνησαν από κοινού ότι η Σύνοδος της Μπρατισλάβας αποτελεί ευκαιρία ώστε να αναδειχθεί μια θετική ατζέντα για την προοπτική και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ειδικότερα, οι θέσεις με τις οποίες προσέρχεται η ελληνική πλευρά στη Σύνοδο της Μπρατισλάβας για τα τρία κεντρικά θέματα συζήτησης:
Ασφάλεια-Άμυνα
Σε ό,τι αφορά τον άξονα “Ασφάλεια- Άμυνα”, η κυβέρνηση θεωρεί ότι κάθε βήμα ενίσχυσης της άμυνας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και της εσωτερικής ασφάλειας, πρέπει να συνοδεύεται από μια ουσιαστική αναβάθμιση της εξωτερικής πολιτικής και του διεθνούς ρόλου της ΕΕ. Δηλαδή, να λειτουργήσει η ΕΕ ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και ειδικά στην περιοχή της Μεσογείου και να συμβάλλει θετικά στην διευθέτηση των περιφερειακών κρίσεων.
Επισημαίνεται ότι άλλωστε αυτό το θέμα συζητήθηκε εκτενώς στην Αθήνα, με πιο χαρακτηριστική την επισήμανση του Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολαντ, ότι σε μια περίοδο διεθνών ανακατατάξεων, η αναβάθμιση της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ είναι κάτι περισσότερο από αναγκαία και -το πιο σημαντικό- αφορά ιδιαίτερα τον χώρο της Μεσογείου.
Προσφυγικό-Μεταναστευτικό
Σε αντίθεση με τη γνωστή και μη εποικοδομητική στάση που επέδειξαν ιδιαίτερα στο αποκορύφωμά του και έκτοτε οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης αναφορικά με την αντιμετώπιση-διαχείριση της πρόκλησης του προσφυγικού, επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης είναι να ενισχυθεί η άποψη που υποστηρίζει την επίλυση του προσφυγικού στην βάση της αλληλεγγύης ανάμεσα στα κράτη-μέλη και της δίκαιη κατανομή των βαρών της προσφυγικής κρίσης. Υπάρχει και εδώ έδαφος από την Διακήρυξη της Αθήνας.
Επιπλέον, την Τετάρτη και ο Ζ.Κ. Γιουνκέρ συνέκλινε προς αυτή την άποψη, μιλώντας για την ανάγκη για αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή των βαρών της προσφυγικής κρίσης ανάμεσα στα κράτη-μέλη, προώθηση της μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης προσφύγων, καθώς και τη σύσταση ευρωπαϊκής ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής για τον έλεγχο των συνόρων της ΕΕ, συνεργασία με τρίτες χώρες προέλευσης ή διέλευσης μεταναστών για την αντιμετώπιση των αιτιών της μετανάστευσης.
Επίσης, η Γερμανίδα καγκελάριος παραμένει σταθερή προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, στην 45λεπτη επικοινωνία που είχε ο Πρωθυπουργός με την κ. Μέρκελ, και η οποία έγινε σε πολύ καλό κλίμα, υπήρξε εκτενής συζήτηση και για το προσφυγικό, για το οποίο, επίσης, υπήρξε σύγκλιση απόψεων και εκτιμήσεων. Υπήρξε, ειδικότερα, σύγκλιση απόψεων για την ανάγκη ενίσχυσης της παρουσίας της ΕΑSΟ (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης Ασύλου) με επιπλέον προσωπικό και στην ανάγκη επιτάχυνσης της διαδικασίας μετεγκατάστασης.
Οικονομία
Ο αντίκτυπος της Συνόδου της Αθήνας φαίνεται ότι είναι ήδη μεγάλος, ενώ και ο Ζ.Κ. Γιουνκέρ στην τοποθέτηση του την Τετάρτη κινήθηκε σε μεγάλο βαθμό προς την κατεύθυνση αυτή.
Βασικά σημεία που θα τεθούν τόσο από την ελληνική πλευρά όσο και από ηγέτες άλλων χωρών, είναι ο διπλασιασμός του “πακέτου Γιούνκερ”, η μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή του Συμφώνου Δημοσιονομικής Σταθερότητας, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του αθέμιτου φορολογικού ανταγωνισμού ανάμεσα στα κράτη-μέλη, η σύνδεση της ανάπτυξης με την κοινωνική συνοχή, η διέξοδος προς μια πιο κοινωνική Ευρώπη, με μέτρα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων.
To Πρόγραμμα του Πρωθυπουργού στην άτυπη σύνοδο των 27
09:00-09:30 Άφιξη στον χώρο της Συνόδου (Κάστρο Μπρατισλάβας) και υποδοχή από τον Πρωθυπουργό της Σλοβακίας
10:00-12:30 1η συνεδρία εργασιών
12:45-13:00 Οικογενειακή φωτογραφία
13:30-15:00 Ανεπίσημο γεύμα
15:00-15:30 Επίσκεψη στην Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης της Μπρατισλάβας
16:00-18:00 2η συνεδρία εργασιών
18:30-19:30 Συνέντευξη Τύπου / Ενημέρωση Απεσταλμένων Συντακτών
Αναχώρηση προς Αθήνα
*Aναγράφεται η τοπική ώρα (Ώρα Ελλάδας -1 ώρα)