Πρεμιέρα για τις διαβουλεύσεις των τεχνικών κλιμακίων σήμερα στις Βρυξέλλες. Το κλίμα παραμένει τεταμένο μετά την σύγχυση και τις αντεγκλίσεις της Τρίτης ως προς το πού, ποιοι, και πότε θα συμμετάσχουν στις επαφές αυτές. Ενώ τα ερωτήματα αυτά συνεχίζουν, ως ένα βαθμό, να αιωρούνται αναπάντητα, το κλίμα δεν αποκλείεται να επιβαρυνθεί περισσότερο, καθώς Αθήνα και πιστωτές θα βρεθούν αντιμέτωποι με τα συγκεκριμένα ζητήματα στα οποία διαφωνούν και θα πρέπει να βρεθεί ένα modus operandi.
Προς την εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής φόρμουλας πιέζεται προφανώς περισσότερο η Αθήνα, καθώς η χρηματοδοτική ασφυξία παραμένει και εντείνεται, οι επιπτώσεις της στην πραγματική οικονομία έχουν αρχίσει να γίνονται επώδυνα ορατές και οι διαβεβαιώσεις δεν αρκούν για να λύσει το πρόβλημα. Την πίεση στην ελληνική πλευρά προφανώς αυξάνουν και οι δηλώσεις του επικεφαλής του Euro Working Group Τόμας Βίζερ, ο οποίος, μιλώντας σε αυστριακό κανάλι, εκτίμησε ότι Ελλάδα και εταίροι θα καταλήξουν σε οριστική συμφωνία προς τον Αύγουστο (και όχι τον Ιούνιο, οπότε λήγει η τρέχουσα παράταση της δανειακής σύμβασης) και ότι έχει συμφωνηθεί οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας να καλύπτονται «με ίδια μέσα».
Τα γνωστά «αγκάθια»
Τα σημεία τριβής ανάμεσα στην Αθήνα και στους πιστωτές είναι τα γνωστά και χιλιογραμμένα: ασφαλιστικό, εργασιακά, ΦΠΑ και ιδιωτικοποιήσεις. Και στα τέσσερα αυτά σημεία, οι ελληνικές θέσεις διατυπώνονται, χωρίς να είναι λεπτομερείς, σε μια μάλλον αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που οι πιστωτές επιθυμούν.
Οι προτάσεις της λίστας Βαρουφάκη για το ασφαλιστικό, παρά το ότι απέχουν σημαντικά από τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ, δεν φαίνεται να «ενθουσιάζουν» τους δανειστές. Αρκετές εξ αυτών, όπως π.χ. η κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά (που είναι το βασικό κριτήριο για τη διαρκή μείωση των συντάξεων) ή οι αλλαγές στον νόμο για τον υπολογισμό των κύριων συντάξεων, δεν αποκλείεται να θεωρηθούν από τους πιστωτές «μονομερείς ενέργειες» ως προς το δημοσιονομικό τους κόστος και να ασκηθούν πιέσεις για υιοθέτηση ισοδύναμων μέτρων.
Κατά πληροφορίες, οι πιστωτές πιέζουν επίσης για νέα αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης και για περαιτέρω μείωση των συντάξεων, αρχής γενομένης από τις επικουρικές, αν χρειαστεί (λόγω της προαναφερόμενης ρήτρας). Στο όλο «πακέτο» υπάρχει και ένα σημείο που μάλλον θα βρεθεί «κοινός τόπος» και αυτό είναι οι προτάσεις για περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων (κυρίως στο δημόσιο και στον τραπεζικό τομέα με αποτέλεσμα να χάνονται εκατομμύρια ευρώ από τα ασφαλιστικά ταμεία), για ενοποιήσεις ταμείων και για αλλαγές στα προνοιακά επιδόματα.
