Η παγίδα της στιγμής…

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή το διατυπώνει ξεκάθαρα στην τριμηνιαία του Έκθεση για την περίοδο Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2014: «δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί ένα εθνικό πρόγραμμα για την εποχή μετά το τρέχον «μνημόνιο» (που τελειώνει το 2014)».Και προσθέτει, «είμαστε η τελευταία από τις χώρες που στηρίχθηκαν από ΕΕ και ΔΝΤ που ακόμα διαπραγματεύεται διάφορα ζητήματα του προγράμματος προσαρμογής και δεν έχει διαμορφώσει στρατηγική για την περίοδο μετά το «μνημόνιο».

Τα αποτελέσματα της πενταετούς εφαρμογής της πολιτικής των Μνημονίων είναι γνωστά και ήταν αναμενόμενα. Κάθετη πτώση του ΑΕΠ, αύξηση και παγίωση της υψηλής ανεργίας, αύξηση της φτώχειας, ανατροφοδότηση της ύφεσης…Πέρα από τη βελτίωση κάποιων οικονομικών μεγεθών σε βαθμό, που δεν μετέβαλαν ακόμη προς το καλύτερο αισθητά την καθημερινότητα του πολίτη, ούτε επηρέασαν τις δύσπιστες, όπως αποδείχτηκε, αγορές,  η Ελλάδα κατατάσσεται στην τελευταία θέση όσον αφορά στα θέματα της Κοινωνικής Δικαιοσύνης[1] μεταξύ των 28 χωρών της ΕΕ (πρόσφατη μελέτη του Γερμανικού Ιδρύματος Bertelsmann), υποβιβάστηκε στην παγκόσμια κατάταξη στους δείκτες για την Υγεία και την Εκπαίδευση και είναι στάσιμη στην Τεχνολογική Εκπαίδευση και Ανάπτυξη (σύμφωνα με την κατάταξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ). [2]

Τι περιμένει λοιπόν ο πολίτης μετά από μια πενταετία αιματηρών πολιτικών λιτότητας κατά την οποία οι διαδοχικές κυβερνήσεις θυσίασαν το δικό του παρόν και ίσως και το μέλλον των παιδιών του, προκειμένου να εξασφαλίσουν τον ούριο άνεμο του πρωτογενούς πλεονάσματος; Το σχέδιο πλεύσης από δω και πέρα. Έναν σοβαρό εθνικό σχεδιασμό με μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους και χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. Ένα ρεαλιστικό Πρόγραμμα για την ανασυγκρότηση ( ή τη συγκρότηση) του παραγωγικού ιστού και την επίτευξη της πολυπόθητης Ανάπτυξης, της οποίας τα αποτελέσματα θα διαχέονται στην κοινωνία και δεν θα συσσωρεύονται με τη μορφή πλούτου ή άλλης ισχύος σε πάσης φύσεως ιδιωτικά μονοπώλια.

Ανεξάρτητα απ’ την ημερομηνία διενέργειας των εθνικών εκλογών, Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχουν χρέος να εργάζονται διαμορφώνοντας το μοντέλο διακυβέρνησης της επόμενης μέρας. Οι πολίτες οφείλουν να απαιτούν και δικαιούνται να μάθουν ποιο είναι το μοντέλο πολιτικής που προτείνει κάθε πολιτική δύναμη. Πως εννοεί καθένας την Ανάπτυξη, ποιους θεωρεί ως βασικούς πυλώνες της, με ποιους μοχλούς και με ποια εργαλεία θα την επιδιώξει.

Οι ‘Έλληνες από γενικότητες και αοριστολογίες χορτάσαμε (και εξαιτίας αυτών πεινάσαμε…). Δυστυχώς δεν μπορέσαμε ακόμη να απεκδυθούμε τον αυτοκαταστροφικό τυχοδιωκτισμό μας. Διαπερνά οριζόντια την κοινωνία. Καθορίζει τις σκέψεις, τις σχέσεις, τις επιλογές τις αποφάσεις, το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.

