Γιατί, ενώ όλοι εφάρμοσαν λιτότητα, μόνο εμείς εφαρμόσαμε τη συνταγή «λιτότητα ναι, μεταρρυθμίσεις όχι»;
του Παύλου Τσίμα
Χαράς ευαγγέλια – στο Βερολίνο περισσότερο από ό,τι στην ίδια τη Λισαβόνα: Η ομοιοπαθής μας στα μνημονιακά βάσανα Πορτογαλία βγαίνει «καθαρή» από το Μνημόνιο στις αγορές!
Ούτε δεύτερο πακέτο βοήθειας με νέο, επαχθέστερο Μνημόνιο, όπως οι πάντες ώς πρόσφατα προεξοφλούσαν, θα υποχρεωθεί να πάρει. Ούτε καν μια εφεδρική γραμμή πίστωσης, για ασφάλεια, θα ζητήσει από τους δανειστές. Στις 17 του μηνός, με τη συμπλήρωση τριετίας από την είσοδό της στην εποχή του Μνημονίου, η χώρα των μεγάλων θαλασσοπόρων ανοίγει ξανά τα πανιά της, μόνη, στους ανέμους των αγορών. Στον δρόμο που άνοιξε πρώτη η Ιρλανδία.
Είναι ένα ερώτημα, βέβαια, αν η πορτογαλική επιτυχία αντανακλά μια ριζική βελτίωση των οικονομικών δεδομένων μιας χώρας που υπέστη βαθιά ύφεση, πολύ μεγαλύτερη από αυτή που η τρόικα είχε προβλέψει, ζει μια εύθραυστη ανάκαμψη (0,5% το προηγούμενο τρίμηνο), έχει ανεργία 17%, μεγάλη μεταναστευτική έξοδο των νέων της και επιπλέον υπολείπεται των δημοσιονομικών στόχων του Μνημονίου και το χρέος της είναι 130% του ΑΕΠ (αντί 115% όπως προβλεπόταν). Ή αν, αντίθετα, καθρεφτίζει μια νέα ευφορία των αγορών, όπου υπάρχει περίσσευμα ρευστότητας και έλλειψη τίτλων με καλές αποδόσεις. Και όπου οι επενδυτές ανέκτησαν εμπιστοσύνη στα ομόλογα της ευρωπεριφέρειας, καθώς θεωρούν ότι οι διαβεβαιώσεις Μέρκελ και Ντράγκι – whatever it takes – μηδενίζουν το ρίσκο.
Είναι ένα ερώτημα, επίσης, αν η απελευθέρωση της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας από τα δεσμά του Μνημονίου αποτελούν απόδειξη της επιτυχίας της συνταγής του Μνημονίου ή ακριβώς το αντίθετο – επιβεβαίωση του αρχικού λάθους.
Αλλά για εμάς, για την Ελλάδα, τα κρισιμότερα ερωτήματα είναι άλλα.
Γιατί, μολονότι μπήκαμε στο Μνημόνιο έξι μήνες πριν από την Ιρλανδία κι έναν χρόνο πριν από την Πορτογαλία, παρότι υποχρεωθήκαμε να ακολουθήσουμε ανάλογης συνταγής προγράμματα υπό την επιτήρηση μιας παρόμοιας τρόικας και παρότι εμείς πήραμε πολύ μεγαλύτερα δάνεια κι επιβάλαμε κι ένα κούρεμα ομολόγων, γιατί παρ’ όλα αυτά μείναμε τελευταίοι και καταϊδρωμένοι; Γιατί ενώ η εφαρμογή του Μνημονίου έφερε παντού βάσανα και πτώση του βιοτικού επιπέδου, μόνο η Ελλάδα από τις τρεις μνημονιακές χώρες υπέστη αληθινή κατάρρευση της οικονομίας της; Γιατί η ελληνική οικονομία έχασε το ένα τέταρτο σχεδόν του δυναμικού της και η Πορτογαλία μόνο 5%; Γιατί η ανεργία στην Ελλάδα είναι διπλάσια από ό,τι στους άλλους δύο; Γιατί οι δικές τους εξαγωγές απογειώθηκαν και οι δικές μας όχι; Γιατί, εφαρμόζοντας το ίδιο μ’ εκείνους Μνημόνιο, εμείς υποστήκαμε πολλαπλάσια οικονομική συμφορά και υπερπολλαπλάσιο κοινωνικό πόνο; Και γιατί, ενώ πετύχαμε δημοσιονομική προσαρμογή πολύ μεγαλύτερη και πολύ γρηγορότερα από τους Πορτογάλους, η δική μας δημοσιονομική επιτυχία μάς καταδικάζει σε οικονομικό μαρασμό, ενώ η δική τους ημι-αποτυχία όχι; Γιατί, ενώ όλοι εφάρμοσαν λιτότητα, μόνο εμείς εφαρμόσαμε τη συνταγή «λιτότητα ναι, μεταρρυθμίσεις όχι»;
Γύρω από τα ερωτήματα αυτά θα έπρεπε, κατά την ταπεινή μου γνώμη, να κινείται η δημόσια συζήτηση αντί να τσαλαβουτά ακόμη στα απόνερα της πλημμύρας της «αγανάκτησης» του 2011. Κι αντί να καταναλώνουμε τόσο πολιτικό χρόνο συζητώντας για το πώς θα αναδιαπραγματευθούμε με τους Ευρωπαίους (με «καθυστέρηση πληρωμών», με δημοψήφισμα, με νομισματικό εκβιασμό ή κάπως αλλιώς) τα χθεσινά δεδομένα, θα έπρεπε, νομίζω, να συζητάμε περισσότερο τις αυριανές προκλήσεις. Τη μετάβαση από την άγαρμπη, βίαιη και εξαιρετικά άδικα μοιρασμένη επιχείρηση επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος σε μια επιχείρηση παραγωγικής ανασυγκρότησης. Και ταυτόχρονα τη μετάβαση από την παλιά διαχωριστική γραμμή του 2012 «Μνημόνιο – Αντιμνημόνιο» στη νέα διαχωριστική γραμμή: ανάμεσα στις δυνάμεις που υπερασπίζονται ένα σχέδιο αναπτυξιακών, δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων με κοινωνική δικαιοσύνη κι εκείνες που, υπερασπιζόμενες παλιά συμφέροντα, τις πολεμούν.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
http://www.tanea.gr/opinions/all-opinions/article/5115366/emeis-kai-oi-portogaloi/