Το θέμα των 8 Τούρκων στρατιωτικών, το προσφυγικό και το Κυπριακό κυριάρχησε στη συνάντηση μεταξύ του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η οποία πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο των εργασιών της 71ης Γενικής Συνέλευσης των ΟΗΕ.
Στην συνάντηση των κ.κ. Τσίπρα-Ερντογάν επαναβεβαιώθηκε η ανάγκη στήριξης της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, έτσι ώστε να υποστηριχθεί η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές διεξήχθη μέσα σε «καλό και θετικό κλίμα» όπου υπήρχε η κοινή επιβεβαίωση ότι στην παρούσα φάση είναι εξαιρετικά χρήσιμο όλα τα θέματα που είναι σε εκκρεμότητα να λυθούν μέσα από τον διάλογο και την συνεννόηση.
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας ανέφερε ότι η συμφωνία εξαρτάται και από την σχέση των δύο χωρών, κίνηση που την καλωσόρισε η ελληνική πλευρά. Ταυτόχρονα επισημάνθηκε η προσπάθεια που καταβάλλει η Τουρκία στην μείωση των προσφυγικών ροών, καθώς πέρσι το καλοκαίρι είχαμε 5.000-7.000 αφίξεις ημερησίως και τώρα οι ροές έχουν μειωθεί στον αριθμό των 150 περίπου ανθρώπων ημερησίως ωστόσο όμως όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές “οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν πάρα πολύ από όλες τις μεριές προκειμένου να υλοποιηθεί η συμφωνία σε όλες τις πλευρές της”.
Η Ελλάδα, ακόμα, υποστηρίζει την Τουρκία στο ζήτημα της βίζας, υπό την προϋπόθεση – όπως εξάλλου και για κάθε ανάλογο θέμα – τήρησης των κριτηρίων που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ υποστηρίζει και την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας, πάντα υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν όσα προβλέπονται από τον σχετικό οδικό χάρτη. Επιπλέον η Ελλάδα θα παράσχει βοήθεια στην Τουρκία για την αντιμετώπιση του προσφυγικού στο έδαφός της.
Στη συζήτησή τους, οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν ότι στην παρούσα φάση είναι εξαιρετικά χρήσιμο όλα τα θέματα που υπάρχουν να λύνονται μέσω διαλόγου και συνεννόησης.
Σε ό,τι αφορά το θέμα του πραξικοπήματος, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τόνισε στον Πρόεδρο της Τουρκίας ότι “ήταν μια δύσκολη περιπέτεια για την Τουρκία, εμείς από την πρώτη στιγμή πήραμε ξεκάθαρη θέση, εκφράσαμε την αλληλεγγύη της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού λαού στον τούρκικο λαό και στην νόμιμη εκλεγμένη κυβέρνηση της Τουρκίας. Η δημοκρατία και η σταθερότητα είναι εξαιρετικά σημαντικές”.
Ο κ. Ερντογάν έθεσε το θέμα των οκτώ στρατιωτικών που έχουν ζητήσει άσυλο, με τον κ. Τσίπρα να αναφέρει πως η Ελλάδα είχε ξεκαθαρίσει εξαρχής πως το ζήτημα αυτό αντιμετωπίζεται με βάση όσων προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο, έτσι ώστε η έκβαση της υπόθεσης να είναι βέβαιη και σύμφωνη με όσα ισχύουν για τα ζητήματα ασύλου και να μην είναι προσβλητέα.
Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, αυτή είναι μια σταθερή ελληνική θέση καθώς τα πράγματα αυτά δεν μπορεί να γίνονται γρήγορα. Επίσης, ο κ. Τσίπρας, σημείωσε χωρίς να αναφέρεται στους οκτώ, ότι γενικώς οι εμπλεκόμενοι σε πραξικοπήματα δεν είναι καλοδεχούμενοι στην Ελλάδα.
Το θέμα της ασφάλειας στο Κυπριακό έθεσε ο κ. Τσίπρας στον Τούρκο Πρόεδρο τονίζοντας ότι το ζητούμενο είναι να διαμορφωθεί μια λύση η οποία, σύμφωνα με τις πάγιες θέσεις που έχει διατυπώσει η Ελλάδα και επανέλαβε ότι θα εξετάζει το ζήτημα της ασφάλειας όλων των Κυπρίων, με πάγια θέση την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί. Από την συζήτηση του Κυπριακού δεν τέθηκε το ζήτημα των εγγυήσεων.
Η ελληνική πλευρά επισημαίνει ότι το Κυπριακό είναι μια διαδικασία που σημειώνει πρόοδο, αλλά υπάρχουν ακόμα σημαντικά ανοιχτά ζητήματα στο πλαίσιο του διαλόγου μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Όπως ανέφεραν πηγές της κυβέρνησης, ο κ. Ερντογάν δεν απάντησε στα ζητήματα που αφορούν στο Κυπριακό, ωστόσο όμως κατέστησε σαφές ότι θα πρέπει να συνεχίσουμε τη συνεργασία και τις στενότερες συνομιλίες ώστε να αντιμετωπιστούν όλα τα ανοιχτά θέματα.
Αποτιμώντας καταρχήν το κλίμα που επικράτησε στην συζήτηση, οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι αυτό συνοψίζεται στο ότι τα πράγματα λύνονται και διευθετώνται πάντοτε στην βάση του διαλόγου και της συζήτησης, και αυτό είναι ένα θετικό μήνυμα που μπορεί να βοηθήσει στην κατάσταση σε όλα τα προβλήματα.
Οι κ.κ. Τσίπρας και Ερντογάν συζήτησαν επίσης την ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών στην βάση που έχει τεθεί στην Σμύρνη, δηλαδή την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας σε διάφορους τομείς με έμφαση στην σιδηροδρομική σύνδεση Κωνσταντινούπολης-Θεσσαλονίκης, και την ακτοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης-Θεσσαλονίκης.
Σήμερα ο πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο του Ιράν στην συνέχεια θα επισκεφθεί σχολείο της ομογένειας στην Αστόρια, θα ακολουθήσει συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο, ενώ αργότερα θα υπάρξει συνάντηση με τον γγ του ΟΗΕ, έπεται η ομιλία του στην ΓΣ του ΟΗΕ, και το βράδυ θα παρακαθήσει σε δείπνο που παραθέτει η ομογένεια στο Harvard Club.