Σημαντικές πιέσεις καταγράφουν τα ιταλικά ομόλογα στις αγορές, εξαιτίας της κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι ιταλικές τράπεζες λόγω των “κόκκινων” δανείων αλλά και της πολιτικής αβεβαιότητας που επικρατεί στην ιταλική πρωτεύουσα με αφορμή το επικείμενο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου. Το “κερασάκι στην τούρτα” προστέθηκε με το βρετανικό Brexti, εξαιτίας του οποίου μέσα σε λίγες μόνο μέρες τα ομόλογα των ιταλικών τραπεζών έχασαν το 30% της αξίας τους. Η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης θα προκαλέσεις κραδασμούς σε Ιταλία και ΕΕ.
Το ήδη αρνητικά φορτισμένο οικονομικό περιβάλλον το δημοψήφισμα του φθινοπώρου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά ρίσκα στην Ευρώπη, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε παραίτηση τον πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg. Η ανησυχία αποτυπώνεται με τον πιο καθαρό τρόπο στα κρατικά ομόλογα της χώρας, με την απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου να διαπραγματεύεται σε υψηλότερες τιμές από το ισπανικό και το spread να έχει διευρυνθεί στο υψηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 2015.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών ένα sell off των ομολόγων τον Οκτώβριο θα αποτελέσει αγοραστική ευκαιρία αλλά όλα θα ξεκαθαριστούν από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Σύμφωνα με την JPMorgan Chase, ένα θετικό αποτέλεσμα θα λειτουργήσει ευεργετικά για τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι και την πολιτική που πρόκειται να ακολουθήσει και θα μειώσει το spread των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων.
Αντίστοιχα ένα αρνητικό αποτέλεσμα θα σημάνει την παραίτηση του Ματέο Ρέντσι και τη δημιουργία ενός ευρύτερου κυβερνητικού συνασπισμού, χωρίς την διενέργεια εκλογών. Σε αυτή την περίπτωση οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων θα αυξηθούν και το spread με τα ισπανικά ομόλογα θα εκτοξευτεί.
Σύμφωνα με την Pacific Investment Management Co., ένα αρνητικό αποτέλεσμα θα πυροδοτήσει sell off στα ιταλικά ομόλογα, γεγονός που θα αποτελέσει ευκαιρία αγοράς. Ως ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα των επόμενων μηνών στην Ιταλία χαρακτηρίζει η Citigroup το δημοψήφισμα, τονίζοντας σε οικονομικό της δελτίο ότι το αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσει σε πολιτική αβεβαιότητα, πρόωρες εκλογές ή ακόμα και στον σχηματισμό μιας τεχνοκρατικής κυβέρνησης έως το 2017.
Για την Societe Generale οι προοπτικές της ιταλικής οικονομίας ενέχουν πολλά ρίσκα σε ό,τι αφορά το δημοψήφισμα του Οκτωβρίου αλλά και με τις ιταλικές τράπεζες. Στην περίπτωση που απορριφθούν οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί ο Ιταλός πρωθυπουργός τότε θα ανοίξει ο δρόμος για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης και με το ενδεχόμενο των εκλογών ανοιχτό.
FT: Οι ιταλικές τράπεζες ο νέος αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης
Την ίδια ώρα τριγμούς στα θεμέλια της οικονομίας της Ιταλίας, της τρίτης μεγαλύτερης την ευρωζώνη, προκαλεί η νέα υποχώρηση των τραπεζικών μετοχών η οποία κορυφώθηκε την Δευτέρα και την Τρίτη αλλά ουσιαστικά η κατρακύλα έχει ξεκινήσει από την ημέρα του βρετανικού Brexit καθώς έχει οδηγήσει τον κλάδο σε απομείωση της αξίας των μετοχών άνω του 30% μέσα σε ελάχιστες ημέρες.
Μάλιστα η γηραιότερη τράπεζα στον κόσμο, η οποία έχει εκκαθαριστεί δύο φορές από τις ιταλικές αρχές, ενημερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ότι πρέπει να βάλει στην άκρη επιπλέον 10 δισ. δολάρια για κόκκινα δάνεια, πυροδοτώντας νέες ανησυχίες για τον ιταλικό τραπεζικό τομέα.
