"Μουδιασμένοι" οι έμποροι: Ανησυχία ότι το click away θα ενισχύσει μόνο τα μεγάλα καταστήματα
Αναταραχή στον εμπορικό κόσμο από την παράταση του lockdown.
Τα νέα μέτρα, που ανακοινώθηκαν χθες, από την κυβέρνηση, παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες στην εφαρμογή τους, ενώ στην πραγματικότητα διαφοροποιούν ελάχιστα τους κανόνες διαβίωσης εν μέσω του δεύτερου, γενικού lockdown, αλλά και του αγριότερου του πρώτου, δεύτερου κύματος της πανδημίας.
Αντιθέτως, από όσα ανακοινώθηκαν χθες, αλλά και από τα επιδημιολογικά στοιχεία, είναι απολύτως προφανές ότι τα φετινά Χριστούγεννα θα είναι εξαιρετικά ιδιαίτερα.
Η κυβέρνηση, μετά από επίπονες διαβουλεύσεις με την Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων αλλά και τους αντιπροσώπους διαφόρων επαγγελματικών κλάδων, οδηγήθηκε στην απόφαση να λειτουργήσει το λιανεμπόριο μόνο με τη μέθοδο του click away. Με παραγγελία, δηλαδή και παραλαβή από τον εξωτερικό χώρο του καταστήματος, κατόπιν αποστολής SMS και ραντεβού, ενώ η ουρά για τα ραντεβού, δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα εννέα άτομα με τήρηση αποστάσεων μεταξύ τους, προς αποφυγή συνωστισμού.
Επίσης έχει επισημανθεί πως ένα μόνο άτομο θα μεταβαίνει στην είσοδο του εκάστοτε καταστήματος για την παραλαβή, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος υπερμετάδοσης.
Το εγχείρημα, ωστόσο, παρουσιάζει σοβαρές δυσκολίες, καθώς είναι πρωτόγνωρο, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις πρώτες αντιδράσεις των εμπόρων, τα θεσμικά όργανα των οποίων συνεδριάζουν εκτάκτως σήμερα.
Φόβοι για μαζικά λουκέτα
Οι έμποροι, αντιλαμβανόμενοι ότι η παράταση του γενικού lockdown είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε νέα μαζικά λουκέτα από τις αρχές του νέου χρόνου, ζητούν ένα γενναίο πλαίσιο αντισταθμιστικών μέτρων στήριξης της ρευστότητας για τους μικρομεσαίους εμπόρους που είναι οι μεγάλοι χαμένοι του νέου πλαισίου λειτουργίας της εορταστικής αγοράς.
Παράλληλα ζητούν τη θέσπιση ακατάσχετου επιχειρηματικού λογαριασμού και την εξέταση της δυνατότητας διαγραφής μέρους των χρεών της πανδημίας.
Το click away ευνοεί μόνο τις μεγάλες επιχειρήσεις
Σε ανακοίνωσή της η ΕΣΕΕ, η οποία συνεδρίασε εκτάκτως το Σάββατο τονίζει, ότι μετά τις τελευταίες ανακοινώσεις της κυβέρνησης, καθίσταται σαφές πως στην πράξη το ολικό lockdown συνεχίζεται έως τις 7 Ιανουαρίου, αλλά τις συνέπειες του θα εξακολουθούν να υφίστανται σε όλη τους την έκταση μόνο οι χιλιάδες μικρές και μεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις.
Αντίθετα, όλες οι μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου – μαζί με ελάχιστες μικρότερες που έχουν ισχυρή ψηφιακή παρουσία – θα αυξήσουν τον όγκο πωλήσεων τους είτε αποκλειστικά μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, είτε συνδυαστικά με την μέθοδο του click away.
Επισημαίνουν ότι «για την συντριπτική πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων – ιδιαίτερα στους μεγάλους κλάδους της ένδυσης και της υπόδησης – οι οποίες δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό κατάστημα, ο εορταστικός τζίρος χάνεται οριστικά και αμετάκλητα.
Καμία αναπλήρωση των απωλειών δεν θα επέλθει με τηλεφωνικές παραγγελίες, καθώς κανείς πελάτης δεν πληρώνει αν δεν βλέπει τι αγοράζει».
«Δημιουργείται έτσι μία άνιση αγορά δύο ταχυτήτων, η λειτουργία της οποίας είναι πασιφανές ότι δεν πληροί τους κανόνες του θεμιτού ανταγωνισμού:
Από τη μία πλευρά είναι τα χιλιάδες κλειστά, επί δύο συνεχείς μήνες, κυρίως συνοικιακά μικρά και μεσαία εμπορικά καταστήματα, οι ιδιοκτήτες των οποίων αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα επιβίωσης και οι θέσεις εργασίας τους βρίσκονται «στον αέρα».
