Σκληρό ψήφισμα της Επιτροπής Εξωτερικής Πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία

Ενόψει της Έκθεσης Προόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ένταξη της Τουρκίας, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προχώρησε σε ένα άκρως επικριτικό ψήφισμα, στο οποίο μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνεται και τροπολογία με την οποία καταδικάζεται η μόνιμη απειλή πολέμου, (casus belli) κατά της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται ακόμα σε ισχύ.

Παράλληλα, η Επιτροπή ζητάει από την Τουρκία να σεβαστεί όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλώντας την τουρκική κυβέρνηση να θέσει τέρμα στις συνεχιζόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου και των ελληνικών χωρικών υδάτων. Επιπροσθέτως, τονίζει πως θα πρέπει η γείτονα χώρα να υπογράψει και να επικυρώσει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Στο εν λόγω ψήφισμα, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Δευτέρα 11 Μαΐου (αμέσως μετά την ψήφισή του), η Επιτροπή αναφέρει πως η Τουρκία θα πρέπει να κάνει περισσότερα όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς και να επιβάλλει άμεσα την ελευθέρια της έκφρασης των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, αλλά και την ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.

Αναλυτικά το ψήφισμα 

Στο ψήφισμα, το οποίο ουσιαστικά έχει να κάνει με την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων στην Τουρκία το 2014, οι Ευρωβουλευτές καλούν την ΕΕ να στηρίξει τις προσπάθειες της Τουρκίας να χτίσει συμπαγείς, τους δημοκρατικούς θεσμούς και να διασφαλίσει τον σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.

Οι Ευρωβουλευτές καλούν την τουρκική κυβέρνηση να θέσει τη μεταρρυθμιστική διαδικασία στο κέντρο των εγχώριων πολιτικών επιλογών, με την παράλληλη δέσμευσή της ότι θα σέβεται “κατηγορηματικά” τους δημοκρατικούς κανόνες που διέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς να παρεκλίνει, προτείνοντας παράλληλα, να διαμορφώσει ένα νέο σύνταγμα που θα βασίζεται στις διατάξεις που προωθούν μια πλουραλιστική, ανοικτή και ανεκτική κοινωνία.

Παράλληλα, το ψήφισμα αναφέρεται και στο ζήτημα της κουρδικής κοινότητας, στο οποίο οι Ευρωβουλευτές, προτείνουν να συνάψει η Τουρκία, με βιώσιμο τρόπο, μια ειρηνευτική πράξη, την οποία και θα στηρίξουν, τονίζοντας, ωστόσο, ότι “λυπούνται για την απόφαση της Τουρκίας να κατασκευάσει το φράγμα Ilisu, σε μια περιοχή που πλειοψηφικά κατοικείται από Κούρδους”, διευκρινίζοντας πως κάτι τέτοιο θα έχει “καταστροφικές” συνέπειες, κοινωνικά, πολιτικά και περιβαλλοντικά.

Καταπολέμηση της τρομοκρατίας

Σε άλλο σημείο του ψηφίσματος αναφέρεται η εντατικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής και η συνεργασία της Τουρκίας σε διαπροσωπικό επίπεδο με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρώπης, δίνοντας έμφαση στο ζήτημα του διαλόγου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή τονίζει πως θα πρέπει η Τουρκία να χρησιμοποιήσει τους πόρους της προκειμένου να αποτρέψει τους ξένους μαχητές, να λάβουν οικονομική ή στρατιωτική βοήθεια, μέσω των εδαφών της. 

Έναν από τους τρόπους που προτείνει η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είναι να καλείται όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο ο Υπουργός Εξωτερικών στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ, προκειμένου να συζητιούνται τα ζητήματα ασφαλείας.

Καταπολέμηση της διαφθοράς  

Οι Ευρωβουλευτές εξέφρασαν την λύπη τους για το γεγονός ότι η Τουρκία απέτυχε μέχρι το Δεκέμβριο του 2014 να ολοκληρώσει με επιτυχία τις έρευνες για το “καυτό” θέμα της διαφθοράς στη χώρα, εκφράζοντας τις ανησυχίες τους για την ποινική δίωξη που ασκήθηκε σε βάρος δημοσιογράφων, που διενεργούν έρευνες, ζητώντας να υπάρξει άμεσα πολιτική βούληση, για τη δημιουργία ενός νομικού πλαισίου για την καταπολέμησή της.

Ελευθερία του Τύπου  

Η Επιτροπή τονίζει πως ο Νόμος 6532, που ψηφίστηκε το 2014, θέτει την Τουρκική Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών στο “απυρόβλητο”, απέναντι στις νομικές διαδικασίες, επιτρέποντας έτσι την υπονόμευση της ελευθερίας της έκφρασης των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας. Μια κίνηση που θεωρείται ως ενέργεια ενάντια στον πλουραλισμό των απόψεων, κάτι που είναι ενάντια στα “θεμελιώδη δικαιώματα της ΕΕ και συγκρούεται με την επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας”.

Η επιτροπή, ταυτόχρονα, καταδικάζει τις προσπάθειες της τουρκικής κυβέρνησης να απαγορεύσει την πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιστοσελίδες, τον εκφοβισμό των δημοσιογράφων και άλλων πιέσεων, καθώς και τις επιδρομές της αστυνομίας και την κράτηση των δημοσιογράφων στις 14 Δεκεμβρίου του 2014.

Οι ευρωβουλευτές ανησυχούν επίσης για τα υψηλά επίπεδα της βίας κατά των γυναικών στην Τουρκία και τις αποτυχίες στην επιβολή νομικών μέτρων αποτροπής τέτοιων πράξεων. Οι Ευρωβουλευτές ζητούν να υπάρξει μια ολοκληρωμένη νομοθεσία κατά των διακρίσεων, και για λόγους μίσους, εθνικότητας, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού, φύλου ή της ταυτότητας φύλου.

Το θέμα της Κύπρου 

Οι Ευρωβουλευτές καλούν την Τουρκία και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να στηρίξουν ενεργά την επανέναρξη των συνομιλιών για την επανένωση της Κύπρου, με βάση τις παραμέτρους του ΟΗΕ.

Η Τουρκία πρέπει να λάβει μέτρα για να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με την Κύπρο, ξεκινώντας την απόσυρση των στρατευμάτων της και να μεταφέρει την περιοχή της Αμμοχώστου στα Ηνωμένα Έθνη. Την ίδια στιγμή, η Δημοκρατία της Κύπρου θα πρέπει να ανοίξει το λιμάνι της Αμμοχώστου υπό τελωνειακή επιτήρηση της ΕΕ και να επιτρέψει τις εμπορικές συναλλαγές των Τουρκοκύπριων με την ΕΕ, νομότυπα.

Η αντίδραση της Ευρωβουλευτού Ελένης Θεοχάρους  

Η Ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ κα του ΕΛΚ Ελένη Θεοχάρους θεωρεί ότι η έκθεση αξιολόγησης της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας είναι «απαράδεκτη», διότι θέτει στο περιθώριο την Κυπριακή Δημοκρατία, αποσυνδέει την ένταξη από τη λύση του Κυπριακού, προωθεί το άνοιγμα νέων κεφαλαίων χωρίς προηγουμένως η Τουρκία να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ ταυτοχρόνως, «δημιουργεί συνθήκες για την ανάπτυξη ειδικής σχέσης μεταξύ της Άγκυρας και της ΕΕ, από την οποία η Τουρκία θα έχει οικονομικά και πολιτικά οφέλη χωρίς τις ανάλογες υποχρεώσεις».