Τη Δευτέρα η μετοχή της Monte dei Paschi di Siena, της τρίτης μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας που ιδρύθηκε το 1472, υποχώρησε 13% σε νέο ιστορικό χαμηλό, μετά την αποκάλυψη της προειδοποίησης της ΕΚΤ, παρασέρνοντας τις υπόλοιπες μεγάλες τράπεζες της χώρας, σύμφωνα με τη μετάφραση του άρθρου των FT.
Η UniCredit, η μόνη παγκόσμια συστημική ιταλική τράπεζα, διολίσθησε 3,8%, υποχωρώντας και αυτή σε νέο ιστορικό χαμηλό. Ο δείκτης FTSE Italia All-Share Banks Index ήταν 3,7% χαμηλότερα. Από την αρχή της χρονιάς έχει καταγράψει απώλειες 56%. Ο δείκτης πιέζεται από τα 369 δισ. ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μακράν το μεγαλύτερο νούμερο στην Ε.Ε.
Σε αντίθεση με την Ισπανία και την Ιρλανδία, οι οποίες αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν προγράμματα διάσωσης στο απόγειο της κρίσης, μετά την αποτυχία τους να χρηματοδοτήσουν εκκαθαρίσεις δισεκατομμυρίων ευρώ για τον τραπεζικό τους τομέα, η Ιταλία δεν έχει προχωρήσει ποτέ σε μια ριζική αναδιάρθρωση των τραπεζικών της ιδρυμάτων.
Αξιωματούχοι της ευρωζώνης έχουν αρχίσει να φοβούνται ότι οι ιταλικές τράπεζες θα αποδειχθούν ο αδύναμος κρίκος του εξαετούς εγχειρήματος στήριξης του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Η αναταραχή που προκάλεσε η ψήφος των Βρετανών για την αποχώρηση από την Ε.Ε. έχει εντείνει τις ανησυχίες, επαναφέροντας στο προσκήνιο την ελλιπή ανασύσταση της ευρωζώνης.
Με το δεύτερο μεγαλύτερο λόγο χρέους στην ευρωζώνη μετά την Ελλάδα, η ιταλική κυβέρνηση δεν έχει δημοσιονομικό περιθώριο και αξιωματούχοι της Ε.Ε. ανησυχούν πως η Ρώμη θα δυσκολευτεί να χρηματοδοτήσει μια διάσωση.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, έχει αρχίσει να εξετάζει το ενδεχόμενο να παρακάμψει τους κανονισμούς για το «bail in» και να διασώσει τις τράπεζες χρησιμοποιώντας κρατικά κεφάλαια. Με βάση τους κανονισμούς της Ε.Ε., οι διασώσεις αυτές είναι παράνομες, εκτός και αν το βάρος πέφτει στους πιστωτές της τράπεζας.
Ο Φαμπρίτσιο Βιόλα, ένας αναγνωρισμένος CEO που ανέλαβε την επίβλεψη της Monte dei Paschi πριν από τρία χρόνια, έχει μειώσει τα κόστη και έχει βελτιώσει την διοίκηση, αλλά δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Δύο απόπειρες διάσωσης της τράπεζας με την χρήση ομολόγων με κρατική εγγύηση και τέσσερεις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου απέτυχαν, εν μέσω επικρίσεων για κακοδιαχείριση και απάτης. Η Monte dei Paschi ανακοίνωσε πως η ΕΚΤ ζήτησε την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τα 24,4 δισ. ευρώ το 2015 στα 18,4 δισ. ευρώ το 2017 και στα 14,6 δισ. ευρώ το 2018.
Η τράπεζα είναι επίσης αντιμέτωπη και με την δημοσίευση αποτελεσμάτων ασκήσεων αντοχής στα τέλη Ιουλίου. Με την μείωση της κεφαλαιοποίησης, τραπεζικά στελέχη αναμένουν πως μπορεί να κληθεί να ενισχύσει τα κεφάλαια της, κάτι που θα δυσκολευτεί να επιτύχει.
Η κρατική Cassa Depositi e Prestiti και το Atlante, ένα ιδιωτικό ταμείο διάσωσης που στηρίζεται από την κυβέρνηση, συναντήθηκαν τη Δευτέρα για να συζητήσουν την προειδοποίηση της ΕΚΤ, την στιγμή που ο κ. Ρέντσι αναζητεί μια λύση για τον ευρύτερο τραπεζικό τομέα. Το Altante θα λανσάρει ένα fund μη εξυπηρετούμενων δανείων το οποίο θα επικεντρωθεί στην αγορά στοιχείων ενεργητικού της Monte dei Paschi για μια τιμή πιο κοντά στην λογιστική αξία, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη.