Την επανένταξη στο κόμμα του Γιώργου Σουφλιά, του Αντώνη Σαμαρά και του Δημήτρη Αβραμόπουλου ζητεί ο Μιλτιάδης Έβερτ, μία εβδομάδα μετά τις ευρωεκλογές. Ανοίγει έτσι ξανά, με τη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ», ένα θέμα που έκλεισε ο πρόεδρος του κόμματος με τρόπο κατηγορηματικό πριν από δύο ημέρες. Ταυτόχρονα πετά το γάντι στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και την Ντόρα Μπακογιάννη, οι οποίοι απειλούν ότι θα φύγουν από τη Ν.Δ. αν γυρίσει ο πρόεδρος της Πολιτικής Άνοιξης. «Εάν το κάθε στέλεχος αρχίζει να αποκλείει όποιον δεν του αρέσει, τότε δεν μπορούμε να θεωρηθούμε δημοκρατικό κόμμα. Μόνο στα προσωποπαγή κόμματα γίνονται αποκλεισμοί». Με αυτήν τη φράση ο κ. Μ. Έβερτ απαντά στον πρώην πρωθυπουργό και στην κ. Ντ. Μπακογιάννη και αποκαλύπτει ριζική διάσταση απόψεων των δύο πρώην προέδρων για το θέμα Σαμαρά.
Ο κ. Μ. Έβερτ εμφανίζεται ικανοποιημένος από το εκλογικό αποτέλεσμα. Επισημαίνει ότι δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές στις προγραμματικές θέσεις τις δικές του και του κ. Κ. Καραμανλή και τονίζει ότι τώρα οι ψηφοφόροι συνειδητοποίησαν την αποτυχία τού κ. Σημίτη, την οποία είχε προβλέψει ο ίδιος.
Ο Μιλτιάδης Έβερτ πράγματι υπήρξε πιο άτυχος πρόεδρος της Ν.Δ. από τον Κώστα Καραμανλή. Στη μία και μοναδική ευκαιρία που του δόθηκε να αντιπαρατεθεί σε εθνικές εκλογές με το ΠΑΣΟΚ, βρέθηκε απέναντι στον νέο, τότε, Πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη.
Ένα πρόσωπο, το οποίο με τη δυναμική που είχε αποκτήσει εκείνη την περίοδο, ήταν δύσκολο να ηττηθεί. Τώρα, φίλοι και αντίπαλοι του Μιλτιάδη Έβερτ στη Ν.Δ. παραδέχονται ότι «όποιος και να ήταν αντίπαλος του Σημίτη τότε θα έχανε»
Ο πρώην πρόεδρος της Ν.Δ. είχε ακόμη ένα μειονέκτημα, έναντι του σημερινού προέδρου: οδηγήθηκε στις εκλογές του 1996 μέσα σε ένα κλίμα έντονης εσωκομματικής αντιπαράθεσης.
Τώρα, λέει ότι δεν νιώθει πίκρα που ο διάδοχός του υπήρξε περισσότερος τυχερός. «Δεν είμαι εμπαθής ούτε μικρόψυχος τονίζει και το βράδυ των εκλογών αισθάνθηκα χαρά».
Παράλληλα δηλώνει έτοιμος να βοηθήσει με όλες του τις δυνάμεις το κόμμα του και τώρα που βρίσκεται στην αντιπολίτευση και όταν βρεθεί στην κυβέρνηση.
ΕΡ.: Κύριε πρόεδρε, τι σημαίνει για σας ύστερα από εννέα χρόνια να είναι πρώτο κόμμα η Ν.Δ.;
ΑΠ.: Ασφαλώς ικανοποίηση. Η Ν.Δ. απέκτησε μεγάλο προβάδισμα σε ευρύ κοινωνικό φάσμα, όπως είναι οι αγρότες, οι συνταξιούχοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και οι νοικοκυρές. Αυτό προκύπτει από τις δημοσκοπήσεις. Η Ν.Δ. παρουσιάζει μια νέα δυναμική σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα.
Αυτή η δυναμική δίδει μια νέα κοινωνική και πολιτική διάσταση. Δημιουργεί ένα νέο πολιτική ρήγμα στο ΠΑΣΟΚ.
Ύστερα από πολύ αγώνα αναδεικνύεται το κοινωνικό πρόσωπο της Ν.Δ. Αυτό έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία για τη μελλοντική της διείσδυση στον χώρο του ΠΑΣΟΚ.
