Ποια μέτρα θα ανακοινώσει σήμερα η Κομισιόν για την ενεργειακή κρίση - Ο ρόλος των ορυκτών καυσίμων

Σήμερα αναμένεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανακοινώσει τις αποφάσεις της για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς διπλής κρίσης που αντιμετωπίζουν οι 27 όσον αφορά στην ενεργειακή τους επάρκεια και τη δυνατότητα του πληθυσμού της ΕΕ να ανταποκριθεί στην αλματώδη αύξηση των τιμών στην ενέργεια και τα καύσιμα.

Η Κομισιόν αναμένεται να εξαγγείλει τα μέτρα που θα ληφθούν αφενός για την ασφάλεια εφοδιασμού των χωρών της ΕΕ, εν μέσω των δραματικών εξελίξεων που προκάλεσε στην Ευρώπη η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και αφετέρου τα μέτρα με τα οποία θα αντιμετωπίσει τις υψηλές τιμές της ενέργειας που απειλούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Τα νέα ρεκόρ στην τιμή της ενέργεαις έρχονται ως αποτέλεσμα της έκρηξης στην τιμή του φυσικού αερίου που χθες έφτασε έως και τα 345 ευρώ/MWh καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό, υπό το φόβο της διακοπής της ροής του ρωσικού αερίου λόγω του ουκρανικού.

«Καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της την έκρηξη ακρίβειας που σαρώνει την Ευρώπη» επαναλαμβάνουν το οικονομικό επιτελείο και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Επί του προκειμένου η Αθήνα προτείνει να συσταθεί Ευρωπαϊκό Ταμείο Ακρίβειας, ανάλογο εκείνου που δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, για να χρηματοδοτήσει έκτακτα μέτρα στήριξης, που θα διαρκέσουν όσο θα διαρκέσει η κρίση –δηλαδή για διάρκεια ενδεχομένως και έως έναν χρόνο από τώρα.

Σύμφωνα με το Bloomberg o εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρτίζει to σχέδιο για να τερματίσει την εξάρτηση του μπλοκ από το ρωσικό φυσικό αέριο, με το οποίο οι ανάγκες σε εισαγωγές της Ευρώπης θα περικοπούν κατά σχεδόν 80% φέτος, όπως αναφέρουν στο διεθνές πρακτορείο, δύο αξιωματούχοι της Κομισιόν που έχουν γνώση του θέματος . Σημειώνεται ότι η Ευρώπη το 2021 εισήγαγε περίπου 160 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου από τη Ρωσία ή αλλιώς περίπου το 40% της συνολικής της κατανάλωσης.

Το σχέδιο, που πρόκειται να παρουσιαστεί σήμερα θα προτείνει :

• Πρώτον, βήματα όπως είναι η εκμετάλλευση νέων προμηθειών φυσικού αερίου και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης ήδη από φέτος με στόχο να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από τον μεγαλύτερο προμηθευτή ορυκτών καυσίμων, τη Ρωσία, πολύ πριν από το 2030 κα
• Δεύτερον, θα δώσει την δυνατότητα στους 27 να αξιοποιήσουν κάθε διαθέσιμη εναλλακτική, ακόμη και τον “ενοχοποιημένο” τα τελευταία χρόνια άνθρακα και λιγνίτη.

Αυτό σημαίνει πρώτον, ότι θα αυξηθούν οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και οι παραδόσεις από αγωγούς εκτός της Ρωσίας και δεύτερον, ότι η ΕΕ αλλάζει στάση, λόγω των έκτακτων συνθηκών απέναντι στα ορυκτά καύσιμα.

Όλες μαζί οι προτάσεις θα δώσουν στην ΕΕ τη δυνατότητα να αντικαταστήσει τα 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου που εισάγει τώρα από τη Ρωσία με 112 bcm. Περίπου 50 bcm τον χρόνο θα προέλθουν από νέες πηγές LNG, 10 bcm από αγωγούς άλλων παρόχων και 20 bcm από νέες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας που θα μειώσουν τη ζήτηση για σταθμούς παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με φυσικό αέριο.

Η Επιτροπή θα δώσει επίσης προτεραιότητα σε έργα διασύνδεσης των αγωγών της Ιβηρικής χερσονήσου με την υπόλοιπη Ευρώπη και την ένωση της Βουλγαρίας και της Ελλάδας.

Στοιχείο για τις δραματικές αλλαγές που βρίσκονται προς συζήτηση είναι η προφανής πλέον αλλαγή στάσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά στην μετάβαση προς την πράσινη οικονομία. Όπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ε.Ε. αρμόδιος για την πράσινη συμφωνία Φ. Τίμερμανς, αναφερόμενος στις χώρες που σχεδίαζαν να απαγκιστρωθούν από τον λιγνίτη και να στραφούν προσωρινά στο φυσικό αέριο και στη συνέχεια στις ΑΠΕ :

“Αν συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τον λιγνίτη για μεγαλύτερο διάστημα, αλλά στη συνέχεια μετακινηθούν αμέσως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα είναι κάτι που μπορεί να βρίσκεται εντός των παραμέτρων που έχουμε ορίσει για την κλιματική μας πολιτική. Πρέπει να απεξαρτηθούμε από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο της Ρωσίας και πρέπει να το κάνουμε πολύ πιο γρήγορα από ό,τι περιμέναμε”, ανέφερε ο κ. Τίμερμανς σε συνέντευξή του στο BBC.

Με δεδομένη τη μεγάλη εξάρτηση από τις εξαγωγές της Ρωσίας, η Ευρώπη καλείται να αξιοποιήσει κάθε διαθέσιμη εναλλακτική, ακόμη και τον “ενοχοποιημένο” τα τελευταία χρόνια άνθρακα και λιγνίτη.

Προκειμένου το σχέδιο να έχει κάποια πιθανότητα επιτυχίας θα χρειαστεί να συμφωνήσουν οι χώρες μέλη, πολλές εκ των οποίων αισθάνονται ήδη άβολα με τα τεράστια κόστη για τον ευρωπαϊκό πληθυσμό από τις επενδύσεις που απαιτούνται για να υλοποιηθούν τα σχέδια ενεργειακής μετάβασης της Επιτροπής και τώρα αγωνίζονται για να περιορίσουν τις πολιτικές επιπτώσεις και το αυξημένο ενεργειακό κόστος.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ΕΕ διαθέτει ήδη επαρκή αποθέματα για να βγάλει τον υπόλοιπο χειμώνα, ακόμη και στην περίπτωση που διακοπεί απότομα ο εφοδιασμός από τη Ρωσία. Θα συστήσει επίσης στις χώρες μέλη να αρχίσουν από τώρα να εργάζονται για την πλήρωση των δεξαμενών αποθήκευσης ώστε να είναι προετοιμασμένες για τον επόμενο χειμώνα.

Παρά την αλλαγή στάσης απέναντι στα ορυκτά καύσιμα που επιβάλουν οι έκτακτες συνθήκες η Επιτροπή θα δηλώσει ότι η επιτάχυνση στην εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας, της στρατηγικής της που στοχεύει στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, θα μειώσει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, θα περιορίσουν την εξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και θα προστατεύσουν την οικονομία από τις αυξήσεις των τιμών, είπε ένας αξιωματούχος που ζήτησε να μην κατονομαστεί.