Όπως σε όλες τις μεγάλες συμφωνίες, ειδικά όταν πρόκειται για εθνικά θέματα, υπάρχουν «γκρίζες» ζώνες οι οποίες πρέπει να διερευνηθούν. Ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, επομένως, η δημοσιοποίηση του τελικού κειμένου του συμβιβασμού Τσίπρα – Ζάεφ θα δώσει τον τόνο από εδώ και στο εξής. Αν κάποιοι νομίζουν ότι πρόκειται για απλή υπόθεση, χωρίς γωνιές, αντιπαραθέσεις και δυσκολίες, πλανώνται πλάνην οικτράν.
Μια ματιά να ρίξει κανείς στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, μετά τα πανηγυρικά διαγγέλματα σε Αθήνα και ΠΓΔΜ και θα αντιληφθεί ότι πρόκειται για μια συμφωνία που χρήζει πολλών εξηγήσεων και που θα πάρει μήνες για να γίνει πραγματικότητα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των «Νέων» οι κρίσιμες ημερομηνίες είναι:
16/6/18
Υπογραφή της συμφωνίας στις Πρέσπες από τους υπουργούς Εξωτερικών Ν. Κοτζιά και Ν. Ντιμιτρόφ
Εντός του Ιουνίου
Κύρωση της συμφωνίας από το Κοινοβούλιο των Σκοπίων. (Ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ πιθανότατα δεν θα υπογράψει, καθυστερώντας τη διαδικασία. Δεν μπορεί όμως να την αναιρέσει)
Επιστολή της ελληνικής κυβέρνησης προς ΕΕ και ΝΑΤΟ ότι υποστηρίζει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της «Βόρειας Μακεδονίας» με την ΕΕ και την αποστολή πρόσκλησης για ένταξή της στο ΝΑΤΟ υπό την αίρεση επιτυχούς ολοκλήρωσης της συνταγματικής αναθεώρησης.
25, 26/6
Βρυξέλλες, Σύνοδος Κορυφής ΕΕ. Θετικό μήνυμα στη «Βόρεια Μακεδονία» για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Θα προηγηθεί λεκτική πρόταση για διεύρυνση από το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών ΕΕ
11/6
Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ (Βρυξέλλες). Θα δοθεί πρόσκληση ένταξης στη «Βόρεια Μακεδονία» υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης της συνταγματικής αναθεώρησης
Σεπτέµβριος ή Οκτώβριος 2018
Δημοψήφισμα στα Σκόπια (προαιρετικό και συμβουλευτικό)
Εως το τέλος του 2018
Συνταγματική αναθεώρηση από το Κοινοβούλιο των Σκοπίων. Θα ακολουθήσει επιστολή της κυβέρνησης Ζάεφ σε όλες τις χώρες που έχουν αναγνωρίσει τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας» ότι στο εξής ισχύει το όνομα «Severna Makedonija» στις διμερείς σχέσεις και στα διεθνή fora
Η ελληνική Βουλή καλείται να κυρώσει τη συμφωνία και την ένταξη της «Βόρειας Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ
Εντός του 2019
Οι υπόλοιπες 28 χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ ξεκινούν να κυρώσουν επίσης. Η διαδικασία μπορεί να φτάσει και τους 24 μήνες
Οι γκρίζες ζώνες
Τα μέχρι στιγμής δεδομένα, μακριά από τους πανηγυρισμούς και τα επικοινωνιακά διαγγέλματα, δείχνουν ότι πρόκειται για μια συμφωνία στην οποία υπάρχουν πολλά για να εξηγηθούν. Και που είναι ερωτήματα που θέτουν και τα κόμματα και οι πολίτες.
Το πρώτο είναι η κατηγορία ότι παραμένουν οι αλυτρωτικές τάσεις ακριβώς γιατί θα χρησιμοποιείται η «μακεδονική» γλώσσα και η «μακεδονική» ιθαγένεια. Ανεξαρτήτως αν θα υπάρχουν υποσημειώσεις αυτό που θα επικρατήσει στο τέλος είναι Μακεδονία όχι Βόρεια. Θα επικρατήσει επίσης, η μακεδονική γλώσσα κι όχι κάποια σλαβικής προέλευσης και θα λέγονται Μακεδόνες κι όχι κάποιοι που δεν έχουν σχέση με τους αρχαίους Μακεδόνες.
Τέλος, ένα γκρίζο σημείο είναι η μεταβατική περίοδος μέχρι να κυρωθεί η συμφωνία. Θα ενταχθεί η γειτονική χώρα στο ΝΑΤΟ με το όνομα Βόρεια Μακεδονία αλλά αν δεν υπάρξει κύρωση τι θα κάνει η ατλαντική συμμαχία; Θα τους διώξει;
Στους επικριτές της συμφωνίας κι εκείνοι που λένε ότι τους παραδώσαμε στο πιάτο εθνική ταυτότητα και γλώσσα κι ότι πρόκειται για μια «υβριδική» λύση που δεν θα ισχύσει έτσι αλλά θα υποχωρήσουν οι «κόκκινες» γραμμές και μόνο στα χαρτιά θα υπάρχουν οι διασφαλίσεις για την Ελλάδα.
