Ριζικές αλλαγές στο σύστημα συνταξιοδότησης προτείνει η “Επιτροπή Σοφών” με το πόρισμά της που δόθηκε στη δημοσιότητα προς διαβούλευση.
Δείτε το πόρισμα εδώ: porisma-epitropis-15-10-15
Σύμφωνα με τη “σύνοψη” των βασικών σημείων, όπως τα παραθέτει η “Ημερησία”:
Φόρο στους υψηλά αμειβόμενους, στις καταθέσεις ή και στις μεγάλες περιουσίες για να «καλυφθούν» τα ελλείμματα στο Ασφαλιστικό.
Η επιβολή του φόρου περιλαμβάνεται στο πόρισμα με τις συνολικά επτά ανατροπές για τις συντάξεις (ενοποιήσεις Ταμείων σε 1 ή 3, επανυπολογισμό – μείωση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων ΔΕΚΟ, Δημοσίου, ειδικών ταμείων και νέου τύπου συντάξεις, χωρίς εγγυημένες παροχές αλλά με πρόβλεψη για την καταβολή μιας εθνικής σύνταξης στους οικονομικά ασθενέστερους).
1. Ενα Ταμείο για όλους (ΙΚΑ) στο οποίο θα ενοποιηθούν διοικητικά όλοι οι φορείς κύριας, επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών (διοικητική ενοποίηση) μετά την ουσιαστική ενοποίηση του υπάρχοντος καθεστώτος. Δεύτερη (αποκλίνουσα) άποψη που κατατέθηκε προβλέπει τρία Ταμεία (μισθωτών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών) και τη διατήρηση της αυτοτέλειας των επικουρικών με ρήτρα ελεγχόμενου ελλείμματος και μίνιμουμ κρατική χρηματοδότηση.
2. Ενιαία ποσοστά εισφορών και βάσης υπολογισμού για την κύρια σύνταξη, την επικουρική και το εφάπαξ, με μόνη διάκριση αυτή σε μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους. Ολες οι εισφορές θα δηλώνονται μέσω του ΙΚΑ με Ανακεφαλαιωτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ).
3. Αντίστοιχα, ενιαίο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Προτείνεται να επεκταθεί και στους παλαιούς ασφαλισμένους που διατηρούν υψηλότερα του 70% (για 35 έτη ασφάλισης) ποσοστά αναπλήρωσης για τον υπολογισμό της σύνταξης έως το 2010 το συγκεκριμένο ποσοστό το οποίο ισχύει για τους νέους (ασφαλισμένους για πρώτη φορά από την 1/1/93). Ο ίδιος τρόπος υπολογισμού θα ισχύσει και για τις επικουρικές (έως 20% ποσοστό αναπλήρωσης).
4. Ανακαθορισμό, κατ’ επιταγή των αρχών της συμμετοχικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης των γενεών, των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων με αναφορά τον παραπάνω ενιαίο τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.
5. Νέου τύπου συντάξεις για το μέλλον χωρίς δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης, αλλά με δυνατότητα επιλογής του έτους εξόδου, πάνω από ένα καθορισμένο όριο ηλικίας. Θα δημιουργηθούν εικονικοί λογαριασμοί καθορισμένων εισφορών όχι όμως και παροχών – συντάξεων για τους ασφαλισμένους. Ο εργαζόμενος θα συσσωρεύει σε ένα ατομικό λογαριασμό όλες τις εισφορές, οι οποίες τοκίζονται με ένα προσυμφωνημένο επιτόκιο και θα σχηματίζεται το συνταξιοδοτικό κεφάλαιο. Στο τέλος του ενεργού βίου θα λαμβάνει ισόβια σύνταξη που, όμως, θα καθορίζεται με βάση συντελεστή μετατροπής που θα εξαρτάται από το προσδόκιμο ζωής της γενεάς του και το ποσοστό αναπροσαρμογής των συντάξεων. Οι εισφορές θα υπολογίζονται επί του φορολογητέου εισοδήματος και θα εισπράττονται μέσω της εφορίας. Αλλη πρόταση προβλέπει να υπολογίζονται οι εισφορές επί των αποδοχών, ενώ θέμα ετέθη για τον τρόπο συνταξιοδότησης αναπήρων, χήρων και όσων εργάζονται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
6. Τη χορήγηση εθνικής σύνταξης που θα χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια και θα προστατεύει όσους δεν έχουν συνεχή και πλήρη ασφαλιστικό βίο (άτυπες μορφές εργασίας, διαστήματα ανεργίας) για τη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης. Το ποσό της θα κλιμακώνεται ανάλογα με το ύψος της αναλογικής σύνταξης και τα μέλη της οικογένειας. Π.χ. Θα μειώνεται προοδευτικά όταν αυξάνει η αναλογική και όταν αυξάνει το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα του δικαιούχου. Μέλη της Επιτροπής αντιπρότειναν, ωστόσο, να μην ισχύουν εισοδηματικά κριτήρια για την εθνική σύνταξη, να μην αλλάξει ο αναδιανεμητικός χαρακτήρας της κοινωνικής ασφάλισης και να εφαρμοστεί ταχύτερα ο ν. 3863/10 (βασική + αναλογική σύνταξη για όλο τον εργασιακό βίο).
