To ευρωομόλογο φέρνει στην επιφάνεια τα κενά της «Ενωμένης» Ευρώπης

της Δάφνης Γρηγοριάδη

Στην προσπάθεια αντιμετώπισης των οικονομικών δυσκολιών του κορoναϊού: H αρνητική θέση κυρίως της Γερμανίας για την έκδοση ειδικού ευρωομολόγου έχει δημιουργήσει αντιδράσεις στα υπόλοιπα κράτη μέλη.

Η συντηρητική πολιτική: Aναμφίβολα  η συντηρητική  οικονομική πολιτική της Ευρώπης δύσκολα μπορεί να σπάσει. Είναι όμως μια περίοδος που απαιτεί μεταρρυθμίσεις και μάλιστα καινοτόμες, ήδη σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν υιοθετηθεί μερικές .

Πώς γίνεται καινοτομία  στην οικονομική πολιτική; To γεγονός ότι για πρώτη φορά στην ιστορία ενεργοποιείται η γενική ρήτρα διαφυγής για την Ε.Ε και ειδικά για την συντηρητική Γερμανία είναι καινοτομία. Η έκτακτη ποσοτική χαλάρωση (QE)  στην οποία εντάχθηκε και  η Ελλάδα για πρώτη φορά και η οποία θα δώσει ρευστότητα στις εμπορικές τράπεζες των κρατών – μελών ώστε να μπορούν να χρηματοδοτήσουν περισσότερο και με πιο ευνοϊκούς όρους τις εγχώριες επιχειρήσεις αποτελεί επίσης καινοτομία.  Να υπενθυμίσουμε σε αυτό το σημείο πως μπορεί να υπάρχει ευελιξία στην πρόσβαση ρευστότητας,  δεν παύουμε όμως να μιλάμε για δάνεια τα οποία κάποια στιγμή θα καλεστούμε να τα αποπληρώσουμε.

Πόσες καινοτομίες μπορεί να αντέξει η Γερμανία και γιατί  εναντιώνεται στην κοινή έκδοσης χρέους;  H αλήθεια είναι πως η Γερμανική οικονομία παρά το γεγονός ότι τα τελευταία 2 έτη καταγράφει απώλειες, εξακολουθεί να είναι η πιο δυνατή οικονομία της Ευρώπης. Δεν επιθυμεί επομένως να μπει σε ένα κοινό δανεισμό τον οποίο δεν έχει τόσο ανάγκη όσο οι υπόλοιπες χώρες. Nα υπενθυμίσουμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται αίτημα για κοινή έκδοση χρέους. Το 2012 στο πικ της χρηματοπιστωτικής κρίσης,  η Γαλλία είχε θέσει ανάλογη πρόταση στο τραπέζι, η οποία είχε απορριφθεί από την Γερμανία προβάλλοντας το επιχείρημα πως  η κάθε  χώρα πρέπει να διατηρήσει την ατομική της ευθύνη.

O λόγος που τα μέλη επιδιώκουν δανεισμό σε επίπεδο κράτους: Eίναι προτιμότερο τα κράτη να αναλάβουν το μεγαλύτερο δανειακό βάρος, παρά ο ιδιωτικός τομέας και συγκεκριμένα οι επιχειρήσεις.  Διότι έτσι,  θα φορτιστεί παραπάνω  η πραγματική οικονομία. Είναι βέβαιο πως ο ιδιωτικός τομέας καμίας χώρας- πόσο μάλλον της Ελλάδας- δεν μπορεί να απορροφήσει τους κραδασμούς που προκαλεί ο κορωνοϊός.

Είναι καλή ιδέα τα  κοινά ομόλογα; Oι χώρες θα μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξημένες δαπάνες τους λόγω κορωνοϊού ωστόσο υπάρχουν  και δυσκολίες στην εφαρμογή τους. Τα κοινά ευρωπαϊκά ομόλογα θα πρέπει να παρέχουν κοινές εγγυήσεις έστω και αν κάποιες χώρες χρειάζονται λιγότερο τον δανεισμό. Αυτό καθιστά δυσκολότερο τον χειρισμό, κάνοντας μέρος του ρίσκου να μετατοπίζεται και χωριστά σε κάθε χώρα. Το ρίσκο θα μπορούσε να παραμείνει εξ ολοκλήρου σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αν υπήρχαν ειδικές εγγυήσεις. Δηλαδή, κοινά ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία  όλων των χωρών που κάτι τέτοιο δεν υφίσταται. Επιπλέον δεν έχει  εφαρμοστεί το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εγγύησης Καταθέσεων  το οποίο θα εξασφάλιζε καλύτερη πιστοποίηση για τα ομόλογα.

Διδάγματα για το μέλλον:  Mε αφορμή την εξάπλωση του κοροναϊού είναι φανερό ότι η Ε.Ε δεν έχει καταφέρει ακόμη να δημιουργήσει δεσμούς σε πολλές ενότητες. Για παράδειγμα δεν υπάρχει κοινή φορολογική πολιτική, κοινή πολιτική άμυνας, κοινή πολιτική υγείας. Όσον αφορά την υγεία θα μπορούσε τμήμα των αποφάσεων της να γίνεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των συνολικών δαπανών και του τρόπου χρηματοδότησής. Συμπερασματικά, η συζήτηση για τα κοινά ομόλογα προαπαιτεί την  λήψη  σημαντικών πολιτικών αποφάσεων, όπως την μεταφορά των οικονομικών χειρισμών σε  ευρωπαϊκό επίπεδο ως προϋπόθεση για  την έκδοση των  ομολόγων. Επίσης την χάραξη στρατηγικής για την αντιμετώπιση κρίσεων.

πηγή: economico.gr