Προς ενίσχυση των επικριτών έρχονται οι πανηγυρισμοί του Ζάεφ χθες στο διάγγελμα. Είπε:
«Εχουμε μια ιστορική λύση. Με την απόφαση ενισχύουμε τη μακεδονική ταυτότητα. Μακεδόνες, προστατευμένοι και ενισχυμένοι για πάντα.
Τέρμα πια το πΓΔΜ. Δεν υπάρχουν πλέον διεθνείς συμφωνίες όπου αποφεύγεται η μακεδονική γλώσσα.
Ένα αξιοπρεπές και γεωγραφικά ακριβές όνομα – Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας (με μετάφραση, σε όλες τις γλώσσες).
Μακεδονική, χωρίς υποσημειώσεις. Η υπηκοότητα είναι Μακεδόνες / πολίτες της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας.
Τα κέρδη μας είναι ανεκτίμητα – μια ενισχυμένη ταυτότητα και εγγύηση για την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία
Η συμφωνία προβλέπει την επιβεβαίωση της μακεδονικής γλώσσας στα Ηνωμένα Έθνη».
Οι σκεπτικιστές, λοιπόν, εκτιμούν ότι αυτή η συμφωνία επί της ουσίας επικυρώνει τον Μακεδονισμό με την εγκατάλειψη της σλαβομακεδονικής ταυτότητας και τη μετατροπή της σε καθαρά μακεδονική κι ενισχύει τις αλυτρωτικές διαθέσεις με την αποδοχή ιθαγένειας και γλώσσας. Λένε τέλος ότι δεν έπρεπε να γίνει δεκτή η απαίτηση των γειτόνων για μακεδονική γλώσσα διότι δεν μπορεί η Βόρεια Μακεδονία, δηλαδή μέρος του όλου της Μακεδονίας, να έχει μοναδικό προνόμιο να ονομάζει τη γλώσσα της μακεδονική.
Επίσης τονίζουν ότι δεν υπάρχει το αμετάφραστο, οπότε θα μπορεί να λέγεται και Severna, και North, και Βόρεια και όπως αλλιώς θα μεταφράζεται.
Τα κέρδη
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο εξωτερικό υποδέχθηκαν με θέρμη τη συμφωνία. Στις Βρυξέλλες πανηγύριζαν και μάλιστα τα κόμματα του ευρωκοινοβουλίου, το Λαϊκό και το Σοσιαλιστικό, θα πιέσουν με κάθε τρόπο για να τελειώσουν όλα το ταχύτερο. Είναι φανερό ότι οι ξένοι επιθυμούν να κλείσει η εκκρεμότητα και να δρομολογηθούν εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή.
Στην ΕΕ φοβούνται άλλωστε τη ρωσική και την τουρκική επιρροή στην ΠΓΔΜ αλλά και γενικότερα στα Δυτικά Βαλκάνια και θέλουν την ταχύτερη ένταξη των χωρών στην Ενωσης. Μια χώρα που δεν θα έχει προβλήματα με τους γείτονες και που θα ενταχθεί άμεσα στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, εκτιμούν, ότι ξεφεύγει από τα «νύχια του εχθρού».
Τα θερμά συγχαρητήρια από Αλβανία και Βουλγαρία δείχνουν επίσης της θέληση της ευρύτερης περιοχής για ασφάλεια και ευημερία.
Στην ελληνική κυβέρνηση εκτιμούν ότι η χώρα μπορεί να γίνει παράγοντας σταθερότητας και να πρωταγωνιστήσει πολιτικά, διπλωματικά και οικονομικά στα Βαλκάνια.
Επίσης, τονίζουν ότι η συμφωνία θα ισχύσει μόνον εφόσον κυρωθεί κι ότι είναι μεγάλη επιτυχία το erga omnes. Ακόμη ότι γίνεται σαφής διαχωρισμός της ελληνικής Μακεδονίας από τους βόρειους γείτονες κι ότι είναι υποχρεωτική η αλλαγή του Συντάγματος στην ΠΓΔΜ με απαλειφή των αλυτρωτισμών.
Λένε ότι η Ελλάδα παίρνει πίσω την ιστορία και τα σύμβολά της και πλέον δεν μπορεί η γειτονική χώρα να επικαλείται αρχαίες καταβολές.
Τέλος λένε ότι η σταθερότητα στην ΠΓΔΜ και οι φιλικές σχέσεις έπειτα από χρόνια θα βοηθήσουν ευρύτερα την περιοχή και θα κόψουν τη φόρα από τους Τούρκους που επιχειρούν να φτιάξουν βαλκανικό τόξο.
Σε κάθε περίπτωση, από εδώ και στο εξής ο δρόμος θα είναι στρωμένος με αγκάθια και κανείς δεν μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα. Ενδεχομένως, η πολύμηνη διαδικασία να βολεύει την ελληνική κυβέρνηση η οποία θα έχει το χρόνο να «πουλήσει» τη συμφωνία στους πολίτες και να υπερτονίσει τα θετικά στοιχεία.
Υπάρχει όμως και η περίπτωση αυτή η μεταβατική περίοδος, η ενδιάμεση διαδικασία να «σύρει» τις δύο χώρες σε μια ατέρμονες συζητήσεις χωρίς αποτέλεσμα.
ΤΑ ΝΕΑ