7. Την επιβολή εισφοράς για την «κάλυψη» των ελλειμμάτων του συστήματος στους υψηλά αμειβόμενους ή ένα τραπεζικό φόρο ή ένα φόρο στις μεγάλες περιουσίες, εκεί που συγκεντρώνεται, παρά την κρίση, πλούτος. Οπως προτείνεται συγκεκριμένα, «πρέπει να δημιουργηθεί ένα αποθεματικό που θα υποστηρίξει το νέο σύστημα κυρίως κατά τη μεταβατική περίοδο, από το 2016 έως το 2050». Το Ταμείο στο οποίο θα «μπαίνουν» τα έσοδα θα τροφοδοτείται επιπλέον από μια πιο «ενεργητική» διαχείριση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων.
Σύμφωνα με τον “ΣΚΑΪ”, στο πόρισμα γίνεται λόγος για δημιουργία φορολογικών κίνητρων για ιδιωτική ασφάλιση. Πάντως, ο Γιώργος Κατρούγκαλος διευκρίνισε ότι δική του πρόταση είναι η βασική σύνταξη να μην χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια. «Οποιαδήποτε αναφορά σε δημοσιεύματα για συντάξεις 300 ευρώ ή 600 ευρώ αποτελεί πλήρη παραπληροφόρηση» τόνισε ο υπουργός, ο οποίος πάντως απέφυγε να μιλήσει για συντάξεις άνω των 1000 ευρώ.
«Το θέμα είναι να γίνει μια κατανομή θυσιών με ισότητα» επισήμανε στον ΣΚΑΪ ο καθηγητής Άγγελος Στεργίου μέλος της Επιτροπής. Εμείς, πρόσθεσε δεν προτείνουμε περικοπές.
Η επιλογή μας, είπε, είναι ανάμεσα σε ένα σύστημα υπό κατάρρευση και σε ενα πιο αυστηρά κοστολογημένο σύστημα.
Η επιτροπή αναφέρει στον πρόλογό της:
«Η Επιτροπή ανέλαβε το δύσκολο έργο να σχεδιάσει ένα νέο ασφαλιστικό σύστημα. Ένα φιλόδοξο εγχείρημα που έφερε σε πέρας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Οι επιλογές που διατυπώθηκαν, κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων, ήταν περισσότερες της μιας. Ωστόσο, μετά από ώριμες σταθμίσεις, επήλθε, σε κάποιο βαθμό, σύγκλιση απόψεων. Το πόρισμα δεν έκρυψε την πολυφωνία και τον πλουραλισμό, ενώ παράλληλα απέφυγε τις ωραιοποιήσεις. Εννοείται ότι το μόνο που χάραξε η Επιτροπή, είναι το μονοπάτι. Γι’ αυτό περιορίστηκε στην παράθεση των αρχών του προτεινόμενου συστήματος. Η υλοποίησή του προϋποθέτει περαιτέρω τεχνικές επεξεργασίες. Ομοίως, η Επιτροπή δεν προχώρησε στην εξειδίκευση της μετάβασης που θα αποτελέσει αντικείμενο ξεχωριστής πρότασης».