Προσωπικές ιστορίες που κρύβονται πίσω από τους αριθμούς παιδιών και νέων με αναπηρία στην Ελλάδα δίνει στο φως η μη κυβερνητική οργάνωση Action Aid, στο πλαίσιο εκστρατείας της «Να κάνει αυτά τα παιδιά ορατά» ώστε να ευαισθητοποιήσει κοινό και αρμόδιους, σχετικά με το ζήτημα της πρόσβασής τους στην εκπαίδευση.
«Υπάρχουν εκατοντάδες άνθρωποι σαν εμένα που θα μπορούσαν με τις κατάλληλες ευκαιρίες και τον δικό τους αγώνα, να καταφέρουν να κάνουν κάτι στην ζωή τους. Αλλά δεν μπορούν και φταίει το σύστημα γι αυτό. Το κράτος στο οποίο ζούμε, άσχετα από την κρίση, είναι εναντίον του πολίτη» λέει ο Ανδρέας Σκαφίδας, απόφοιτος τμήματος ΜΜΕ Παντείου Πανεπιστημίου, δημοσιογράφος στον ραδιοσταθμό Αθήνα 9.84, άτομο με κινητική αναπηρία. Ο Ανδρέας πήγε δημοτικό στην ΕΛΕΠΑΠ, το πρώτο ειδικό σχολείο στην Ελλάδα, εκτός από μία χρονιά που φοίτησε σε ιδιωτικό σχολείο. Φοίτησε σε δημόσιο, τυπικό Γυμνάσιο για να επιστρέψει στο ειδικό σχολείο στη Β’ Λυκείου. «Η εκπαίδευσή μου ήταν ένα πήγαινε-έλα μεταξύ των σχολείων για άτομα με αναπηρία και των τυπικών σχολείων. Ένιωθα πιο καλά σ’ ένα περιβάλλον όπου δεν ήμουν διαφορετικός» εξηγεί.
«Αν δεν είχα πάει σχολείο; Κατά την προσωπική μου άποψη, το σχολείο είναι μια βασική προϋπόθεση για να φτιάξεις τη ζωή σου. Αν δεν είχα πάει σχολείο, δεν θα είχα σπουδάσει. Δεν θα είχα αποκτήσει φίλους, δεν θα βγαίναμε βόλτες, τίποτα. Προτρέπω όλα τα παιδιά να παρακολουθήσουν πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όποιος κι αν είναι ο λόγος της ασθένειας τους, αν έχουν σύνδρομο Down ή αυτισμό ή δεν ξέρω τι άλλο. Πιστεύω ότι πρέπει να πάνε σχολείο. Έστω και με την ασθένεια αυτή» τονίζει ο Αποστόλης Βελλές, απόφοιτος του τμήματος Φυτικής Παραγωγής ΤΕΙ Καλαμάτας, άτομο με σύνδρομο Down. Ο Αποστόλης πήγε στο 71ο δημοτικό σχολείο Αθηνών, συνέχισε σε δημόσιο Γυμνάσιο και Λύκειο. Σπούδασε στο ΤΕΙ Καλαμάτας φυτική παραγωγή, είχε βρει δουλειά ως συμβασιούχος στο δήμο Πεντέλης και τώρα είναι άνεργος. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της ActionAid, εκτιμάται ότι το 85% των παιδιών με αναπηρία δεν πηγαίνει σχολείο. Την ίδια ώρα μάλιστα, η απουσία μητρώου καταγραφής των παιδιών με αναπηρία δεν επιτρέπει να σχηματιστεί πλήρης εικόνα για τον αριθμό των παιδιών που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης.
