Χρονιά εξαγορών και συγχωνεύσεων τραπεζών θα είναι το 2001, σύμφωνα με δηλώσεις ανώτατων στελεχών του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και κορυφαίων τραπεζιτών. Η κυβέρνηση, μάλιστα, προετοιμάζει σειρά μέτρων θεσμικού χαρακτήρα προκειμένου να απλοποιήσει και να διευκολύνει τις εξαγορές αυτές που θα αλλάξουν το τοπίο στο τραπεζικό σύστημα. Από την πλευρά τους οι τραπεζίτες μιλούν όλοι μεταξύ τους για την επόμενη ημέρα, παίρνοντας «θέση» για τη συμμετοχή τους στις ανακατατάξεις που έρχονται.
«Ο τραπεζικός τομέας το 2001 θα μπει σε μία νέα δυναμική φάση ανασύνταξης δυνάμεων για να αντιμετωπίσει τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό μέσα στην ΟΝΕ. Η απελευθέρωση της Εθνικής και της Εμπορικής Τράπεζας από τους κρατικούς περιορισμούς θα συμβάλλει αποφασιστικά στην επιτάχυνση αυτών των εξελίξεων. Εξαγορές και συγχωνεύσεις θα αποτελέσουν ουσιαστικό στοιχείο αυτών των αναδιαρθρώσεων».
Αυτό τονίζει σε δήλωσή του στην «ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιάννος Παπαντωνίου δίνοντας το στίγμα των εξελίξεων που έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται στο τραπεζικό σύστημα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας επεξεργάζεται σχέδιο για την εξαίρεση των κρατικών τραπεζών από τον νόμο Πεπονή προκειμένου να διευκολυνθούν οι προσλήψεις έμπειρων και εξειδικευμένων τραπεζικών στελεχών τα οποία έχουν ανάγκη η Εθνική και η Εμπορική προκειμένου να αντεπεξέλθουν στον έντονο ανταγωνισμό με τις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Επίσης, στις προθέσεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας είναι να προωθηθούν μέτρα, παράλληλα με την αναμόρφωση του ασφαλιστικού καθεστώτος, που να διευκολύνουν τις μετατάξεις και μετακινήσεις των τραπεζοϋπαλλήλων που απαιτούν οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές.
Ο Θ. Καρατζάς
 |
| Θ. Καρατζάς |
Κινήσεις που θα στοχεύουν στην απόκτηση μεγέθους το οποίο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ενιαίας αγοράς προαναγγέλλει και ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας κ. Θεόδωρος Καρατζάς, ο οποίος τονίζει ότι οι κινήσεις αυτές αφορούν το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων.
«Το 2001 θα είναι η χρονιά που η ελληνική οικονομία θα κληθεί να δράσει μέσα στο έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς και του κοινού νομίσματος. Σε αυτή την προοπτική πρέπει να απαντήσουμε με δυναμισμό και διάθεση να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες. Η μέχρι τώρα στάση των περισσότερων ελληνικών επιχειρήσεων, με λίγες εξαιρέσεις, ήταν εκ των πραγμάτων αμυντική, αφού είχαν γαλουχηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα στα σχετικώς κλειστά ελληνικά οικονομικά σύνορα.
Η νοοτροπία αυτή πρέπει να αλλάξει ριζικά. Ο ορίζοντας έχει διευρυνθεί και για να μπορέσουμε να σταθούμε με αξιώσεις απέναντι στους Ευρωπαίους ανταγωνιστές μας πρέπει να έχουμε ορισμένα βασικά στοιχεία, ένα εκ των οποίων είναι το κατάλληλο μέγεθος. Όχι το μέγεθος που προσήκει σε μία μικρή αγορά. Αλλά το μέγεθος που απαιτεί το σημαντικό εύρος της ευρωπαϊκής οικονομίας και ο δυναμισμός με τον οποίο καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την ανάπτυξη της περιφέρειας της Ν.Α. Ευρώπης. Η αιχμή του δόρατος της μετάβασης της ελληνικής οικονομίας θα είναι ο τραπεζικός τομέας, στον οποίο διατηρεί ηγετική θέση η Εθνική Τράπεζα. Η Εθνική Τράπεζα θεωρεί ότι βασικός στόχος της είναι να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο, τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στα Βαλκάνια. Για να επιτύχει κάτι τέτοιο, αισθάνομαι ότι χρειάζεται να αυξήσει την ισχύ της, κατά τρόπο που ταυτόχρονα θα εξυπηρετεί το συμφέρον των μετόχων. Η Εθνική Τράπεζα δεν θα αδρανήσει μπροστά στις προκλήσεις που επιφέρουν τα νέα δεδομένα. Πιστεύω ότι ανάλογη συμπεριφορά θα επιδείξουν όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις και πρέπει να σημειώσω ότι υπάρχουν ήδη ενθαρρυντικά δείγματα. Αυτή είναι και η γνήσια έκφανση του πνεύματος ανταγωνιστικότητας που μας μεταφέρει η νέα εποχή της ευρωπαϊκής οικονομίας».