Ανάλογες «αποστάσεις» υπάρχουν και στα εργασιακά, καθώς η Αθήνα θέλει να προχωρήσει σε αποκατάσταση των των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) και τους κοινωνικούς εταίρους, επαναφέροντας την επέκταση των συμβάσεων, την επαναθεσμοθέτηση των τριετιών, την επαναφορά του θεσμού της διαιτησίας και την εφαρμογή ενός αυστηρού πλαισίου για τις μαζικές απολύσεις. Επίσης, επιμένει στην επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ αλλά σταδιακά και μέχρι τα τέλη του 2016. Στο συγκεκριμένο ζήτημα, η ελληνική πλευρά αναμένεται να επιμείνει ιδιαίτερα στο επιχείρημα του ευρωπαϊκού κεκτημένου, της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής και διεθνούς νομοθεσίας, οι οποίες στηρίζουν τα επιχειρήματά της.
Οι αποκρατικοποιήσεις θα είναι ένα ακόμη «αγκάθι» στο τραπέζι των τεχνικών συνομιλιών. Η κυβέρνηση δεσμεύεται με την «επιστολή Βαρουφάκη» πως δεν θα σταματήσουν διαγωνισμοί ιδιωτικοποιήσεων που βρίσκονται σε τελικό ή σε προχωρημένο στάδιο. Το ερώτημα όμως που πλανιέται πάνω από τις διαβουλεύσεις είναι τι σημαίνει για τον καθένα από τους συμμετέχοντες «διαγωνισμός σε τελικό στάδιο», αφού σε αυτό το σημείο θα κριθεί ποιος από τους υπάρχοντες διαγωνισμούς θα ισχύσει, ποιος θα ξαναγίνει κλπ. Οι πιστωτές πιέζουν για επιτάχυνση της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων και η ελληνική κυβέρνηση, έχοντας εγκαταλείψει την κατηγορηματική προεκλογική απόρριψή τους, υποστηρίζει ότι θα προχωρήσει αλλά με τρόπο τέτοιο που θα διασφαλίζει το συμφέρον του Δημοσίου και δεν θα υποτάσσεται στην λογική «ξεπούλημα όσο – όσο».
Ο ΦΠΑ, από την πλευρά του, παραμένει επίσης ένα θέμα στο οποίο αναμένεται να επιμείνουν οι πιστωτές καθώς ουδείς έχει σαφές τι θα γίνει, δηλαδή αν θα ανέβει στα νησιά εφόσον η κυβέρνηση μιλά για κατάργηση των εξαιρέσεων και των ειδικών καθεστώτων, αν θα ανέβει σε κάποια προϊόντα κ.ο.κ.
Βρυξέλλες – Αθήνα
Στις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, από ελληνικής πλευράς, συμμετέχουν ο Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής Νίκος Θεοχαράκης και η σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών Ελενα Παναρίτη, καθώς και στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αλλά και συνεργάτες του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάνη Δραγασάκη. Σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, από την πλευρά των πιστωτών, συμμετέχουν στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ (με επικεφαλής τον Ράσμους Ρίφερ πλέον καθώς ο Κλάους Μαζούχ αναβαθμίστηκε και ανέλαβε άλλα καθήκοντα), και του ΔΝΤ (με μεγάλη πιθανότητα στο πλευρό του Ρίσι Γκογιάλ να βρεθεί ο επικεφαλής του Ταμείου για την Ευρώπη και παλιός γνώριμος της Ελλάδας Πολ Τόμσεν).
Στην Αθήνα επέστρεψε ο Γιώργος Χουλιαράκης, επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Οικονομικών και ο άνθρωπος που, ουσιαστικά, ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων από ελληνικής πλευράς κυρίως στο «δύσκολο» κομμάτι του Euro Working Group μέχρι σήμερα. Ο κ. Χουλιαράκης θα είναι σε διαρκή επικοινωνία με Βρυξέλλες, θα στέλνει οποιοδήποτε δημοσιονομικό στοιχείο ζητηθεί και παράλληλα θα είναι αυτός που θα συντονίσει την οποιαδήποτε άφιξη εδώ εκπροσώπων των θεσμών, η οποία, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, θα γίνει σε χαμηλόβαθμο επίπεδο και εφόσον συναποφασιστεί από εταίρους και Αθήνα. Δεν αποκλείεται να μην έρχονται και όλοι οι εκπρόσωποι μαζί αλλά ξεχωριστά, πχ κατά πληροφορίες την Πέμπτη αναμένεται κλιμάκιο από την ΕΚΤ.