ΕΡ.: Είχατε προβλέψει όμως τόσο εσείς όσο και άλλα κορυφαία στελέχη ότι η διαφορά με το ΠΑΣΟΚ θα ήταν μεγαλύτερη. Ποιος είναι ο λόγος που μίκρυνε τελικά η ψαλίδα;
ΑΠ.: Οι περισσότερες σφυγμομετρήσεις έδιδαν, ένα μήνα προ των εκλογών, μια διαφορά 5 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Η ψαλίδα έκλεισε στο 3,1%. Σε αυτό συνετέλεσε περισσότερο από όλα η λήξη του πολέμου του Κοσόβου.
Πάντως η διαφορά εξακολουθεί να είναι μεγάλη και αν αυτή παρετηρείτο σε πολιτικές εκλογές με το υφιστάμενο εκλογικό σύστημα η Ν.Δ. θα διέθετε μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία με πάνω από 158 έδρες.
ΕΡ.: Εκτιμάτε ότι ο δρόμος για τη νίκη της Ν.Δ. στις εθνικές εκλογές είναι ανοιχτός ή ακόμη είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τι θα γίνει στην επομένη αναμέτρηση;
ΑΠ.: Ο δρόμος άνοιξε και οι προοπτικές είναι πολύ καλές. Αυτό αποδεικνύεται από πολλούς παράγοντες, όπως η επαγγελματική διαστρωμάτωση των ψηφοφόρων της Ν.Δ., αλλά και η γεωγραφική κατανομή τους.
Από μας εξαρτάται να διευρύνουμε ακόμη περισσότερο με την πολιτική που θα ακολουθήσουμε τα ρήγματα που έγιναν σε όλο το κοινωνικό φάσμα και να αποδείξουμε ότι η Ν.Δ. είναι το κόμμα των ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων. Δυστυχώς το κοινωνικό πρόσωπο της Ν.Δ. είχε τρωθεί από σφάλματα του παρελθόντος. Η προαναγγελία και πάλι για κατάργηση του νόμου περί προσλήψεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Το ρουσφέτι στις δόξες του.
Η κυβέρνηση σήμερα βρίσκεται σε πανικό. Απόδειξη οι διαρροές για φορολογικές ελαφρύνσεις και αυξήσεις στις συντάξεις. Φαίνεται ότι έπρεπε να ηττηθεί το ΠΑΣΟΚ για να θυμηθεί ο Πρωθυπουργός τις κατηγορίες αυτές των πολιτών. Τρομοκρατημένη η Κυβέρνηση συζητάει ακόμα και αλλαγή του εκλογικού νόμου.
ΕΡ.: Η διαφορά ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ. είναι αναστρέψιμη;
ΑΠ.: Κάθε διαφορά στην πολιτική μπορεί να ανατραπεί, αλλά και να διευρυνθεί. Η φθορά δεν προήλθε απλώς και μόνο από μεγάλα εθνικά σφάλματα, όπως τα Ίμια, οι S-300, η συμφωνία της Μαδρίτης, αλλά και από αδυναμίες που καθημερινά παρουσιάζονται στους τομείς της υγείας, της παιδείας, της εγκληματικότητας. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εμφανίζει κόπωση και νομίζω ότι οι απλοί ανασχηματισμοί δεν μπορούν να αλλάξουν την αρνητική πορεία της κυβέρνησης ούτε οι παροχές της τελευταίας στιγμής που είναι προσπάθεια εξαγοράς συνειδήσεων. Από μας εξαρτάται να διευρύνουμε τη δυναμική της Ν.Δ. που υπάρχει, εξηγώντας κατανοητά και πειστικά το πρόγραμμα και τις θέσεις μας, παρουσιάζοντας ένα αξιόλογο στελεχικό δυναμικό που θα κληθεί να το υλοποιήσει.
Το βασικό όμως ζητούμενο δεν είναι το πόσο προηγείται η Ν.Δ. από το ΠΑΣΟΚ, αλλά το πώς θα ξεπεράσουμε τα εθνικά, οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα. Και η σημερινή κυβέρνηση είναι αδύναμη να δώσει λύσεις. Αυτό το κατάλαβε ο ελληνικός λαός.
ΕΡ.: Είστε σύμφωνος με την τακτική που ακολούθησε ο κ. Κ. Καραμανλής την προεκλογική περίοδο;
ΑΠ.: Σε γενικές γραμμές ναι. Εκείνο το οποίο είχε μεγάλη σημασία είναι ότι παρουσιάσαμε συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις και ότι το ευρωψηφοδέλτιο του κόμματος ανανεώθηκε ριζικά.
Θα πρέπει να προσέξουμε περισσότερο στο μέλλον τη διαφημιστική καμπάνια. Κυρίως όσον αφορά τις επισημάνσεις των αδυναμιών του κ. Σημίτη και του ΠΑΣΟΚ και να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στις θέσεις του κόμματός μας.
Ο πολίτης πλέον έχει αντιληφθεί τις αδυναμίες του ΠΑΣΟΚ. Τις πλήρωσε και τις πληρώνει ακριβά.
Οφείλουμε να προβάλουμε συνεπώς εντονότερα τις δικές μας θέσεις.
ΕΡ.: Τι διαφορετικό είπε ο κ. Κ. Καραμανλής στους ψηφοφόρους το οποίο δεν είχατε πει εσείς;
ΑΠ.: Σημαντικές διαφορές στις προγραμματικές θέσεις δεν υπήρξαν. Για τους αγρότες, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την παιδεία και την υγεία το πρόγραμμα δεν έχει μεταβληθεί. Εκείνο το οποίο έγινε σαφέστερο πλέον είναι η αποτυχία του κ. Σημίτη. Και αυτό ασφαλώς ήθελε χρόνο για το συνειδητοποιήσει ο πολίτης.
Μέσα στα τρία χρόνια που πέρασαν από τις προηγούμενες εθνικές εκλογές, ο ελληνικός λαός έζησε τις αδυναμίες της κυβέρνησης να δώσει λύση στα εθνικά, τα οικονομικά και τα κοινωνικά προβλήματα.
ΕΡ.: Δεν συμμετείχατε ενεργά σ’ αυτή την εκλογική μάχη. Δεν σας ζητήθηκε μεγαλύτερη συμμετοχή ή δεν θέλατε;
ΑΠ.: Κάθε άλλο. Η συμμετοχή μου υπήρξε ενεργή με συνεντεύξεις σε όλα τα ΜΜΕ, με ομιλίες, αλλά πιστεύω ότι και οι ορθές προβλέψεις μου βοήθησαν το γενικότερο ψυχολογικό κλίμα.
ΕΡ.: Σε αυτές τις εκλογές επέστρεψαν οι ανοιχτές συγκεντρώσεις με τις πλαστικές σημαίες. Θεωρείτε ότι αυτό είναι ένα βήμα πίσω;
Κάποιοι λένε ότι «ο Έβερτ απέφυγε τις μεγάλες συγκεντρώσεις, γιατί φοβόταν τη σύγκριση με το ΠΑΣΟΚ και όχι διότι πίστευε ότι αυτός ο τρόπος επικοινωνίας με τους ψηφοφόρους είναι παρωχημένος».
ΑΠ.: Η θέση μου ήταν και είναι εναντίον των μεγάλων πολιτικών συγκεντρώσεων, ιδιαίτερα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, από την ώρα που μέσω της τηλεόρασης μπορεί να παρουσιαστούν ζωντανά, με διάλογο, οι θέσεις των κομμάτων. Ο μονόλογος από τα μπαλκόνια υποβαθμίζει τη νοημοσύνη του πολίτη. Βέβαια στις πρωτεύουσες των υπόλοιπων νομών οι συγκεντρώσεις είναι κατά βάση υποχρεωτικές για τα κόμματα, για να μπορεί να αναπτυχθούν προτάσεις και θέσεις σε τοπικά θέματα και προβλήματα.
Το ΠΑΣΟΚ δεν θέλησε να ακολουθήσει αυτή τη σύγχρονη πολιτική μου άποψη. Εξακολούθησε να επιδιώκει τον μονόλογο μέσω των συγκεντρώσεων. Από την ώρα δυστυχώς που το ΠΑΣΟΚ ακολούθησε και πάλι αυτή τη γραμμή, η Ν.Δ. δεν είχε εναλλακτική δυνατότητα και έκανε υποχρεωτικά πλέον και αυτή μεγάλες συγκεντρώσεις. Έτσι ο μονόλογος επανήλθε στο πολιτικό προσκήνιο με ευθύνη του ΠΑΣΟΚ.
Το συμπέρασμα από αυτή την προεκλογική περίοδο είναι ότι ο πολίτης δεν προσέρχεται στις προεκλογικές συγκεντρώσεις. Και αυτό αποδείχτηκε από την περιορισμένη προσέλευση.