Ο Γ. Στουρνάρας
 |
| Γ. Στουρνάρας |
Μεγαλύτερη δραστηριοποίηση των ξένων τραπεζών στο ελληνικό πιστωτικό σύστημα, στο αμέσως επόμενο διάστημα, διαβλέπει από την πλευρά του ο πρόεδρος της Εμπορικής Τράπεζας κ. Γιάννης Στουρνάρας. «Πιστεύω ότι θα έχουμε μεγαλύτερη ενίσχυση της συμμετοχής των ξένων τραπεζών στις ελληνικές τράπεζες», τονίζει κατ’ αρχήν και συνεχίζει: «Οι συγχωνεύσεις μεταξύ ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων θα περιορισθούν σε εξειδικευμένες περιπτώσεις. Άλλωστε, αρκετές τράπεζες είναι απασχολημένες με την αναδιάρθρωσή τους, λόγω των πρόσφατων συγχωνεύσεων». Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, η προσπάθεια θα επικεντρωθεί στη μείωση του κόστους, στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων προϊόντων και υπηρεσιών και στην αξιοποίηση των συνεργιών από τις στρατηγικές συμμαχίες με τις ξένες τράπεζες.
Ο Ν. Μπέης
Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της Τράπεζας Πειραιώς κ. Νίκο Μπέη «δεν είναι πολύ μακριά η εποχή ίσως και ο επόμενος χρόνος που ένας νέος γύρος εξαγορών και συγχωνεύσεων θα αρχίσει μεταξύ των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων». Όπως εκτιμά ο ίδιος, στην εγχώρια αγορά θα επικρατήσουν δύο ή το πολύ τρεις πιστωτικοί όμιλοι, που θα προσφέρουν universal banking, πέραν των εξειδικευμένων τραπεζών που υπάρχουν ή θα δημιουργηθούν. «Συνέπεια τούτου θα είναι η έναρξη διαδικασίας προσέγγισης των υφισταμένων τραπεζών για στρατηγικές συμμαχίες με αποτέλεσμα τη λειτουργική και στην εξέλιξη μετοχική συγχώνευσή τους», καταλήγει.
Σε δεύτερη φάση, το 2002, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε νέα δέσμη μέτρων. Πρόκειται για μέτρα φορολογικού χαρακτήρα. Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας σκοπεύουν να επανεξετάσουν όλο το σύστημα φορολόγησης των τραπεζικών προϊόντων προκειμένου να γίνει ανταγωνιστικό σε σχέση με τα αντίστοιχα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα θα προωθηθούν κίνητρα για την ενίσχυση του χρηματοοικονομικού τομέα και ιδιαίτερα των τραπεζοασφαλειών που ήδη γνωρίζουν μεγάλη ανάπτυξη στην Ευρώπη.
Ποιοι συζητούν για συνεργασίες
Από το πρώτο κιόλας δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου θα αρχίσουν να «χτυπάνε οι καμπάνες» των νέων τραπεζικών εξελίξεων, που μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων θα διαμορφώσουν την τελική εικόνα του ελληνικού χρηματοπιστωτικού τοπίου.
