Κάθε άλλο παρά διατεθειμένο είναι το οικονομικό επιτελείο να… μοιράσει χρήμα δεξιά-αριστερά, παρά τις… προεκλογικές σειρήνες και παρότι ο διαφαινόμενος δημοσιονομικός χώρος είναι μεγαλύτερος των επίσημων και ανεπίσημων διαρροών.
Οι διεργασίες στο τρίγωνο «Νίκης – Καραγεώργη Σερβίας – Πλατεία Κοραή», όπου εδρεύουν οι αρμόδιες Υπηρεσίες επί των μακροοικονομικών, των φορολογικών εσόδων και της υλοποίησης του Προϋπολογισμού, μοιάζουν με… πυρετό ασθενούς που αντιμετωπίζει κορωνοϊό και γρίπη μαζί. Κοινώς, όλα είναι στο κόκκινο. Μιλώντας κανείς με αρμόδιες πηγές, αντιλαμβάνεται εύκολα ότι η Τρίτη 28 Φεβρουαρίου είναι η ημερομηνία-κλειδί.
Κατ’ αρχάς, στο τέλος του μήνα «κλειδώνει» ο Προϋπολογισμός του 2022, με τις τελευταίες εισπράξεις φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ και τελών κυκλοφορίας. Το ζητούμενο δεν είναι πόσο τελικά «έκλεισε» το περσινό έλλειμμα, αλλά η εισπραξιμότητα των φόρων, αν αυτή επηρεάζεται από την κρίση του πληθωρισμού και ποια είναι τα μόνιμα χαρακτηριστικά των υπερεισπράξεων της περασμένης χρονιάς, δηλαδή το λεγόμενο carry over. Τα στοιχεία αυτά θα δώσουν μια πρώτη, ασφαλή εικόνα των τάσεων για τα φετινά έσοδα, άρα και το εύρος του εκτιμώμενου δημοσιονομικού χώρου.
Στο τέλος Φεβρουαρίου θα υπάρχει όμως και σαφέστερη εικόνα για το πού θα «σημαδέψει» η τιμή του φυσικού αερίου -άρα και του ρεύματος- το επόμενο εξάμηνο. Φυσικά, δεν μιλάμε για… μαντεψιές, αλλά για καταγραφή των τάσεων, όπως αυτές θα διαμορφώνονται με την ενεργοποίηση της πλατφόρμας κοινής προμήθειας LNG, μπαίνοντας στην περίοδο αναπλήρωσης των αποθεμάτων στις ευρωπαϊκές αποθήκες ενέργειας. Το να μείνει κανείς στα σημερινά επίπεδα των 55-60 ευρώ για να κάνει υπολογισμούς είναι τουλάχιστον αφελές, ειδικά από τη στιγμή που υπάρχουν αναλύσεις για τιμές άνω των 80 ευρώ σε ορίζοντα 12μήνου, και τέτοια πρόθεση από το οικονομικό επιτελείο δεν υπάρχει.
Το… μυστικό των 2 δισ. ευρώ
Και πάμε στο διά ταύτα, δηλαδή στον εν δυνάμει δημοσιονομικό χώρο, που δεν είναι ούτε 1 δισ., ούτε 1,5 δισ., αλλά 2 δισ. ευρώ. Το… μυστικό δεν βρίσκεται στους πίνακες της Εισηγητικής Έκθεσης του Προϋπολογισμού, αλλά στους κωδικούς εσόδων-εξόδων, που άλλαξαν ως προς τις ημερομηνίες εισπράξεων-πληρωμών.
Κατ’ αρχάς, αν και είχε προγραμματιστεί πληρωμή 329 εκατ. ευρώ για υποχρεώσεις του ΤΧΣ προς την Τράπεζα Αττικής μέσα στο δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, η πληρωμή έγινε τελικά στις 22 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Αντίστοιχος δημοσιονομικός χώρος στο 2023, το οποίο απαλλάχθηκε από μια πληρωμή. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τα έσοδα από τα ANFAs που τελικά δεν ήρθαν τον Δεκέμβριο αλλά μπήκαν στα κρατικά ταμεία μετά την Πρωτοχρονιά, μαζεύεται ένα «πακέτο» 1 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το 1 δισ. ευρώ θα πρέπει να προσθέσει κανείς κι άλλο 1 δισ. ευρώ από την υποτίμηση εσόδων, που σύμφωνα με πληροφορίες έχει κάνει το υπουργείο Οικονομικών για το 2023, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί δημοσιονομικά ο «κουμπαράς» για τις extra ενεργειακές επιδοτήσεις. Άρα, συνολικά μιλάμε για 2 δισ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίσουμε τα όποια οφέλη από τις φετινές υπερεισπράξεις του τουρισμού, που ήδη διαφαίνονται με βάση τους δείκτες των προκρατήσεων.
Τα μέτρα στήριξης
Επιστρέφοντας στη σκληρή πραγματικότητα της πρωτοφανούς αβεβαιότητας και δυσάρεστων εκπλήξεων που «σκάνε» από το 2020 ως σήμερα, το υπουργείο Οικονομικών, ακόμα κι αν «κλειδώσει» τα βραχυπρόθεσμα στοιχεία που θέλει ως το τέλος του μήνα, δεν εμφανίζεται πρόθυμο να διακινδυνεύσει με μέτρα στήριξης άνω των 500.000.000 – 600.000.000 ευρώ. Όσον αφορά, δε, στη σύνθεση αυτών των μέτρων, ο σχεδιασμός κάνει στροφή 180 μοιρών.
Οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι παρεμβάσεις με μόνιμο χαρακτήρα, δηλαδή με δημοσιονομικό κόστος και πέραν του 2023, δεν μπορούν να «τρέξουν» τώρα, ακόμα κι αν έχουν αναπτυξιακό πρόσημο, που αποδεδειγμένα δεν «τρομάζει» τις αγορές. Έτσι, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών -ακόμα κι αυτό το 0,6%- θα ενταχθεί στην ατζέντα της επόμενης θητείας, μαζί με την κατάργηση του Τέλους Επιτηδεύματος και τις αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος.
Το βάρος πέφτει σε μέτρα έκτακτου χαρακτήρα που θα ανακουφίσουν πιο «αδύναμες» ομάδες πληθυσμού και θα αποκαταστήσουν αδικίες.
Η καταβολή εφάπαξ για περίπου 40.000 συνταξιούχους που περιμένουν επικουρικές για μήνες ή και χρόνια εντάσσεται σε αυτή τη λογική και το κόστος μπορεί να φτάσει ή να ξεπεράσει τα 50 εκατ. ευρώ. Άλλα 50 εκατ. ευρώ θα απαιτηθούν και για επίδομα 300-350 ευρώ σε τουλάχιστον 135.000 συνταξιούχους με προσωπική διαφορά, που δεν έχουν ωφεληθεί από καμιά παρέμβαση ως τώρα.
Όσο για το επίδομα Πάσχα, το οποίο ήδη συζητείται ως δεδομένο, είτε θα δοθεί σε περισσότερους, είτε θα είναι μεγαλύτερο από 250 ευρώ, είτε θα είναι συνδυασμός των δύο, με κόστος που υπολογίζεται σε τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ.