Όλοι πιστεύαμε, όμως, ότι είναι θέμα λίγου χρόνου να επιστρέψουμε στην κανονική ζωή. Είχαμε ποντάρει στο αθάνατο ελληνικό καλοκαίρι, το οποίο δεν θα αγαπούσε ο θανατηφόρος ιός και έτσι σιγά σιγά θα μας εγκατέλειπε μέχρι να έρθει το εμβόλιο για να τον βγάλει οριστικά από τη ζωή μας. Τίποτα από αυτά δεν συνέβη. Αντίθετα τα πράγματα εξελίσσονται με τον χειρότερο τρόπο, με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να σφυροκοπούνται αλύπητα. Χιλιάδες ζωές χάνονται κάθε ημέρα και άλλες τόσες καταστρέφονται. Οδηγούνται στην ανεργία, στη φτώχεια και στην περιθωριοποίηση.
Το κλίμα αισιοδοξίας που προσπάθησε να δημιουργήσει ο αλλοπρόσαλλος Πρόεδρος Τραμπ, μετά την «ηρωική» του μάχη με τον ιό, όχι μόνο δεν έπεισε κανέναν, αλλά πολλαπλασίασε τις πιθανότητες της επερχόμενης ήττας του.
Για να δούμε με νούμερα τι είναι αυτό που μας συμβαίνει: οι ώρες εργασίας που χάθηκαν φέτος, όταν έκλεισαν αναγκαστικά τα γραφεία και οι επιχειρήσεις, ισοδυναμούν με 345 εκατομμύρια θέσεις. Ένας ιλιγγιώδης αριθμός.
Η πανδημία έχει τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο στους εργαζομένους ανά τον κόσμο. Αρκετά εκατομμύρια εργαζόμενοι έχουν χάσει τη δουλειά τους, ενώ, παράλληλα, έχει δημιουργηθεί ένα νέο τοπίο, μια νέα εποχή που οι άνθρωποι δουλεύουν από το σπίτι, και αυτό κανείς δεν γνωρίζει πόσο θα διαρκέσει και με ποια χαρακτηριστικά. Και αυτό γιατί η πανδημία έχει επισπεύσει τη στροφή στις νέες τεχνολογίες που θα καταστήσουν άχρηστα πάρα πολλά επαγγέλματα.
Προέκυψε πιο γρήγορα η στροφή στον αυτοματισμό και στα ρομπότ από ό,τι περιμέναμε και θα θέσει εκτός αγοράς εργασίας περίπου 85 εκατομμύρια εργαζομένους και μάλιστα μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να δημιουργήσουν έως και 90 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας σε νέους κλάδους, όπως για παράδειγμα η τεχνητή νοημοσύνη και η πράσινη οικονομία. Για να συμβεί αυτό, αν συμβεί, θα περάσουν χρόνια και εν τω μεταξύ εκατομμύρια άνθρωποι θα οδηγούνται και μετά τον κορωνοϊό στην εξαθλίωση.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τη μικρή Ελλάδα, που είναι ένα καρυδότσουφλο στον ωκεανό της παγκόσμιας οικονομίας. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για ανατροπές που δεν είχαμε φανταστεί. Τα χειρότερα δεν τα είδαμε με τα μνημόνια λόγω της προσκόλλησής μας στο άρμα της Ευρωζώνης. Σκεφτείτε τι θα είχε συμβεί αν δεν είχε κάνει την κωλοτούμπα ο Τσίπρας το 2015, ερμήνευε αλλιώς την εντολή του δημοψηφίσματος και τα έσπαγε με την Ευρώπη. Θα τρώγαμε τις σάρκες μας τώρα.
Η Ελλάδα έχει δύο μεγάλα οχυρά για να περιορίσει την καταστροφή μέχρι να γίνουν οι νέες παγκόσμιες ανακατατάξεις και να βρει ρόλο και θέση στη νέα τάξη πραγμάτων.
Το πρώτο μεγάλο οχυρό είναι ο τουρισμός. Είμαστε το ξενοδοχείο των Ευρωπαίων – μεγάλη υπόθεση. Φάνηκε φέτος, καθώς όσοι δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν μετέφεραν την κράτηση για του χρόνου. Ήδη από τώρα το 60% των καταλυμάτων είναι κλεισμένα για το επόμενο καλοκαίρι. Από την 1η Μαΐου, αν έχει βρεθεί το εμβόλιο, οι ξένοι θα κατακλύσουν την Ελλάδα. Και αυτή είναι μια υπηρεσία που πάντα θα έχει ζήτηση, θα φέρνει πλούτο και πάνω από ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Αρκεί η πολιτεία να πάρει σοβαρά υπόψη ότι αυτός είναι ο βασικός πυλώνας ανάπτυξης. Να δημιουργήσει έργα υποδομής μέχρι και στον τελευταίο τουριστικό προορισμό. Και να εξαντλήσει τους επόμενους μήνες όλα τα περιθώρια που έχει το ΕΣΠΑ για την αναβάθμιση των καταλυμάτων, ώστε να είμαστε πρώτη επιλογή για τους πλούσιους τουρίστες. Δεν θέλουμε περισσότερους από αυτούς που ήρθαν το 2019 – ήταν περίπου 31 εκατομμύρια επισκέπτες. Τόσοι θα έρθουν και φέτος αν υποχωρήσει η πανδημία. Θέλουμε πιο ευκατάστατους. Και αυτοί θέλουν δρόμους και πάρκινγκ παντού, καθώς και μαρίνες. Όπως και σοβαρούς δημάρχους να μαζεύουν τα σκουπίδια, να προστατεύουν τις παραλίες από κακή χρήση ιδιωτών που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά κοντά σε αυτές και να αναδεικνύουν τις ομορφιές του τόπου τους.
Το δεύτερο ανάχωμα είναι τα αγροτικά προϊόντα μας. Μοναδικά και περιζήτητα σε Ευρώπη και Αμερική. Μόνο που είναι λίγα, γιατί επί δεκαετίες δεκάδες χιλιάδες στρέμματα είναι ακαλλιέργητα. Η αστικοποίηση του πληθυσμού και η μανία του διορισμού στο Δημόσιο άφησε ανενεργή αυτή τη φλέβα χρυσού. Εδώ απαιτείται σχέδιο της κυβέρνησης, επιμονή και κίνητρα για νέους μορφωμένους αγρότες, που θα ζωντανέψουν ξανά την ύπαιθρο και θα σώσουν, τα δύσκολα χρόνια που έρχονται, την ελληνική οικονομία.