Συγκεκριμένα, στις 15 Ιανουαρίου λήγει το τρίτο χρονικό όριο (dead line) που έχουν θέσει η Τράπεζα Πειραιώς και το ING Group για την ολοκλήρωση των μεταξύ τους συζητήσεων, που βρίσκονται σε εξέλιξη από τον περασμένο Ιούνιο, για την επίτευξη μετοχικής και επιχειρηματικής συνεργασίας. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι ως προς το πρώτο κομμάτι της επιδιωκόμενης συνεργασίας, το μετοχικό, οι συζητήσεις φέρεται να σκάλωσαν:
– Στο αυξημένο ποσοστό μετοχών της Πειραιώς που ζητούν οι Ολλανδοί (σ.σ. όπως λένε οι πληροφορίες, ξεκίνησαν από το 30% και τώρα έχουν πέσει στο 10% με 15%).
– Στο κακό χρηματιστηριακό κλίμα, που δεν ευνοεί τέτοια deals.
– Στις απαιτήσεις των Ολλανδών να αποκτήσουν άποψη και λόγο στο συνολικό μάνατζμεντ της ελληνικής τράπεζας.
Μεταξύ των δύο πλευρών έχει υπογραφεί “συμφωνία αποκλειστικότητας”, ως προς τις μεταξύ τους συζητήσεις, η οποία θα ισχύσει έως τις 15 Ιανουαρίου. Στην περίπτωση ενός οριστικού και συνολικού “ναυαγίου” των διαπραγματεύσεων, όλα τα ενδεχόμενα θα είναι ανοικτά. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο αυτό, δεν αποκλείεται να έχουμε αναθέρμανση παλαιότερων ειδυλλίων. Πληροφορίες αναφέρουν ότι την περασμένη άνοιξη είχαν γίνει κάποιες συζητήσεις μεταξύ της Εθνικής και της Πειραιώς. Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι πριν από μερικούς μήνες είχαν “κυκλοφορήσει” πληροφορίες για συνεργασία της Εθνικής με την Alpha Bank, οι οποίες όμως είχαν διαψευσθεί. Πάντως, όπως δήλωσε την Τρίτη ο διοικητής της Εθνικής κ. Θ. Καρατζάς, στον χώρο ενδιαφέροντος της μεγαλύτερης ελληνικής τράπεζας είναι και πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού και κυρίως της Δυτικής Ευρώπης.
Την ίδια ώρα, στην αγορά, κατά καιρούς, διάφορες φήμες θέλουν τον άλλο βασικό “παίκτη”, και συγκεκριμένα την Alpha Bank, να προσεγγίζει ή να προσεγγίζεται, άλλοτε με φιλικές και άλλοτε με εχθρικές διαθέσεις. Μία τέτοια πληροφορία, για παράδειγμα, θέλει τη γαλλική τράπεζα Societe Generale να έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη περίπτωση, γεγονός το οποίο διαψεύδεται από την Alpha Bank.
Αντιθέτως, πιο συγκεκριμένα είναι τα πράγματα σχετικά με την Τράπεζα Αττικής. Ο όμιλος της Εμπορικής Τράπεζας, που είναι ένας από τους βασικούς της μετόχους, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο πώλησης της συμμετοχής του, στην περίπτωση που δεχόταν μία ενδιαφέρουσα πρόταση. Το αυτό ισχύει και στην περίπτωση της Γενικής Τράπεζας. Το περασμένο καλοκαίρι, ο βασικός της μέτοχος, και συγκεκριμένα το Μετοχικό Ταμείο Στρατού, είχε δηλώσει ότι “ενδιαφέρεται να διαθέσει το σύνολο ή ένα μέρος της συμμετοχής του” αν γινόταν αποδέκτης μιας καλής προσφοράς. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Τράπεζα Κύπρου εξετάζει τη συγκεκριμένη περίπτωση “μαζί με δύο, τρεις άλλες”.
Από την άλλη πλευρά, ο βασικός μέτοχος της Aspis Bank κ. Π. Ψωμιάδης δεν θα είχε αντίρρηση να μελετήσει κάποια ενδιαφέρουσα πρόταση που θα αφορούσε την τράπεζα, εφόσον του υποβαλλόταν. Εξάλλου, η HSBC μελετά αυτό τον καιρό το ενδεχόμενο εξαγοράς ενός ήδη υφισταμένου σχήματος, προκειμένου να αναπτύξει το δίκτυό της στην Ελλάδα. Ένα από αυτά, είναι της Barclay’s, λένε οι πληροφορίες, “αλλά δεν είναι το μοναδικό” προσθέτουν από την HSBC.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ “