Σε μια ιδιότυπη πολιτική – διπλωματική «ζυγαριά» έχουν τεθεί τόσο «αξιακές» αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως τα «ανοιχτά σύνορα» της Σένγκεν, όσο και, κατ’ επέκταση, η διαβόητη «αλληλεγγύη» μεταξύ των κρατών – μελών, η οποία εσχάτως δοκιμάζεται αγρίως στις πλάτες του ελληνικού λαού, με αφορμή το προσφυγικό δράμα.
Την ώρα που τα νέα μέλη της Ένωσης, όπως οι τέσσερις χώρες του Βίζεγκραντ, έχουν ανοίξει μέτωπο εναντίον της Ελλάδας, οι «παλιοί» συνεκτιμούν τις πολιτικές και οικονομικές συνέπειες από την απομόνωση της χώρας μας μέσω μιας… «μετακίνησης» προς «Βορράν» των ευρω-ενωσιακών συνόρων, στηρίζοντας, ως «παρελκόμενο», μια χώρα που δεν ανήκει στην ΕΕ, δηλαδή την ΠΔΓΜ!
Ίσως αυτοί να είναι μερικοί από τους βασικούς λόγους που λίγο πριν ξεκινήσει η Σύνοδος Κορυφής τα μηνύματα προς την Ελλάδα έχουν «θετικό» πρόσημο.
Είναι χαρακτηριστική η διαβεβαίωση αξιωματούχου της ΕΕ σήμερα στις Βρυξέλλες ότι η Ελλάδα ήταν και θα παραμείνει μέλος του Σένγκεν.
Όπως σημειώνει η DW, για την προσφυγική κρίση, ο αξιωματούχος διευκρίνισε ότι στην παρούσα σύνοδο δεν αναμένεται να ληφθούν νέες αποφάσεις, αλλά θα γίνει ένας απολογισμός της κατάστασης και της πορείας υλοποίησης των συμφωνηθέντων, κυρίως σε σχέση με το σχέδιο δράσης ΕΕ-Τουρκίας και τη φύλαξη των ελληνοτουρκικών συνόρων.
Μάλιστα στο περιθώριο της Συνόδου ο Τούρκος Πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου θα πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων με Αξιωματούχους της ΕΕ και ευρωπαίους ηγέτες.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για τις προσπάθειες ορισμένων χωρών της ανατολικής Ευρώπης να απομονώσουν τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, ο αξιωματούχος επισήμανε ότι το ζητούμενο δεν είναι να απομονωθεί η Ελλάδα, η οποία ήταν και θα παραμείνει μέλος του Σένγκεν, αλλά να λειτουργήσει η συμφωνία με την Τουρκία, προσθέτοντας ότι αυτό απαιτεί υπομονή.
Σε σχέση με το βρετανικό ζήτημα, προέβλεψε ότι οι συζητήσεις θα είναι δύσκολες, κυρίως λόγω των αντιδράσεων στην ικανοποίηση του αιτήματος του Λονδίνου για προσωρινή αναστολή μέχρι 4 χρόνια των κοινωνικών επιδομάτων στους Ευρωπαίους εργαζόμενους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό που συζητείται είναι το πώς θα ενεργοποιείται αυτή η ρήτρα και το κατά πόσο θα περιοριστεί μόνο στην βρετανική επικράτεια ή θα μπορεί να εφαρμοστεί στο μέλλον και από άλλες χώρες, που αποτελεί και το πιθανότερο ενδεχόμενο.
Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα συναντηθεί απόψε στις Βρυξέλλες με τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ενώ αύριο πριν από τη σύνοδο θα έχει συναντήσεις με άλλους ευρωπαίους ηγέτες.
Στις Βρυξέλλες βρίσκεται και ο Πρόεδρος της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος το μεσημέρι θα έχει στην έδρα της Κομισιόν συναντήσεις αρχικά με τον κ. Γιουνκέρ και στη συνέχεια με επιτρόπους, ενώ αύριο το πρωί θα συμμετάσχει στη συνάντηση κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαίκού Κόμματος, δηλαδή των ηγετών των κεντροδεξιών κομμάτων της ΕΕ.
Το προσφυγικό κυριάρχησε στη συνάντηση που είχε ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Πρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, στις Βρυξέλλες.
Αν και ήταν συνάντηση γνωριμίας, προγραμματισμένη να κρατήσει μισή ώρα, τελικά διήρκεσε σχεδόν μία ώρα, ενδεικτικό, όπως έλεγαν οι συνεργάτες του προέδρου της ΝΔ, ότι «η συνάντηση ήταν σε άριστο κλίμα».
Αναφερόμενος στο μείζον για την Ευρωπαϊκή Ένωση θέμα του προσφυγικού, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα κλείσουν τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, κάτι στο οποίο συμφώνησε ο Μάρτιν Σουλτς, με τη λογική ότι κάτι τέτοιο δεν θα δώσει λύση στο πρόβλημα. Ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι πρέπει να γίνει συνείδηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι δεν μπορούμε να είμαστε μόνοι μας στην Ευρώπη στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος, καθώς μάλιστα η Ελλάδα αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και την οικονομική κρίση. Ο κ. Σουλτς συμφώνησε ότι η Ελλάδα πρέπει να στηριχτεί, κάτι που όπως είπε προωθεί από την πλευρά του όσο μπορεί, ωστόσο θα πρέπει και η Ελλάδα να δώσει σημάδια ότι κάνει ότι μπορεί στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει.
