του Ναπολέοντα Μαραβέγια*
Η εκλογή του προέδρου Ολάντ στη Γαλλία είχε δημιουργήσει την εντύπωση ότι θα άλλαζε η γερμανικής έμπνευσης ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική προς την κατεύθυνση μιας λιγότερο αυστηρής δημοσιονομικής και μιας περισσότερο χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Μια τέτοια πολιτική θα άφηνε μεγαλύτερα χρονικά περιθώρια δημοσιονομικής προσαρμογής και θα διοχέτευε περισσότερη ρευστότητα στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν, όσες χώρες της Ευρωζώνης βρίσκονται σε ύφεση ή στασιμότητα να βελτιώσουν τις οικονομικές τους επιδόσεις. Η υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ θα βοηθούσε την ανταγωνιστικότητά τους και συνεπώς τις εξαγωγές τους, ενώ η ελεγχόμενη άνοδος του πληθωρισμού θα συνέβαλλε στην απομείωση του χρέους τους. Ταυτόχρονα, η αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, μέσω ευχερέστερης χρηματοδότησης των επενδύσεων, θα διευκόλυνε τη μείωση των δημοσιονομικών τους ελλειμμάτων.
Εν ολίγοις, υπήρχε ελπίδα ότι η Ευρωζώνη θα ακολουθούσε παρόμοια οικονομική πολιτική μ’ αυτή των ΗΠΑ, η οποία οδήγησε τη χώρα αυτή έξω από την κρίση. Σήμερα το ΑΕΠ των ΗΠΑ βρίσκεται 5,6% πάνω από το υψηλότερο προ κρίσης σημείο, ενώ το ΑΕΠ της Ευρωζώνης βρίσκεται 3% κάτω από το αντίστοιχο υψηλότερο σημείο πριν από την κρίση.
Γεγονός είναι ότι η Γαλλία μετά την εκλογή του προέδρου Ολάντ αντιστάθηκε στην επικρατούσα πολιτική λιτότητας στην Ευρωζώνη, όμως δεν μπόρεσε σχεδόν καθόλου να την αλλάξει. Σήμερα, φαίνεται να υποχωρεί στην πίεση που δέχεται από διεθνείς και ευρωπαϊκούς παράγοντες που την εμφανίζουν ως τον «μεγάλο ασθενή», που δεν θέλει να προσαρμοσθεί και να ακολουθήσει τη μόνη «σωστή» οικονομική πολιτική δηλ. την πολιτική λιτότητας.
Οι μεγάλες περικοπές στις δαπάνες και η μείωση των συντελεστών φορολογίας, που πρόσφατα εξήγγειλε ο Γάλλος πρόεδρος μάλλον οδηγούν στο τέλος της γαλλικής εξαίρεσης από την επικρατούσα ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική.
Φαίνεται ότι, σήμερα, οι δυνατότητες της Γαλλίας να επηρεάσει τις τύχες της Ευρώπης έχουν μειωθεί σε βαθμό που ούτε στο εσωτερικό δεν μπορεί να ακολουθήσει διαφορετική πολιτική. Αυτή η εξέλιξη ανατρέπει την ισορροπία των δυνάμεων. Η απόλυτη κυριαρχία μιας μοναδικής άποψης δεν αφήνει περιθώριο εφαρμογής διαφορετικής οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη.
*Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. υπουργός