Στα λόγια σκίσαμε τα Μνημόνια εκατό φορές. Και κάθε φορά που τα σκίζαμε μπαίναμε στην Ανάπτυξη. Ήταν Ανάπτυξη της στιγμής. Ζούμε για την στιγμή. Για τη φωτογραφία, για την ατάκα. Για τα δελτία των 20:00. Ψηφίζουμε Νόμους για τη στιγμή. Μόλις ένα μήνα πριν κατατέθηκε στη Βουλή Σχέδιο Νόμου για την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία. Κι όμως!  Έμειναν ανεφάρμοστοι σχετικοί προηγούμενοι Νόμοι (του 2008 & του 2011)![3]

Σύσσωμη η Κυβέρνηση ομνύει στην Ανάπτυξη  αλλά στην πράξη καταργεί δομές στην επαγγελματική Εκπαίδευση και τον Πολιτισμό (βασικό πυλώνα της τουριστικής και όχι μόνο ανάπτυξης), σπασμωδικά, αποσπασματικά. Χωρίς αξιολόγηση της παραγωγικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας ύπαρξης και λειτουργίας των δομών αυτών, στο πλαίσιο ενός συνολικού προγραμματισμού για το μέλλον. Δεν έχει εξηγηθεί ούτε αναλυθεί ποιες δημόσιες δομές, με ποια μορφή, με ποιες λειτουργίες και με ποιο στόχο χρειαζόμαστε και ποιες όχι. Άπαντα τα κυβερνητικά στελέχη υπερασπίζονται την ανάγκη ενός νέου σύγχρονου παραγωγικού μοντέλου, η κυβέρνηση καταθέτει Σχέδιο Νόμου για την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία (αμφίβολο αν, ακόμη κι αν τον ψηφίσει, θα τον εφαρμόσει), αλλά περικόπτει 10 εκατ. ευρώ από ερευνητικά έργα, ενταγμένα στα Προγράμματα του ΕΣΠΑ Αριστεία Ι και ΙΙ, Θαλής και ERC που εξελίσσονται![4]

«Αντιφάσεις», «Παλινωδίες», «Αποσπασματικές λογικές» «Εμβαλωματικές λύσεις». Τα παλιά κλισέ περιγράφουν εύστοχα το σημερινό πολιτικό-κοινοβουλευτικό σκηνικό.Θα μπορούσε κανείς να πει ότι υπάρχουν και οι αδιάβαστοι (βλ. Βουλευτές), γεγονός που διευκολύνει τη λήψη αντιφατικών μεταξύ τους αποφάσεων. Το πρόβλημα όμως δεν είναι η έλλειψη γνώσης αλλά η υποτίμησή της. Είναι αυτή η χαρακτηριστική ελληνική έξη να μην μαθαίνουμε απ΄ τα λάθη του παρελθόντος, ακόμη κι αν το παρελθόν είναι μόλις δυόμιση –τρία-τέσσερα χρόνια πριν, γιατί πιστεύουμε ότι αν κερδίσουμε τη στιγμή, κερδίζουμε το μέλλον.

Δυστυχώς, η ιστορία επαναλαμβάνεται… Έτσι Κυβέρνηση κι Αντιπολίτευση αντί για το σχεδιασμό της πολιτικής του μέλλοντος που θα στηρίζεται στη γνώση (άρα στην αποφυγή των λαθών του παρελθόντος) αρκούνται στην παραγωγή «επικοινωνίας», που συχνά δεν ξεπερνά το μέτρο της φθηνής απροκάλυπτης προπαγάνδας προσανατολισμένης στην ευκαιρία της στιγμής.

Αλλά οι προκλήσεις παραμένουν και με την πάροδο του χρόνου γιγαντώνονται.

Και οι μεγάλες προκλήσεις απαιτούν μεγάλες αποφάσεις.

Όμως η στιγμή είναι πολύ μικρή γι αυτές…

 

 

[1] Ο δείκτης κοινωνικής δικαιοσύνης που κατασκευάζει το ίδρυμα Bertelsmann, είναι ένας σύνθετος σταθμισμένος δείκτης που βασίζεται σε 35 κριτήρια τα οποία συγκαταλέγονται σε έξι επιμέρους δείκτες: καταπολέμηση της φτώχιας, ισότητα στην εκπαίδευση, πρόσβαση

στην αγορά εργασίας, κοινωνική συνοχή και αποφυγή διακρίσεων, βελτίωση της υγείας και ισότητα μεταξύ των γενεών.

[1[2] , [3] , [4] : http://www.pbo.gr/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B5%CF%8D%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/TabId/199/ArtMID/4160/ArticleID/7109/%CE%A4%CE%A1%CE%99%CE%9C%CE%97%CE%9D%CE%99%CE%91%CE%99A-%CE%95%CE%9A%CE%98%CE%95%CE%A3%CE%97-%CE%99%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%99%CE%9F%CE%A3-%E2%80%93-%CE%A3%CE%95%CE%A0%CE%A4%CE%95%CE%9C%CE%92%CE%A1%CE%99%CE%9F%CE%A3-2014.aspx