Αντιδράσεις και φόβοι
Στον αντίποδα βρίσκονται οι λίγοι ισχυροί του εμπορίου, που διευκολύνονται με το click away να εξυπηρετούν τους πελάτες στους οποίους δεν μπορούν να φθάσουν έγκαιρα οι εταιρίες courier, καθώς ακόμη και τα υπερσύγχρονα e-shop που διαθέτουν «έπεσαν», ακριβώς λόγω του αυξημένου όγκου παραγγελιών που δέχονται», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Τονίζουν ότι η μέθοδος του click away πρακτικά αφορά μόνο μετρημένες μεγάλες επιχειρήσεις. Όπως ακριβώς αναγνώρισε στις δηλώσεις του ο ίδιος ο Υπουργός, οι ευκαιρίες να δουλέψουν στις γιορτές δεν είναι με το click away ίσες και ίδιες για όλους τους εμπόρους.
Για την συντριπτική πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων, οι οποίες δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό κατάστημα, ο εορταστικός τζίρος χάνεται οριστικά και αμετάκλητα, σύμφωνα με την εκτίμηση της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας και «καμία αναπλήρωση των απωλειών δεν θα επέλθει με τηλεφωνικές παραγγελίες, καθώς κανείς πελάτης δεν πληρώνει αν δεν βλέπει τι αγοράζει».
Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών Σταύρος Καφούνης χαρακτηρίζει το μέτρο ως «συμπληρωματικό που δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ολοκληρωμένη λειτουργία της αγοράς» και εκτιμά ότι μόνο το «10% των επιχειρήσεων θα μπορεί να εφαρμόσει το μέτρο», ενώ εκτιμά ότι είναι ανεφάρμοστο στα χιλιάδες συνοικιακά καταστήματα.
Με αυτή την εκτίμηση συμφωνεί και ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου ο οποίος κάλεσε την κυβέρνηση «να προστατεύσει τις επιχειρήσεις εκείνες που δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν με αυτό το σύστημα».
Στο ίδιος μήκος κύματος και η ΓΣΕΒΕΕ υποστηρίζει ότι μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις του εμπορίου και ένα μικρό ποσοστό των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων διαθέτουν e-shop με αποτέλεσμα όλος ο όγκος των πωλήσεων της εορταστικής περιόδου να συγκεντρωθεί και να οδηγηθεί στα ταμεία των μεγάλων επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου ενώ «η επιβίωση των χιλιάδων μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων αφήνεται στην τύχη τους, χωρίς την ανακοίνωση κάποιου ουσιαστικού μέτρου στήριξής τους, από την πλευρά της κυβέρνησης».
Η ΕΣΕΕ, όπως υπογράμμισε σε δήλωσή του ο πρόεδρός της Γιώργος Καρανίκας εκτιμά ότι, «δημιουργείται μία άνιση αγορά δύο ταχυτήτων, η λειτουργία της οποίας είναι πασιφανές ότι δεν πληροί τους κανόνες του θεμιτού ανταγωνισμού: Από τη μία πλευρά είναι τα χιλιάδες κλειστά, επί δύο συνεχείς μήνες, κυρίως συνοικιακά μικρά και μεσαία εμπορικά καταστήματα, οι ιδιοκτήτες των οποίων αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα επιβίωσης και οι θέσεις εργασίας τους βρίσκονται «στον αέρα».
Στον αντίποδα βρίσκονται οι λίγοι ισχυροί του εμπορίου, που διευκολύνονται με το click away να εξυπηρετούν τους πελάτες στους οποίους δεν μπορούν να φθάσουν έγκαιρα οι εταιρίες κούριερ, καθώς ακόμη και τα υπερσύγχρονα e-shop που διαθέτουν, «έπεσαν», ακριβώς λόγω του αυξημένου όγκου παραγγελιών που δέχονται».
Από την πλευρά του και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος σημείωσε ότι, εφόσον, η συνέχιση του lockdown δεν μπορεί να αποφευχθεί, η κυβέρνηση καλείται να προστατεύσει τις πληττόμενες επιχειρήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, συνεχίζει ο ίδιος, θα πρέπει να κινηθεί δυναμικά και να πρωτοστατήσει, ώστε τόσο σε ελληνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο να αποφασιστεί η λεγόμενη συγχώρεση χρέους (debt forgiveness) δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στα κράτη να διαγράψουν χρέη προς το Δημόσιο που αφορούν τις πληγείσες από τον κορωνοϊό επιχειρήσεις.