Την αδυναμία τους να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους προς την εφορία εκφράζουν οι Έλληνες φορολογούμενοι με αυτουργό όπως δηλώνουν την κυβέρνηση και την υπερφορολόγηση που έχουν υποστεί τα εισοδήματά τους τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Μόνο τον Μάιο, φορολογούμενοι και επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, άφησαν απλήρωτους φόρους ύψους 1,25 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών να έχει εκτιναχθεί στο αστρονομικό ποσό των 88,88 δισ. ευρώ, δηλαδή ποσό που πλησιάζει το μισό ΑΕΠ της χώρας.
Στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι στο τέλος του έτους τα ληξιπρόθεσμα χρέη θα ξεπεράσουν τα 95 δισ. ευρώ. Και αυτό καθώς τα χρέη των φορολογουμένων αυξάνονται τα τελευταία χρόνια κατά 1 δισ. ευρώ τον μήνα. Ωστόσο, φέτος, εκτός από τις πάγιες υποχρεώσεις τους (φόρος εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ) έρχονται να προστεθούν και οι πρόσφατες αυξήσεις στους έμμεσους φόρους και στα τέλη.
Από τα 30 δισ. ευρώ (αύξηση 196%) που ανέρχονταν οι οφειλές των φορολογουμένων στα τέλη του 2009, έφθασαν στα 88,88 δισ. ευρώ τον Μάιο του 2016. Δηλαδή, την περίοδο της κρίσης επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα δεν κατάφεραν να πληρώσουν περίπου 59 δισ. ευρώ στο ελληνικό Δημόσιο.
Προφανώς, τα περισσότερα από αυτά είναι ανεπίδεκτα είσπραξης, δεδομένου ότι οι περισσότεροι εκ των μεγάλων οφειλετών έχουν πτωχεύσει ή έχουν αποβιώσει. Τεράστιο είναι το ληξιπρόθεσμο χρέος αρκετών επιχειρήσεων του Δημοσίου, αλλά ουδεμία προσπάθεια γίνεται προκειμένου να εισπραχθεί ή τουλάχιστον να συμψηφιστεί.
Ειδικότερα και όπως προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και δημοσιεύει η Καθημερινή:
• Τα παλαιά ληξιπρόθεσμα (αυτά που δημιουργήθηκαν προ του 2016) χρέη ανέρχονται στο ποσό των 83,3 δισ. ευρώ. Εξ αυτών:
– Περισσότερα από 8 δισ. ευρώ χρωστούν οι δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και οι δημοτικές επιχειρήσεις.
– Περίπου 13 δισ. ευρώ οφείλουν πτωχευμένες επιχειρήσεις, που δεν πρόκειται να εισπραχθούν από το ελληνικό Δημόσιο.
– Περισσότερα από 63 δισ. ευρώ οφείλουν φυσικά και νομικά πρόσωπα.
– Περί τα 158 εκατ. ευρώ οφείλονται από «μαϊμού» εταιρείες και πλασματικούς ΑΦΜ.
• Το νέο ληξιπρόθεσμο χρέος δηλαδή από τον Ιανουάριο έως και τον Μάιο ανέρχεται στα 5,58 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, το ποσό των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι μεγαλύτερο, καθώς στα 5,58 δισ. ευρώ δεν περιλαμβάνονται οι οφειλές που έχουν συσσωρευθεί από έμμεσους φόρους υπέρ τρίτων, μη καταβολή μισθωμάτων, από καταπτώσεις εγγυήσεων, μη καταβολή προστίμων και παραβόλων.
• Μόνο τον Μάιο οι φορολογούμενοι άφησαν απλήρωτους φόρους ύψους 1,25 δισ. ευρώ. Επί της ουσίας, το ποσό σχεδόν διπλασιάστηκε από τον Απρίλιο του 2016.
• Από το παλαιό ληξιπρόθεσμο χρέος στο πρώτο πεντάμηνο του έτους εισπράχθηκαν 1,26 δισ. ευρώ και μέχρι το τέλος πρέπει να εισπραχθούν 2,05 δισ. ευρώ.
• Από το νέο ληξιπρόθεσμο χρέος εισπράχθηκαν στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου 697 εκατ. ευρώ και μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να έχει εισπραχθεί το 23% του νέου χρέους που έχει δημιουργηθεί. Μέχρι σήμερα πάντως έχει εισπραχθεί το 13% των νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι των εσόδων, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων έχει ξεκινήσει ήδη ένα ευρύ πρόγραμμα κατασχέσεων και πλειστηριασμών ακινήτων. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, μέχρι το τέλος του έτους θα πρέπει να έχουν γίνει κατασχέσεις ή πλειστηριασμοί στο 55% των οφειλετών του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων.
Στόχος είναι η είσπραξη περίπου 5 δισ. ευρώ από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές (παλαιές και νέες). Στο πλαίσιο αυτό ιδιωτική εταιρεία θα αναλάβει την αξιολόγηση της ποιότητας των ληξιπρόθεσμων χρεών. Η εταιρεία που θα αναλάβει το έργο, θα έχει πρόσβαση στα περιουσιακά στοιχεία των οφειλετών και στις τραπεζικές τους καταθέσεις, που έχει στη διάθεσή της η εφορία, προκειμένου να διαπιστώσει την ποιότητα του χρέους. Σύμφωνα με το μνημόνιο, η φορολογική διοίκηση θα πρέπει να ξεκινήσει τις σχετικές διαδικασίες διαλογής των μεγάλων οφειλετών, με βάση την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων, έτσι ώστε να καθοριστεί η βιωσιμότητά τους και το κατά πόσον μπορούν να πληρώσουν τις οφειλές τους.
Ποινικές διώξεις μεγαλοοφειλετών
Ποινικές διώξεις και ποινές φυλάκισης αντιμετωπίζουν 1.362 οφειλέτες του Δημοσίου, οι οποίοι καθυστέρησαν για περισσότερους από 4 μήνες να πληρώσουν φόρους μεγαλύτερους των 50.000 ευρώ.
Οι ανωτέρω φορολογούμενοι (φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις) εντοπίστηκαν στο πρώτο πεντάμηνο του έτους να οφείλουν 2,027 δισ. ευρώ στο Δημόσιο. Το ύψος των οφειλών τους, ανάγκασε τις ελεγκτικές υπηρεσίες να προχωρήσουν σε μηνυτήριες αναφορές με το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο.
Εκτός από τις ποινικές διώξεις για τη μη πληρωμή των οφειλών τους, υπάρχει το ενδεχόμενο να κατηγορηθούν από τις φορολογικές αρχές και για το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου υποβλήθηκαν προς την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες:
• 1.362 αναφορές για υποθέσεις μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο άνω των 50.000 ευρώ η καθεμία.
• 20 αναφορές για βεβαιωμένη φοροδιαφυγή άνω των 50.000 ευρώ. Τα ποσά που αναλογούν στα διαπραχθέντα αδικήματα φοροδιαφυγής φτάνουν συνολικά τα 492,66 εκατ. ευρώ.
Οσον αφορά τους ελέγχους που διενεργήθηκαν στο πρώτο πεντάμηνο του έτους, από τα στοιχεία προκύπτει χαλάρωση του ελεγκτικού μηχανισμού, με ορατό το ενδεχόμενο να «χαθεί» ο στόχος που έχει τεθεί για το έτος.