Ένα ακόμη σημείο συμφωνίας των κ.κ. Μητσοτάκη και Σουλτς ήταν ότι η Τουρκία έχει ρόλο-κλειδί στην αντιμετώπιση του προσφυγικού, ωστόσο η συνεργασία της με την Ευρωπαϊκή Ένωση υπολείπεται των προσδοκιών που έχει δημιουργήσει και των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει. Συμφωνία φυσικά υπήρξε για την αντιμετώπιση από τη γείτονα της λαθραίας διακίνησης των προσφύγων και των μεταναστών, θέμα για το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει τις δικές της πληροφορίες και έχει πλήρη εικόνα. Οι προσδοκίες από την Τουρκία και η αντίστοιχη πίεση θα αυξηθεί, καθώς εγκρίθηκε η εκταμίευση των 3 δισ. ευρώ της βοήθειας από την ΕΕ για το προσφυγικό, μετά την άρση των επιφυλάξεων της Ιταλίας.
Την ίδια ώρα, ενόψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής της ΕΕ και με δεδομένη τη σαφή διάσταση απόψεων μεταξύ των χωρών μελών για τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης των προσφυγικών ροών, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ τονίζει ότι ο ίδιος θα προτιμούσε «να είχαν αντιληφθεί όλοι το ίδιο γρήγορα όπως το έκανε η γερμανίδα καγκελάριος, ότι η προσφυγική κρίση, όπως άλλωστε νωρίτερα και η κρίση χρέους, μπορούν να λυθούν μόνον από κοινού».
Εν τω μεταξύ όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, βοηθούν και χώρες που αντιμετώπιζαν αρχικώς το θέμα με ιδιαίτερα κριτική διάθεση. «Μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ όλοι δείχνουν την αλληλεγγύη τους», σημειώνει ο Πρόεδρος της Κομισιόν, προσθέτοντας ότι «σε χρόνο ρεκόρ διπλασιάσαμε τα χρήματα, κινητοποιώντας 10,1 δις ευρώ μέσω αναδιάταξης κεφαλαίων».
Σε επισήμανση της Bild ότι στο προοίμιο της Συνόδου Κορυφής το Βερολίνο εμφανίζεται αρκετά απομονωμένο, ο λουξεμβούργιος πολιτικός υπογραμμίζει ότι «οι καγκελάριοι τύχαιναν πάντοτε αναγνώρισης όταν σε δύσκολους καιρούς επέμεναν στην πορεία που είχαν χαράξει. Έχω κατά νου την διορατική πολιτική επανένωσης του Χέλμουτ Κολ. Η ιστορία τον δικαίωσε και θα δικαιώσει και την Άγκελα Μέρκελ».
Ο Ζ. Κλ. Γιουνκέρ εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή πολιτική έναντι των προσφύγων που προκρίνει ο ίδιος και η καγκελάριος θα είναι εντέλει επιτυχής. «Το να λες, ‘θα τα καταφέρουμε’ είναι ένδειξη ηγετικής ικανότητας, όλα τα υπόλοιπα ισοδυναμούν με παράδοση στους λαϊκιστές».
Πώς σχολιάζει ο ίδιος το γεγονός ότι οι τέσσερις χώρες του Βίζεγκραντ στηρίζουν την πρόταση για αποκλεισμό των βόρειων ελληνικών συνόρων προς την ΠΓΔΜ; «Το να συνεργάζεσαι με τρίτες χώρες για να κλείσεις τα σύνορα προς μια χώρα μέλος μας δεν είναι ούτε νόμιμο, ούτε και πολιτικά αποδεκτό. Στηρίζουμε τη διαφύλαξη των συνόρων και στις δυο πλευρές, στην ελληνική αλλά και τη ‘μακεδονική’. Μόνον εάν συνεργαστούμε πιο στενά και συντονιστούμε μπορούμε να τα καταφέρουμε, χωρίς να καταστρέψουμε την εμπιστοσύνη και να θέσουμε σε κίνδυνο το Σένγκεν και κατ’ επέκταση την ελευθερία μας στο εσωτερικό».
Ο Πρόεδρος της Κομισιόν επισημαίνει ότι για να υπάρξουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, θα χρειαστεί ένα αριθμός βημάτων, όπως ακριβώς συνέβη και με την κρίση χρέους.
«Ναι, θα χρειαστεί χρόνος μέχρι να αποδώσουν τα μέτρα που αποφασίσαμε στην Ευρώπη τις περασμένες εβδομάδες και μήνες. Πλέον στην Ελλάδα λαμβάνονται δακτυλικά αποτυπώματα από εννέα στα δέκα άτομα που αιτούνται την παροχή ασύλου. Το Σεπτέμβριο ήταν 8%». Σύμφωνα με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ «χάρη σε σημαντικές αποφάσεις της τουρκικής κυβέρνησης, βλέπουμε μια μείωση του αριθμού των προσφύγων από εκεί: σύμφωνα με τη Frontex, 7.000 πρόσφυγες έρχονταν καθημερινά στην Ελλάδα από την Τουρκία τον Οκτώβριο, ενώ 3.500 το Δεκέμβριο. Τώρα είναι 2.000 άνθρωποι. Επιτέλους βλέπουμε τα πρώτα βήματα προόδου».