Ο Ανδρέας και ο Αποστόλης τα κατάφεραν. Υπογραμμίζουν όμως τη σημασία της τύχης να έχει κάποιος τη στήριξη της οικογένειας. «Στο σχολείο ήμουν πολύ επιμελής, αλλά είχα βοήθεια από την οικογένεια μου. Η μαμά μου ήταν φιλόλογος και με βοηθούσε σε αυτά τα μαθήματα. Η αδερφή μου με βοηθούσε στη Βιολογία και στα Γαλλικά, ο αδερφός μου στη Φυσικοχημεία και ο πατέρας μου στην Ιστορία. Η οικογένειά μου έπαιξε καταλυτικό ρόλο και κατάφερα και πέρασα τις εξετάσεις με πολύ ικανοποιητικό βαθμό. Είχα και ενισχυτική διδασκαλία στο σπίτι, αλλά και στο σχολείο πρόσεχα ανελλιπώς τους δάσκαλους και καθηγητές μου» σημειώνει ο Αποστόλης. «Δυστυχώς στην Ελλάδα, όπως για όλα τα πράγματα έτσι και για την αναπηρία, τα πάντα επαφίενται στην προσωπική φλόγα του καθενός. Παίζει ρόλο αν θα πέσεις σε γονιό που έχει ένα βλέμμα παραπάνω ή σε φίλο, φίλη, στην οικογένεια, σ’ έναν υπάλληλο που θα καταλάβει τι γίνεται και θα τρέξει να βοηθήσει. Αφού δεν υπάρχουν δομές, τα πάντα επαφίενται στην αντίληψη που έχει ο καθένας για τη διαφορετικότητα» λέει ο Ανδρέας.
«Πιστεύω ότι στο μέλλον τα πράγματα θα είναι καλύτερα, αλλά δεν ξέρω σε ποιο βαθμό. Ατομικά πιστεύω ότι θα βελτιωθούν, σαν κράτος όμως δεν ξέρω πώς θα είμαστε. Αν είχα απεριόριστες δυνάμεις, αν ήμουν υπουργός Παιδείας για παράδειγμα, θα έστελνα όλους τους δασκάλους και καθηγητές ειδικής αγωγής στο εξωτερικό για να μάθουν πώς δουλεύουν τα πράγματα εκεί» τονίζει ο Ανδρέας, ενώ ως πολύ θετική περιγράφει την εμπειρία του στο σχολείο ο Αποστόλης: «Είχα πολλούς φίλους. Η χημεία μου με τους συμμαθητές μου ήταν πολύ καλή. Ήμουν στο 15μελές συμβούλιο. Πιστεύω ότι θα πρέπει να είναι όλα τα παιδιά μαζί, όπως ήμασταν και στο δικό μου σχολείο και όλοι κερδίσαμε από αυτό».
Το Σάββατο 30/5, στις 12.30 το μεσημέρι, εθελοντές της Action Aid θα οργανώσουν ακτιβιστική δράση έξω από τη Βουλή, στο πλαίσιο της εκστρατείας «Κάντε τα παιδιά με αναπηρία ορατά στην Ελλάδα». Στόχος είναι να ευαισθητοποιήσουν το κοινό για το πρόβλημα της πρόσβασης των παιδιών με αναπηρία στο σχολείο. Οι εθελοντές θα κρατούν μεγάλες φωτογραφίες με πορτρέτα παιδιών και ένα πανό, το οποίο θα γράφει «Δεν είμαστε αόρατοι» και θα προτρέπει τον κόσμο να υπογράψει την επιστολή προς τον υπουργό Παιδείας στο www.actionaid.gr/aoratapaidia.
Η «Action Aid» διατυπώνει έξι αιτήματα προς τον υπουργό: τη δημιουργία μητρώου καταγραφής των παιδιών με αναπηρία και των εκπαιδευτικών αναγκών τους, τη βελτίωση της ανεπαρκούς προσβασιμότητας των μαθητών στα σχολεία, τη διαρκή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, τη θεσμοθέτηση ενός πλήρους πλαισίου πρώιμης παρέμβασης το οποίο να είναι επαρκώς στελεχωμένο και εξειδικευμένο ανά μορφή αναπηρίας, τη θεσμοθέτηση της διαδικασίας συμμετοχής των μαθητών με αναπηρία και των γονιών τους στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στην εκπαίδευσή τους και τη σταθερή χρηματοδότηση της ειδικής εκπαίδευσης από τον κρατικό προϋπολογισμό.