Θέλω να ελπίζω ότι το ΠΑΣΟΚ θα αντιληφθεί πλέον το αναχρονιστικό των μεγάλων συγκεντρώσεων στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα. Εξακολουθώ και πιστεύω ότι ο μονόλογος από το μπαλκόνι δεν ωφελεί. Αντίθετα, υποβαθμίζει τον πολιτικό λόγο.
Εάν υπάρχει μια προεκλογική δραστηριότητα για την οποία ξοδεύονται δισεκατομμύρια, είναι οι συγκεντρώσεις με τους φωτισμούς, τα ικριώματα και τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων από Νορρά προς Νότο και από Νότο προς Βορρά χωρίς ουσιαστικό αντίκρυσμα. Από τις υπέρογκες προεκλογικές δαπάνες του ΠΑΣΟΚ που ξεπερνούν τα 10 δισ. δρχ. αναδεικνύεται η διαπλοκή του με οικονομικά συμφέροντα.
ΕΡ.: Είχε δίκιο ο κ. Κ. Καραμανλής που δεν συμμετείχε στο «ντιμπέιτ» με τους όρους του κ. Σημίτη; Εσείς γιατί είχατε δεχθεί; Μετανιώσατε;
ΑΠ.: Θα σας υπενθυμίσω το «ντιμπέιτ» το δικό μου με τον κ. Σημίτη των προηγούμενων βουλευτικών εκλογών. Οι περισσότερες εφημερίδες έγραψαν ότι επιβλήθηκα του κ. Σημίτη. Και δεν μετάνιωσα.
Όμως και εκείνος δεν ήταν ουσιαστικός διάλογος. Επιχειρήθηκε να στηθεί μονόλογος από τον κ. Σημίτη. Σας υπενθυμίζω τη στάση τού τότε συντονιστή Πέτρου Ευθυμίου. Πώς παρενέβαινε και πώς διέκοπτε. Αυτό θέλησε να στήσει και τώρα ο κ. Σημίτης. Βέβαια ο κ. Ευθυμίου «ανταμείφθηκε» με μια θέση στο Ευρωκοινοβούλιο. Αντιλαμβάνεστε ότι έτσι δεν μπορεί να γίνει διάλογος.
Πρέπει να επιχειρηθεί να καθοριστούν από τώρα οι όροι του διαλόγου μέσα από ένα πλαίσιο δεοντολογίας, που να καθορίσει το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο και στο οποίο από τώρα να δεσμευτούν τα κόμματα.
Ο κ. Σημίτης ήθελε άλλη μια φορά ένα σικέ διάλογο και πολύ ορθά ο κ. Καραμανλής δεν αποδέχτηκε να συμπράξει σε κάτι τέτοιο.
ΕΡ.: Ορισμένοι επικρίνουν τον πρόεδρο της Ν.Δ., ότι δεν λειτουργεί συλλογικά και προτιμά το «ουάν μαν σόου». Σας ενοχλεί αυτή η τακτική;
ΑΠ.: Δεν ανταποκρίνεται αυτό στην πραγματικότητα. Την προεκλογική περίοδο όλο το στελεχικό δυναμικό ενεργοποιήθηκε και αξιοποιήθηκε. Τα περισσότερα στελέχη περιόδευσαν και μίλησαν σε πολλές περιοχές και εκτός της εκλογικής τους περιφέρειας. Εάν κάποιοι αρνήθηκαν, φέρουν προσωπική ευθύνη.
ΕΡ.: Θα επιμείνετε στη θέση σας για επιστροφή στο κόμμα των κ.κ. Σουφλιά και Μάνου; Ο κ. Σ. Μάνος, πάντως, δεν φαίνεται διατεθειμένος να γυρίσει στο μαντρί.
ΑΠ.: Η περίπτωση του κ. Μάνου και του κ. Σουφλιά δεν είναι πλέον οι ίδιες. Ο κ. Σουφλιάς επέδειξε αυτοσυγκράτηση παρά το γεγονός ότι έχει μεγαλύτερη απήχηση από τον κ. Μάνο. Ο κ. Μάνος επέλεξε την πολιτική τού «ταύρου εν υαλοπωλείω».
Εκείνο που θα ήθελα να επισημάνω είναι ότι η Ν.Δ. δεν είναι μαντρί. Έχει τις πόρτες ανοικτές για όλους και βεβαίως με το ζόρι κανένας δεν μπορεί να παραμείνει στο κόμμα. Εάν σε ένα στέλεχος δεν αρέσουν τα όσα συμβαίνουν μέσα στο κόμμα, αγωνίζεται μέσα σε αυτό για να αλλάξουν όσα πιστεύει ότι είναι εσφαλμένα.
ΕΡ.: Προτείνατε και την επιστροφή Σαμαρά, αλλά ο κ. Μητσοτάκης αντιδρά έντονα. Μήπως αν γίνει κάτι τέτοιο ανοίξει νέος κύκλος αναταραχής στο κόμμα;
ΑΠ.: Κανένας δεν νομιμοποιείται να αποκλείει. Οι πόρτες του κόμματος πρέπει να είναι ανοικτές. Για κάθε ένα που ασπάζεται τις αρχές, την ιδεολογία και τις προγραμματικές θέσεις του κόμματος. Μόνο στα προσωποπαγή κόμματα γίνονται αποκλεισμοί. Και η Ν.Δ. δεν είναι προσωποπαγές κόμμα.
Εάν το κάθε στέλεχος αρχίζει να αποκλείει όποιον δεν του αρέσει, τότε δεν μπορούμε να θεωρηθούμε δημοκρατικό το κόμμα.
Αβραμόπουλος, Σουφλιάς και Σαμαράς πρέπει να ενταχθούν ενεργά στη Ν.Δ.
ΕΡ.: Εάν η παράταξή σας κατέλθει πολυδιασπασμένη στις εθνικές εκλογές κινδυνεύει να ηττηθεί και πάλι;
ΑΠ.: Ουσιαστικά διασπασμένο είναι το ΠΑΣΟΚ. Με την ύπαρξη του κόμματος του κ. Τσοβόλα, που πήρε ποσοστό περίπου 7%. Πιστεύω ότι τα ποσοστά που πήραν ο κ. Μάνος και ο κ. Σαμαράς θα απορροφηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό στις επόμενες εκλογές από τη Ν.Δ.
ΕΡ.: Οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία σταμάτησαν. Πώς βλέπετε τις μελλοντικές εξελίξεις;
ΑΠ.: Τώρα η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη. Διότι οι προθέσεις των αντιμαχομένων δεν συμπίπτουν.
Επικίνδυνη για τα Βαλκάνια είναι η διαφαινόμενη συνεργασία του UCK με τα Σκόπια. Δεν αντιλαμβάνονται τα Σκόπια ότι επιχειρείται η αναδιάταξη των συνόρων και ότι αυτό τελικά θα οδηγήσει στον διαμελισμό και των Σκοπίων και τη γενικότερη αναδιάταξη των συνόρων. Από μια τέτοια πολιτική, μόνο δεινά μπορεί να προκύψουν για τη Βαλκανική.
Η κυβέρνηση οφείλει άμεσα να αναζητήσει Διαβαλκανική Συνάντηση Κορυφής, όπου τα κράτη θα επαναβεβαιώσουν τον σεβασμό τους στα υφιστάμενα σύνορα. Τα Σκόπια έχουν συμφέρον να συνεργαστούν με την Ελλάδα, διότι αλλιώς θα είναι το επόμενο θύμα της προσπάθειας για αναδιάταξη των συνόρων. Αλίμονο εάν τα θέματα των μειονοτήτων λάβουν επιδημικές διαστάσεις. Τα Βαλκάνια θα μετατραπούν τότε σε πυριτιδαποθήκη.
ΕΡ.: Ο κ. Κ. Καραμανλής είναι ο πρώτος πρόεδρος της Ν.Δ. μετά το ’80 που πήγε σε εκλογές χωρίς εσωτερική υπονόμευση. Σας προκαλεί πίκρα που δεν υπήρξατε το ίδιο τυχερός;
ΑΠ.: Η πολιτική μου παρουσία θα σας έχει αποδείξει ότι δεν είμαι εμπαθής και μικρόψυχος. Εργάσθηκα με όλες μου τις δυνάμεις για να βοηθήσω στη νίκη της Ν.Δ. Το βράδυ των εκλογών αισθάνθηκα χαρά. Αυτό είναι ολοφάνερο.
ΕΡ.: Σε μια ενδεχόμενη κυβέρνηση της Ν.Δ. θα συμμετείχατε και σε ποια θέση;
ΑΠ.: Από την ώρα που συμμετέχω ενεργά στην πολιτική είμαι υποχρεωμένος να βοηθώ το κόμμα μου όταν βρίσκεται στην αντιπολίτευση, αλλά και όταν αναλάβει τη διακυβέρνηση του τόπου. Ο σκοπός πρέπει να είναι ένας. Να βοηθούμε την πατρίδα μας και όταν βρισκόμαστε στην αντιπολίτευση και όταν βρισκόμαστε στην κυβέρνηση.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ “