Για την κατανόηση της παρούσας υγειονομικής κατάστασης αναφορικά με την εμβολιαστική επιβράδυνση στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση της Covid-19, επιλέχθηκαν στο πλαίσιο μίας σύντομης συγκριτικής ανάλυσης δύο σκανδιναβικές χώρες η Δανία και η Σουηδία, μία χώρα της Νότιας Ευρώπης η Πορτογαλία και μία χώρα των Βαλκανίων η Ρουμανία.
Του καθηγητή Σωτήρη Σούλη
Αρχικά παρουσιάζονται τα βασικά συμπεράσματα της στατιστικής συγκριτικής ανάλυσης με επικοινωνιακό τρόπο προς τον σκοπό της διευκόλυνσης να εμβολιαστούν διστακτικοί συμπολίτες μας, εν συνεχεία η ανάλυση των δεδομένων και τέλος, επιχειρείται μία αδρή παρουσίαση των πιθανών μέτρων που θα βοηθούσαν στην ανάσχεση της ραγδαίας μολυσματικής υγειονομικής επιδείνωσης.
Η Ελλάδα παρουσιάζει ικανοποιητικά στοιχεία εάν εκτιμηθεί στατιστικά η συνολική περίοδος μέχρι 31 Οκτωβρίου 2021 συγκριτικά με άλλες αναπτυγμένες χώρες. Όμως, τόσο τον προηγούμενο Οκτώβριο όσο και τον Οκτώβριο του 2021, παρατηρείται εκθετική επιδείνωση και στη νοσηρότητα και στη θνησιμότητα αλλά και στην ειδική θνητότητα. Απαιτείται λοιπόν άμεση λήψη δυσάρεστων αλλά αναγκαίων μέτρων ανάσχεσης της πολύ άσχημης υγειονομικής κατάστασης.
Πίνακας 1. ΑΔΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΕΝΩΝ, ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΑΠΟ COVID-19 (ΣΤΙΣ 31-ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021)
Πίνακας 2. ΑΔΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ (ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ 14 ΗΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021)
Πίνακας 3. ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΠΟ COVID-19 ΣΕ 1.000.000 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΣΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ
Πίνακας 4. ΕΙΔΙΚΗ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟ COVID-19 (ΘΑΝΑΤΟΙ ΣΕ 1.000 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ)
Είναι εύκολο να ληφθούν νέα μέτρα;
Το να λάβει μία κυβέρνηση υγειονομικά μέτρα είναι πολύ εύκολο. Το να εφαρμοστούν τα μέτρα με αποτελεσματικότητα θεωρείται δύσκολο εγχείρημα.
Ας δούμε κάποια μέτρα που έχουν ανακοινωθεί τις τελευταίες ημέρες από άλλες κυβερνήσεις και ας εξετάσουμε το βαθμό εφικτότητας εφαρμογής τους .
Α. Η Σιγκαπούρη ανακοίνωσε ότι οι ανεμβολίαστοι θα πληρώνουν οι ίδιοι το κόστος νοσηλείας με διάγνωση Covid-19. Ανεξάρτητα από την κριτική της παραβίασης των θεμελιωδών συνταγματικών αρχών ότι «όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται προστασίας της υγείας τους και το κράτος μεριμνά αναλόγως» και της καταστρατήγησης της βασικής αρχής της πολιτικής υγείας περί «καθολικότητας προσφοράς υγειονομικών υπηρεσιών σε όλους τους πολίτες» για την αποφυγή έντονων εξωτερικών επιβαρύνσεων, περιμένουμε να δούμε το βαθμό εφαρμογής του εν λόγω σκληρότατου μέτρου. Γιατί αλήθεια το αμφισβητούμε; Γιατί εκτός των ανωτέρω επιχειρημάτων έχει διαπιστωθεί ότι, οι εμμονικοί ιδεολιπτικά αρνητές δεν πτοούνται με οποιαδήποτε οικονομική ποινή, αλλά αψηφούν ακόμη και την μεγιστοποίηση της πιθανότητας θανάτου. Θέτουμε επίσης το ερώτημα, εάν οι πλούσιοι που μπορούν να καλύψουν τα έξοδα νοσηλείας δύνανται χωρίς να εμβολιαστούν να συμπεριφέρονται ανεξέλεγκτα;
Ας δούμε το επόμενο μέτρο και θα γίνει αντιληπτό ο χαμηλός βαθμός εφικτότητας εφαρμογής.
Β. Το πιο σκληρό μέτρο είναι αυτό της υποχρεωτικότητας.
Γνωρίζουμε σχεδόν όλοι οι ενήλικες πολίτες τα επιχειρήματα α. περί αντισυνταγματικότητας και β. ότι «το κάθε άτομο προτάσσει την επιθυμία του να διαθέτει τη φυσική του οντότητα όπως θέλει και τούτο, είναι αδιαπραγμάτευτο». Το ερώτημα που τίθεται είναι, εάν αυτή η συμπεριφορά, μπορεί να διαχωρίζεται από τις αρνητικές επιπτώσεις των πράξεων και τα προβλήματα που δημιουργούν στους άλλους συμπολίτες και εάν τέτοιες πράξεις και συμπεριφορές, γεννούν ατομικά δικαιώματα.
Πέρα από τον τρόμο που προκαλεί η ίδια η αντίληψη «εγώ κάνω ότι θέλω και αδιαφορώ για τους άλλους», στο πλαίσιο της κοινωνικής συμβίωσης υπάρχουν δύο αντικειμενικά στοιχεία.
Το πρώτο μας δείχνει την επιμονή των αντιεμβολιαστών υγειονομικών όπου, παρά την εργασιακή τους αναστολή και τις σοβαρότατες οικονομικές δυσχέρειες που προκαλούνται λόγω διακοπής των αμοιβών τους, επιμένουν 6.000 υγειονομικοί να μην εμβολιάζονται. Η δε μελέτη της διαΝΕΟσις έδειξε, ότι 800.000 συμπολίτες μας δεν θα καμφθούν με κανένα λογικό ή επιστημονικό επιχείρημα στην απόφασή τους να μην εμβολιαστούν. Αυτό μπορεί και να σημαίνει ότι, θα επιμείνουν ακόμη και εάν απειλούνται να πεθάνουν. Εάν δεν πείθεσαι όταν σου κόβουν το μισθό, εάν δεν σε πείθει ο ίδιος ο θάνατος, τότε ο βαθμός αποτελεσματικότητας της υποχρεωτικότητας μειώνεται ολοένα και περισσότερο.
Ας δούμε τώρα μία άλλη όψη αποτελεσματικότητας της υποχρεωτικότητας για παράδειγμα στα Σώματα Ασφαλείας. Εάν προχωρήσει ένα μέτρο υποχρεωτικότητας, μπορούμε να έχουμε 20.000 σε διαθεσιμότητα και εκτός υπηρεσίας; Η απάντηση είναι απλή: Όχι, γιατί δεν μπορούν να αντικατασταθούν.
Δηλαδή δεν υπάρχουν λύσεις; Φυσικά και υπάρχουν, αλλά τα μέτρα έχουν πολλές φορές χαμηλό βαθμό εφικτότητας.
Μπορούμε να φτάσουμε το 85% εμβολιασμένων;
Στην περίπτωση των διστακτικών υγειονομικών από τους 11.000 εμβολιάστηκαν οι 5.000, δηλαδή ποσοστό 45%. Σίγουρα, εάν το μέτρο επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες λόγω της οικονομικής απειλής, θα έχει αποτελεσματικότητα περίπου 40% γιατί δεν θα αφορά όλες τις επαγγελματικές ομάδες. Τούτο θα αυξήσει σημαντικά το γενικό ποσοστό του εμβολιασμού υπό την προϋπόθεση, ότι ο πολιτικός κόσμος θα κάνει κοινή δήλωση περί της αναγκαιότητας του μέτρου, ειδάλλως θα επιδείξουμε για μία ακόμη φορά «ανατολικοβαλκανικές» νοοτροπίες και κουτοπονηριές «βγάλε εσύ το φίδι από την τρύπα και εμείς θα το ξαναπετάξουμε να σας δαγκώσει».
Γ. Η Γαλλία δια του Μακρόν ανακοίνωσε ότι, όσα άτομα άνω των 65 ετών δεν θα κάνουν την τρίτη δόση, θα χάνουν το δικαίωμα του πιστοποιητικού εμβολιασμένου-υγειονομικού πάσο.
