της Αγγελικής Σπανού
Η δημιουργία κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων για πρόσφυγες και μετανάστες ανακοινώθηκε βιαστικά και πανηγυρικά. Υπήρχε έντονη ανάγκη να καθησυχαστεί η κοινωνία ότι υπάρχει σχέδιο, ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη να ικανοποιηθεί η πολύ δεξιά πτέρυγα της ΝΔ που ζητά ορμπανισμό ελληνικού τύπου.
Αυτό που δεν εκτιμήθηκε καλά ήταν ότι η ιδέα δεν είναι ρεαλιστική. Τοπικοί άρχοντες περιμένουν με το όπλο στον ώμο για να αντισταθούν αν έρθει η δομή στην περιοχή τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν χρηματοδοτεί τέτοια κέντρα και ο ευρωπαϊκός νομικός πολιτισμός δεν επιτρέπει κράτηση σε κλειστούς χώρους πάνω από δύο μήνες. Ακόμη και αξιωματικοί της ΕΛΑΣ διεμήνυσαν ότι δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τήρηση της τάξης, ενώ οι περισσότερες ΜΚΟ διαφωνούν, ασφαλώς και η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ που έχει κεντρικό ρόλο στη διαχείριση της υπόθεσης.
Αλλά ακόμη και αν δεν υπήρχαν αυτές οι δυσκολίες που όλες μαζί συνθέτουν ένα αδιέξοδο, θα υπήρχε ένα τεράστιο ηθικό ζήτημα.
- Ποιος Θεός και ποιο δίκαιο επιτρέπει τη φυλάκιση ανθρώπων χωρίς δίκη και καταδίκη; Μια κράτηση σε κλειστό κέντρο χωρίς σαφή χρονικό ορίζοντα, επ αόριστον, είναι εγκλεισμός και μάλιστα στην απεχθέστερη εκδοχή του, αφού δεν προηγείται καταλογισμός ποινής.
- Πώς είναι δυνατόν να διασφαλιστεί η ψυχική υγεία ανθρώπων που βρίσκονται περιορισμένοι χωρίς να ξέρουν γιατί και για πόσο; Πώς θα συμβιώσουν στο «κελί» τους με τους ομοιοπαθείς τους και ποιοι θα αντέξουν να τους παρέχουν υπηρεσίες;
- Τι θα συμβεί όταν αρχίσουν να εκδηλώνονται βίαιες αντιδράσεις, συμπλοκές, αυτοκτονίες, απειλές, απόπειρες απόδρασης και όλα αυτά που είναι απολύτως αναμενόμενα σε τέτοιες συνθήκες;
Το προσφυγικό έχει πέρα από όλα τα άλλα ηθική διάσταση. Αυτό που βλέπουμε στον ξένο έχει να κάνει με αυτό που έχουμε μέσα μας. Το αν τους φοβόμαστε, τους λυπόμαστε, τους εχθρευόμαστε, τους συμπονάμε ή τους αναθεματίζουμε συνδέεται με το πιο οικείο και το πιο ανοίκειο κομμάτι του εαυτού μας. Το να θεωρούμε λαθραίους ανθρώπους που αγωνίστηκαν να φύγουν από τον πόλεμο, τη φτώχεια, την καταπίεση, τη δυστυχία, δεν είναι μόνο κάτι που απορρέει από ιδεολογική θέση, πολιτική άποψη ή κομματική στράτευση, είναι κάτι βαθιά υπαρξιακό.
Όσο και να μην είναι συμβατή με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα μια τέτοια προσέγγιση, όσο και να είναι πιο εύκολη η ανάλυση στη βάση των αριθμών, η στάση μας στο προσφυγικό είναι και θέμα καλού/κακού, αγάπης/μίσους. Τόσο απλό και τόσο σύνθετο.
Πηγή: economico.gr