Μάτι: Η αγένεια και ο κυνισμός των χειριστών της γραμμής εκτάκτου ανάγκης, είχε αποδέκτες απελπισμένους. Ίσως και... νεκρούς...
Αντιμέτωποι με την απίστευτη αγένεια και τον ανάλγητο κυνισμό των χειριστών/τηλεφωνητών στο «199», της Πυροσβεστικής, έρχονταν κάτοικοι που έβλεπαν τα σπίτια τους να καίγονται, όταν έπαιρναν για να ζητήσουν βοήθεια – Μόλις τρεις υπάλληλοι Στη «βάρδια» της μοιραίας 23ης Ιουλίου, εργάζονταν μόλις τρεις υπάλληλοι. Τα λόγια που είπαν είχαν σίγουρα ανθρώπους απελπισμένους, ως αποδέκτες… Απελπισμένους… Ίσως και πια… νεκρούς…
Καταπέλτης είναι το πόρισμα των των εισαγγελέων για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα στην υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, η οποία στοίχισε την ζωή εκατό ανθρώπων και την καταστροφή περιουσιών χιλιάδων.
Οι παραδοχές του εισαγγελικού πορίσματος, που αριθμεί τις 293 σελίδες, καταδεικνύουν μόνο λάθη, παραλείψεις, έλλειψη συντονισμού και απόλυτη ανυπαρξία του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, που οδήγησαν στην εκατόμβη των νεκρών και τις ανυπολόγιστες καταστροφές στην Ανατολική Αττική.
Ταυτόχρονα όποιος διαβάσει το πόρισμα θα εξοργιστεί ακόμη περισσότερο με τα όσα περιγράφονται από τις μαρτυρικές καταθέσεις καθώς και τις τηλεφωνικές συνομιλίες εκείνες τις κρίσιμες ώρες.
Η λέξη χάος είναι λίγη για να περιγράψει κανείς όλα όσα έγιναν από τις 4.30 περίπου το απόγευμα εκείνης της μοιραίας μέρας μέχρι τα μεσάνυχτα, όταν όλοι ήξεραν ότι κάηκαν άνθρωποι.
Οι διάλογοι που καταγράφονται είναι μεταξύ απελπισμένων κατοίκων από το Μάτι και το Νέο Βουτζά και ζητούν βοήθεια από το 199 και την αστυνομία με τις αρμόδιες υπηρεσίες όμως να μην ξέρουν τι να κάνουν.
Όπως αναφέρεται στο πόρισμα, ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της χώρας δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα από τον σχετικό νόμο και σύμφωνα με τις εγκυκλίους, σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της ως άνω πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια, στην εκ του νόμου αποστολή του και στις προβλεπόμενες από αυτόν αρμοδιότητες του.
Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκομένων δυνάμεων Πολιτικής Προστασίας, καθώς και σε λάθη, ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης, και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης.
Διάλογοι που εξοργίζουν…
Ερμής Αθηνών προς Αξ. Υπηρεσίας του 199: «Ρε, καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια, γιατί δεν μπορεί να πιάσει βόρεια-βορειοδυτικά, έχει πιάσει κορυφογραμμή και δεν μου απαντάει κανένας. Γυρνάμε σε σας και δεν μου απαντάει ούτε από σας».
Αξιωματικός του 199: «Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;»
Eρμής Αθηνών: «Όχι, όχι και δεν τα διαχειρίζομαι εγώ τα εναέρια».
Αξιωματικός 199: «Ποιος τα διαχειρίζεται;»
Eρμής Αθηνών: «Δεν ξέρω ποιος τα διαχειρίζεται, καλούσαν τον ποιος τα διαχειρίζεται, εγώ μιλάω με το κέντρο και δεν απαντάτε…»
Στις 19.00 αξιωματικός επιχειρήσεων του ΕΣΚΕ/199 ζήτησε από τη Γραμματεία να του φέρει 2-3 τηλεφωνητές ακόμη λέγοντας «φέρε δύο άτομα ακόμη τρία για τηλεφωνητές, γίνεται χαμός. «Εχουμε θέμα, δεν ξέρουμε σε ποιον να διαβιβάσουμε πλέον συμβάντα, είναι όλοι μποτιλιαρισμένοι, δεν έχουμε εικόνα, τι γίνεται κι αν μπορεί να περάσει κανένας.
Οι πολίτες καλούσαν και ζητούσαν πληροφορίες ή οδηγίες γιατί βρίσκονταν σε κίνδυνο.
Οι σοκαριστικοί διάλογοι, οι οποίοι αναφέρονται στην εισαγγελική διάταξη, αποκαλύπτουν την «απρεπή συμπεριφορά» των τηλεφωνητών απέναντι σε ανθρώπους που παρακαλούσαν απελπισμένοι για βοήθεια.
«Έρχονται κυρία μου έρχονται, το κέρατό μου έρχονται».
«Αυτό σας λέω κυρία μου, ότι μπορούμε κάνουμε δέκα, πέντε αυτοκίνητα, είκοσι έρχονται, μακάρι να γεννήσουμε κι άλλα».
«Δεν κατάλαβα το ύφος σας κύριε»… Όχι όχι τι είσαστε εσείς, τι δεν καταλάβατε πολίτης είμαι, έχετε υποχρέωση, τι είσαστε, μαγαζί σας είναι η Πυροσβεστική δεν το κατάλαβα…»
«Κι εγώ δεν κατάλαβα… εντάξει δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε, κινδυνεύει κάποιος, μπορεί να κινδυνεύει κάποιος άνθρωπος, θα το δούμε έτσι; Θα ‘ρθει».
Και συνεχίζουν: «Καπνό στην Αττική ο καπνός, μην παραπονιέστε και φωνάζετε όλοι»
«Τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό ρε φίλε….»
Οι εισαγγελείς διαπιστώνουν πως ήταν μικρός ο αριθμός των χειριστών – τηλεφωνητών καθώς ήταν μόλις τρεις, ενώ η λειτουργία του προγράμματος έφτασε στο 19:17 της 23ης Ιουλίου στο μέγιστο της απόδοσης και λειτουργίας του. Μετά από το χρονικό αυτό σημείο η υπηρεσία κατέστη ανενεργή καθώς δεν ήταν έτοιμη και ικανή να διαχειριστεί τα περιστατικά αποτελεσματικά, αλλα ούτε καν στοιχειωδώς, όπως αναφέρεται στη διάταξη.
«Μόνο δε προκειμένου να καταδειχθεί εμφατικά η στάση ευτυχώς ορισμένων οργάνων του Π. Σ παρατίθεται και η συνομιλία του αξιωματικού του Π.Σ. με τον αξιωματικό υπηρεσίας του «199» όταν είπε χαρακτηριστικά για τους κινδυνεύοντες στην περιοχή της Κινέτας: «Τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό ρε φίλε….Ναι μπορεί να έχουμε 50 νεκρούς για πλάκα για τον κάθε β@@@@ τώρα….Τα όρνια να μείνουν εκεί», υπογραμμίζουν οι εισαγγελείς.
Στις 18:13 μία οικογένεια που βρίσκεται στο σπίτι της στο Νέο Βουτζά επικοινωνεί με το «199» την ώρα που η αυλή τους φλέγεται και το αυτοκίνητό τους έχει καεί:
Γυναίκα: «Γύρω – γύρω τώρα καίγονται όλα, θα έχουν καεί όλα κι εμείς είμαστε μέσα έχει πολύ καπνό. Χάλασε το αυτοκίνητό μας, κάηκε τι λέτε τώρα;»
Χειριστής Π.Υ.: «Σιγά – σιγά προς την παραλία δεν μπορείτε να πάτε; Έχετε αυτοκίνητο»;
Και μια γυναίκα απαντά: «Όχι ρε, παιδιά αφού έχω μωρό 13 μηνών και πόσο θα αναπνεύσει λίγο, δεν ξέρω κάντε κάτι.
Ο ίδιος χειριστής λέει: «Αυτή η κυρία δεν γίνεται να πάρει τηλέφωνο το εκατό να πάει ένα περιπολικό αυτά που είπε σε εσένα δεν μπορούσε να τα πει στο εκατό;»
Ακόμη, στην οδό Μυκόνου όταν πολίτης ειδοποίησε στις 18.57.03 το 199 για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζαν τρεις γυναίκες στην ως άνω διεύθυνση όπου καίγονταν δέντρα έξω από το σπίτι και ζήτησε βοήθεια για τη διάσωση και μεταφορά τους σε ασφαλή περιοχή απάντησε ο τηλεφωνητής: «Ντάξει πάρα πολλά περιστατικά όμως που είναι έτσι αντίστοιχα με τα δικά σας, και κατασκηνώσεις προσπαθούμε να εκκενώσουμε και γίνεται χαμός». Και «Να σας πως, πάρτε και το 100 την αστυνομία αν μπορούν και αυτοί να κάνουν μεταφορά».
Δεν ήξεραν που μαίνονταν οι πυρκαγιές
Ενδεικτικός της έλλειψης συνεννόησης των αξιωματικών είναι η εξής συνομιλία: «Να σε ρωτήσω κάτι, η Νέα Μάκρη, η φωτιά της Νέας Μάκρης είναι η φωτιά του Νταού;»
Για να λάβει την απάντηση: «Δεν ξέρω, η φωτιά της Νέας Μάκρης είναι η φωτιά της Νέας Μάκρης;»
Τραγική κατάσταση αποτυπώνει και η συνομιλία του εκπροσώπου του ΓΕΕΘΑ και του αξιωματικού υπηρεσίας του 199.
Εκπρόσωπος ΓΕΕΘΑ: «Εεε, με ρωτάν απ’ το ΓΕΕΘΑ ο επιτελάρχης, εεε… για τη φωτιά στη Νταού Πεντέλης, αν αυτή η φωτιά πλησιάζει το Ζούμπερι εκείνες τις περιοχές, τα όριά του γιατί υπάρχουν κατασκηνώσεις παιδικές…. Το ξέρω έχουνε δώσει –εννοείται εκκένωση- της αεροπορίας αλλά θέλει να μάθει αν πλησιάζει Ζούμπερι.
Αξιωματικός: «Ωραία εντάξει θα το κοιτάξω να δούμε που έχει φτάσει, ντάξει; Και σας σας πούμε Οκ».
«Δεν ξέρω που βρίσκεται η φωτιά»
Σε άλλη περίπτωση, στις 18.35.08 η άμεση δράση ζητά από το 199 να πάει σε συμβάν στο Ν. Βουτζά όπου υπάρχει εγκλωβισμένο άτομο καθώς και σε συμβάν στο Μάτι γιατί η αστυνομία δεν μπορεί να προσεγγίσει λόγω πυρκαγιάς.
Από τη συνομιλία αποκαλύπτεται ότι την ώρα που η πυρκαγιά είχε περάσει τη Λ. Μαραθώνος προς το Μάτι στις 18.30, περίπου, ο τηλεφωνητής του 199 σε σχετική ερώτηση της Άμεσης Δράσης αν είχε περάσει απάντησε «Δεν ξέρω ακριβώς που βρίσκεται η φωτιά αυτή τη στιγμή για να σας πληροφορήσω περισσότερο».