Τούτο φαίνεται αρκετά λογικό γιατί, από τη στιγμή που το ποσοστό αντισωμάτων εξασθενεί με τον χρόνο, ο βαθμός προστασίας από τον SARS-Cov-2 μηδενίζεται και είναι σαν να μην είμαστε εμβολιασμένοι.
Η λογική αυτή έρχεται να συμπορευτεί με την λογική ότι, τα άτομα που έκαναν ήδη το εμβόλιο ακόμη και χωρίς το εν λόγω μέτρο, θα οδηγούντο με τη δική τους θέληση σε πολύ μεγάλο βαθμό να κάνουν την τρίτη δόση. Απλά με το μέτρο αυτό επιταχύνεται και ισχυροποιείται ο βαθμός ανοσίας κάτι που δεν είναι αμελητέο.
Δ. Η Ελλάδα πρόσφατα πήρε μέτρα που εμποδίζουν τους ανεμβολίαστους να απολαύσουν αγαθά και υπηρεσίες που επιθυμούν στην καθημερινότητα τους και στην κοινωνική τους ζωή. Τα μέτρα αυτά είναι απόλυτα προς τη σωστή κατεύθυνση και οδήγησαν σε επιτάχυνση των εμβολιασμών. Πρέπει να υπάρχουν εξαιρέσεις όπως στις εκκλησίες; Η απάντηση και εδώ είναι όχι, σε καμία περίπτωση.
Πρέπει στα μέτρα αυτά να αφαιρέσουμε τη δυνατότητα εισόδου με rapid test ή με μοριακό τεστ; Θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα. Το έχει κάνει άλλη χώρα; Ναι το ανακοίνωσε η Αυστρία.
Ε. Υπάρχουν χώρες που πήγαιναν εξαιρετικά καλά και επανέφεραν τους γνωστούς κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτισμικούς περιορισμούς; Ναι η Δανία και Ολλανδία.
ΣΤ. Το κίνημα των μηνυτών των δασκάλων και καθηγητών των παιδιών μας αλλά και των γιατρών της πρώτης γραμμής, εμποδίζει και τον έλεγχο των μέτρων και παράλληλα δημιουργεί γενικότερο φόβο, δυσανάλογο όμως της πραγματικής δύναμης αυτής της ομάδας των αντιεμβολιαστών. Μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η παράλογη λαίλαπα; Ναι, με τη θέσπιση αυστηρότατων ποινών και την αυτόματη και υποχρεωτική παρέμβαση των εισαγγελέων. Τα μέτρα στην αντιμετώπιση του παραλογισμού που εξαπλώνεται και εγκαθιδρύει τον φόβο δεν πρέπει να είναι στη διακριτική ευχέρεια των αστυνομικών και των εισαγγελέων, αλλά στην υποχρεωτική παρέμβαση τους. Το κράτος δεν πρέπει να δείχνει ότι φοβάται γιατί τότε, επεκτείνεται η γενικότερη αίσθηση ανασφάλειας στο σύνολο των πολιτών.
Εδώ επισημαίνεται η μηδενική αντίδραση του Πανελλήνιου Δικηγορικού και Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου. Στους δικηγόρους που προβαίνουν σε μηνύσεις, στους γιατρούς που αρθρογραφούν ενάντια στους εμβολιασμούς και που δεν έχουν προβεί σε κάποια σχετική ανακοίνωση σε παγκόσμια ιατρικά συνέδρια και δεν έχουν προβεί σε αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων που είναι ήδη δημοσιευμένα σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, να ελέγχονται αυστηρότατα και επιτέλους, να τους επιβάλλονται ουσιαστικά πειθαρχικά μέτρα όπως στο σύνολο του δυτικά πολιτισμένου κόσμου.
Ζ. Υπάρχουν χώρες όπου εφάρμοσαν σκληρότατο lockdown όπως η Αυστραλία.
Ουδείς επιθυμεί την οικονομική κατάρρευση της χώρας. Όμως εάν υιοθετηθούν σε ένα βαθμό κάποια από τα ανωτέρω μέτρα, εάν αυστηροποιηθεί ο έλεγχος των μέτρων και κάνουμε και ένα σκληρότατο δεκαήμερο lockdown, τότε στην περίπτωση αυτή και θα έχουμε πολύ καλά υγειονομικά αποτελέσματα και θα έχουμε εξασφαλίσει τη επιθυμητή ζήτηση και κατανάλωση των Χριστουγέννων και το κράτος θα αυξήσει τα δημόσια έσοδά του. Προβλέπεται ρυθμός ανάπτυξης που μπορεί να ξεπεράσει το 6,1%. Ας μην το ξεπεράσει με τη διακοπή κάποιων οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων για δέκα ημέρες και ας ανέλθει στο 5,8%. Η καταναλωτική όμως ελευθερία που θα έχουμε τα Χριστούγεννα είναι σίγουρο ότι θα αποτελέσει το εχέγγυο, της οικονομικής ευρυθμίας και της κοινωνικής εκτόνωσης, αλλά και της ψυχικής ανακούφισης από την υπέρβαση του διαρκούς φόβου.
Αυτά απαιτούν:
α. πολιτική ειλικρινή συναίνεση,
β. ένα ακόμη μεγάλο κουράγιο από τα Σώματα Ασφαλείας στην εφαρμογή των ελέγχων (όσο μεγαλύτερη η αυστηρότητα όπως στο πρώτο κύμα, τόσο περισσότερο ελέγχεται η υγειονομική κρίση και η διασπορά του ιού),
γ. εφαρμογή πιο ελεύθερων και αποτελεσματικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων σε υγειονομικές μονάδες που έτσι και αλλιώς το σύνολο των ασθενών είναι ήδη προσβεβλημένοι από Covid-19. Το τελευταίο, το αφήνουμε στους ειδικούς εξαιρετικούς γιατρούς μας άνδρες και γυναίκες,
δ. ουσιαστικοί έλεγχοι στα Πανεπιστήμια και όχι κάποια να προβαίνουν σε ελέγχους και άλλα όχι,
ε. ένα ακόμη κουράγιο από τους εργαζόμενους στα ΜΜΜ τα οποία θα πρέπει να αυξήσουν τα δρομολόγιά τους μέχρι που να μπουν στη μάχη και τα καινούργια λεωφορεία και οι νεοπροσληφθέντες οδηγοί και να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι,
στ. αυτεπάγγελτη δίωξη σε περίπτωση της παραμικρής βιαιοπραγίας εναντίον των επιχειρηματιών και των εργαζομένων οποιουδήποτε κλάδου, αμέσως μόλις λαμβάνουν γνώση οι αρχές του συμβάντος με οποιονδήποτε τρόπο,
ζ. αυστηροποίηση των ποινών για πλαστά πιστοποιητικά και μη δυνατότητα εξαγοράς των νέων ποινών,
η. πλήρης αποβολή των εννοιών «επιστήμονες κοινής αποδοχής» γιατί υποδηλώνει υποκειμενικότητα στην επιστημονική προσέγγιση και αποτελεί παγκόσμια αρνητική πρωτοτυπία. Έρευνα και υποκειμενικότητα αποτελεί ολέθρια σχέση για την ανάπτυξη της γνώσης. Σε αυτή την περίπτωση τα Εκλεκτορικά Σώματα των Πανεπιστημίων θα έπρεπε να επιλέγουν τα μέλη ΔΕΠ και με το κριτήριο του πολιτικού προσήμου,
θ. Έκτιση των χαμηλών ποινών με κοινωνική εργασία,
ι. Δημιουργία Δικτύου ΠΦΥ Αντιμετώπισης Περιστατικών Covid-19. To 50% τουλάχιστον των περιστατικών πρέπει να αντιμετωπίζονται στην ΠΦΥ τόσο του Δημοσίου, όσο και του Ιδιωτικού τομέα και να δοθούν προς τούτο ισχυρά κίνητρα.
κ. αντίδραση ουσιαστική των κοινωνικών οργανώσεων με συμμετοχή στην υλοποίηση των μέτρων και όχι με διαρκή αμφισβήτηση και απλή λεκτική συγκαταβατικότητα,
τέλος, υπέρβαση της ατομικιστικής συμπεριφοράς, που είτε εκπορεύεται από την υπέρμετρη επιθυμία απόλυτης συμμετοχής στο παιχνίδι ενός κακέκτυπου οικονομικού, κοινωνικού και πολιτισμικού ευδαιμονισμού, είτε εκπορεύεται από θρησκευτικοιδεολογικές αντιλήψεις μεταθανάτιας ελπίδας, οφείλουμε περισσότερο σεβασμό στην προστασία της κοινωνικής συμβίωσης, δηλαδή σεβασμό στον ίδιο τον άνθρωπο.