Η Κύπρος και η Ελλάδα θα έπρεπε οικειοθελώς να φύγουν από την Ευρωζώνη αν θέλουν να περάσουν στην ανάπτυξη, υποστηρίζει σε ανάλυσή του το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, που δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Harvard Business Review.
Όπως αναφέρει η ανάλυση, την οποία υπογράφει ο Καθηγητής Λοϊζος Ηρακλέους, δεν φαίνεται να υπάρχει «μακροπρόθεσμη ανακούφιση στον ορίζοντα για την ελληνική προβληματική οικονομία» παρά την κάπως θετικότερη τροπή που φαίνεται να παίρνουν οι συζητήσεις της Αθήνας με τους πιστωτές. «Η Ελλάδα κατάφερε μόνο να λάβει μία τετράμηνη παράταση ενός προγράμματος σταθερότητας. Σύντομα, η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα θα πρέπει να αρχίσει να εφαρμόζει μέτρα περικοπών, τα οποία είχε υποσχεθεί προεκλογικά στο λαό ότι θα αποφύγει. Το ερώτημα είναι αν το πρόγραμμα λιτότητας θα βοηθήσει ή θα πληγώσει την Ελλάδα», προσθέτει.
Αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του, όπως αναφέρει, την πορεία της έτερης πολύπαθης οικονομίας της Ευρωζώνης, την Κύπρο, το αποτέλεσμα της ελληνικής προσπάθειας δεν είναι βέβαιη. «Δύο χρόνια πριν, η πολυμίσητη τρόικα (ΕΚΤ, Κομισιόν και ΔΝΤ) παρείχαν 10 δισεκατομμύρια ευρώ στην Κύπρο. Αν και το πακέτο ήταν μικρότερο σε σχέση με αυτό που δόθηκε στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιρλανδία, και η τελευταία ήταν μία ισχνή προσφορά του νησιού στο ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Ωστόσο οι Κύπριοι πολιτικοί αποδέχθηκαν το πρόγραμμα, καθώς η εναλλακτική λύση ήταν η οικονομική κατάρρευση», τονίζει.
Ο Καθηγητής υπογραμμίζει ότι στην Κύπρο το πρόγραμμα λιτότητας κάθε άλλο παρά πανάκεια αποδείχτηκε αφού η κυπριακή οικονομία συρρικνώνεται διαρκώς: κατά 2,4% το 2012, 5,4% το 2013 και 2,8% κατ’ εκτίμηση το 2014. Στην πραγματικότητα, η οικονομία του νησιού έχει πέσει κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο το 2009, με το χάσμα να διευρύνεται από το 2012. Η ανεργία στην Κύπρο άγγιξε το 16% πέρυσι με το 35,5% των νέων να είναι χωρίς δουλειά.
Επανέρχεται στη συνέχεια στην Ελλάδα και υποστηρίζει ότι η κατάσταση μπορεί να γίνει και χειρότερη. Λόγω της πολιτικής λιτότητας, το ΑΕΠ της Ελλάδας συρρικνώνεται κάθε χρόνο από το 2008 με τη μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται το 2011, στο 9%. Με την ανεργία των νέων να ξεπερνά το 50% και τη συνολική στο 25%, το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων έχει πέσει κατακόρυφα.
Ο Καθηγητής του Χάρβαρντ σημειώνει ότι «ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι τα προγράμματα λιτότητας έχουν χάσει την αξιοπιστία τους. Όταν οι χώρες μειώνουν τα φορολογικά κίνητρα, τείνουν να οδηγούνται σε βαθύτερη ύφεση. Οι νομοθέτες πρέπει να αντιμετωπίσουν διαρθρωτικά ζητήματα, όπως ο διογκωμένος δημόσιος τομέας και το υψηλό χρέος, στην Ελλάδα και την Κύπρο. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να γίνει σε βάθος χρόνου, και ιδανικά όταν αυτές οι οικονομίες θα είναι αρκετά δυνατές για να συμφωνήσουν σε μειώσεις δαπανών, παρά όταν είναι ευάλωτες. Σαφώς, η έξοδος της Ελλάδας και της Κύπρου από την Ευρωζώνη είναι μία ξεχωριστή δυνατότητα. Οι φόβοι για το τι θα συμβεί εάν φύγουν από το ενιαίο νόμισμα είναι αδικαιολόγητοι, ειδικά μεσοπρόθεσμα», σημειώνει.
Όπως εξηγεί τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα θα συνέβαλλε στην αποκατάσταση του ελέγχου των βασικών οικονομικών μέσων και θα πάψουν να μοχθούν για τους στόχους που απαιτούνται από το κοινό νόμισμα. «Στην πραγματικότητα, η Κύπρος και η Ελλάδα, μάλλον, δεν χρειάζεται να είναι μέλη της ευρωζώνης για να αναπτυχθούν. Η ανάπτυξη στην Κύπρο ήταν υψηλότερη μεταξύ των ετών 1980 και 2004, πριν από την ένταξή της στην Ευρωζώνη, σε σχέση με τη δεκαετία 2004-2014 που εντάχθηκε στην Ευρωζώνη. Δεν υπάρχει λόγος γιατί η οικονομία της να μην μπορεί να είναι ισχυρή χωρίς να αποτελεί μέρος της ευρωζώνης».
Ως εναλλακτικές λύσεις η ανάλυση προτείνει τις αυξημένες κρατικές δαπάνες για την παροχή βοήθειας σε ευάλωτα άτομα, την χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις, ώστε να φέρουν χρήματα στην οικονομία και παράλληλα το κράτος να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με σταδιακή μείωση του δημόσιου τομέα, αύξηση της ευελιξίας στον τομέα της εργασίας, βελτίωση των φορολογικών εσόδων και προσέλκυση ξένων επενδύσεων. «Το φθηνό εθνικό νόμισμα θα βοηθήσει τις εξαγωγές, το real estate, τον κατασκευαστικό τομέα, τη γεωργία και τον τουρισμό», σημειώνει ο κ.Ηρακλέους
Και η ανάλυση του Καθηγητή του Χάρβαρντ καταλήγει: «Πρέπει να γίνει μια σωστή διαχείριση εξόδου από το κοινό νόμισμα. Μόνο έτσι οι τοπικές επιχειρήσεις θα επικεντρωθούν σε στρατηγικές εξαγωγών και παγκοσμιοποίησης. Την ίδια στιγμή ξένες επιχειρήσεις θα δουν την ελκυστική ευκαιρία για να προχωρήσουν σε επενδύσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αυτά τα αποτελέσματα είναι σαφώς πιο επιθυμητά από την εποχή της λιτότητας που δεν έχει τέλος. Είναι καιρός, λοιπόν, η Ελλάδα και η Κύπρος να αποχωρήσουν από το ευρώ. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα μπορούν να αντιμετωπίσουν μελλοντικές κρίσεις».