Απέφυγα να αναφερθώ χθες στο μανιφέστο που παρουσίασε το Ποτάμι γιατί ήθελα να περάσω λίγο παραπάνω χρόνο “μαζί του”. Το Ποτάμι επιδιώκει άλλωστε να προσφέρει σε ανθρώπους που δεν είναι ευχαριστημένοι με τις υπάρχουσες πολιτικές εναλλακτικές μια πιθανή εκλογική επιλογή. Έχω τελικά μόνο ένα – αλλά θεμελιώδες – πρόβλημα με τις 21 προτάσεις τις οποίες συνέταξε η ομάδα του Ποταμιού και παρουσίασε την Κυριακή ο Σταύρος Θεοδωράκης. Πού θα βρει τα χρήματα για να κάνει όλα αυτά τα ενδιαφέροντα (και λιγότερο ενδιαφέροντα), τα κοινωνικά αναγκαία και τα κοινωνικά αρεστά που προτείνει πραγματικότητα; Αν το Ποτάμι ήταν ένα think tank το οποίο είχε συγκεντρώσει μια σειρά από “θετικές” για τη χώρα θέσεις θα ήμουν περισσότερο επιεικής με το πρόγραμμα του. Αλλά ο κύριος Θεοδωράκης εμφανίζει τις θέσεις αυτές ως μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πολιτική πρόταση για τη διακυβέρνηση της χώρας και την έξοδο από την κρίση και έτσι – λυπάμαι που θα το πω – δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που ο ίδιος καλλιεργεί. Πώς λοιπόν μπορείς να χρηματοδοτήσεις τις διάφορες αλλαγές που προτείνεις αν δεν μπορείς να δανειστείς και έχεις εξαντλήσει τα περιθώρια είσπραξης φόρων; Θα μπορούσες να εξοικονομήσεις χρήματα, έλα όμως που δεν αναφέρεται πουθενά σε μια πιθανή (και πάντα δυσάρεστη) περικοπή των κρατικών δαπανών. Θα μπορούσες επίσης να παράγεις σημαντικά περισσότερο: προς αυτή την κατεύθυνση αναφέρει διάφορες ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες (κυρίως στον χώρο του τουρισμού και τις γεωργίας) αλλά δεν μπορεί να τις θεωρεί αρκετές για να μας βγάλουν από το παρόν τέλμα. Τέλος, θα χαρακτήριζα την αναφορά του στο να δώσει η Ευρώπη τέλος στην πολιτική της λιτότητας τουλάχιστον ανεδαφική. Το Ποτάμι εντοπίζει μια σειρά από δυσλειτουργίες στην ελληνική οικονομία, αρνείται όμως να κατονομάσει ως εστία τους το υπέρογκο και υπερσπάταλο κράτος το οποίο χτίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες και το οποίο δεν φαίνεται να θέλει να μειώσει, αλλά προτιμά απλά να μεταλλάξει. Υποψιάζομαι πως η συγκεκριμένη ασάφεια δεν είναι τυχαία και θα είναι για μια σειρά από ανθρώπους στοιχείο θετικό, αλλά για μένα δυστυχώς είναι βασικότατη παράλειψη. Επειδή όμως πολλά από αυτά τα οποία προτείνει, κυρίως σε επίπεδο θεσμικό, με βρίσκουν σύμφωνη, ελπίζω προ των εκλογών το πρόγραμμά του να ποσοτικοποιηθεί και να αποκτήσει τον αναγκαία ριζοσπαστικό χαρακτήρα που έχει η χώρα μας ανάγκη.
