της Έλλης Τριανταφύλλου
Εν μέσω διογκούμενων διεθνών επικρίσεων για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και κυρίως για τη μυστική, έως τώρα, συμφωνία με τη Λιβύη, πραγματοποιείται στις 16.30 ( ώρα Ελλάδας ) η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία, αναδεικνύεται σε μία από τις κρισιμότερες ελληνοτουρκικές συναντήσεις κορυφής των τελευταίων ετών.
Η συνάντηση αναμένεται δύσκολη, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος δεν δείχνει καμία διάθεση αλλαγής της ρητορικής του ή πολύ περισσότερο «παγώματος» του Μνημονίου που υπέγραψε με τον Φ. Σαραζ – στάση που είναι προφανές ότι υπονομεύει κάθε συζήτηση περί αναθέρμανσης των διερευνητικών επαφών που ευελπιστούσαν να μπει στο τραπέζι του διαλόγου η Αθήνα και η Αγκυρα πριν τη Συμφωνία με τη Λιβύη.
Ο Πρωθυπουργός θα θέσει στον Πρόεδρο Ερντογάν όλα τα θέματα της τουρκικής προκλητικότητας. Και όπως ο ίδιος τονίζει «θα μιλήσουμε με ανοιχτά χαρτιά. Και είναι προς το συμφέρον και της Τουρκίας να αναδιπλωθεί από προκλητικές ενέργειες».
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η Τουρκία «απομονώνεται»
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η στάση της Τουρκίας οδηγεί στη διπλωματική της απομόνωση, ενώ σε ό,τι αφορά στην ουσία του ζητήματος, που προέκυψε μετά τη συμφωνία Τουρκίας Λιβύης, πιστεύει ότι απόπειρα της Αγκυρας να καταργήσει θαλάσσιες ζώνες νησιών -όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Κάρπαθος, το Καστελόριζο- με τεχνάσματα όπως άκυρα διμερή μνημόνια, δεν παράγει διεθνώς έννομα αποτελέσματα. Δεν μπορεί δηλαδή να θίξει κυριαρχικά δικαιώματα των νησιών μας, που είναι εδραιωμένα στο Διεθνές Δίκαιο και, ειδικότερα, στο Δίκαιο της Θάλασσας.
Υπάρχει, ωστόσο, αυξημένη εγρήγορση, καθώς δεν παραγνωρίζεται η κλιμάκωση των προκλήσεων που επιχειρεί ο πρόεδρος Ερντογάν, ούτε φυσικά η χθεσινή σπουδή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλτ Τράμπ να υπογραμμίσει τις καλές του σχέσεις με την Τουρκία και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η σφοδρή του σύγκρουση με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν.
Ενδεικτική των προθέσεων με τις οποίες προσέρχεται ο Τούρκος πρόεδρος στη συνάντηση είναι η χθεσινοβραδυνή διαρροή στο επίσημο κρατικό πρακτορείο Anadolu, με την οποία το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ισχυρίζεται ούτε λίγο, ούτε πολύ πως στα ελληνικά νησιά αλλά και στο δυτικό μέτωπο της Κύπρου δεν πρέπει να δοθεί ΑΟΖ, ούτε υφαλοκρηπίδα γιατί «βάση το διεθνές δίκαιο βασικός όρος είναι η αρχή της ίσης κατανομής και όχι της ίσης απόστασης».
Η Αθήνα επιχειρεί να χαρτογραφήσει τα «νερά» σε επίπεδο διεθνών συμμαχιών και να διεθνοποιήσει τα προβλήματα που ανακύπτουν από την πρωτοφανή προσπάθεια της Αγκυρας να δημιουργήσει – μέσω της συμφωνίας με τη Λιβύη – πρωτοφανή και αυθαίρετα από νομικής άποψης τετελεσμένα στη χάραξη θαλασσίων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο.
Εκτός από τη συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν, δεν υπάρχει στο πρόγραμμα του κ.Μητσοτάκη κάποια άλλη επίσημη διμερής συνάντηση. Θεωρείται, βέβαιο, ωστόσο, ότι στο περιθώριο της Συνόδου, ο κ. Μητσοτάκης θα έχει την ευκαιρία να συνομιλήσει ανεπίσημα τόσο με τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν όσο και με την Γερμανίδα Καγγελάριο κ. Μέρκελ, οι οποίοι, σε διαφορετικούς τόνους, εμφανίζονται ενοχλημένοι από τις τελευταίες προκλήσεις του κ. Ερντογάν.
Στο πλαίσιο αυτό, αξιολογεί ως εξαιρετικά σημαντική τη χθεσινή παρέμβαση του State Department το οποίο, σε τελείως διαφορετικό μήκος κύματος από την «επίθεση φιλίας» του προέδρου Τραμπ προς τον Ερντογάν, χαρακτήρισε «προκλητικό και μη χρήσιμο» το εν λόγω μνημόνιο, ενώ καταγράφει και την αντίδραση της ρωσικής διπλωματίας που αποδοκίμασε την τουρκο-λιβυκή συνεννόηση, συνιστώντας «σύνεση» στα συμβαλλόμενα μέρη.
Η ανακοίνωση του State Department
Το State Department εξέδωσε χθές την ακόλουθη ανακοίνωση
«Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν παίρνουν γενικά θέση στις διαφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα άλλων κρατών, καλούμε όλες τις πλευρές να απέχουν από ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο να αυξήσουν τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο σε μια ευαίσθητη χρονικά στιγμή. Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν τον κίνδυνο η σύγκρουση στη Λιβύη να λάβει ευρύτερες περιφερειακές διαστάσεις και την επείγουσα ανάγκη να εργαστούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη μέσω διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας λύσης. Ειδικότερα, η ανακοίνωση ενός υπογεγραμμένου μνημονίου κατανόησης για την οριοθέτηση μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης Εθνικής Συμφιλίωσης της Λιβύης (GNA) έχει προκαλέσει εντάσεις στην περιοχή, δεν είναι χρήσιμη και είναι προκλητική».
Επικριτικός προς την Αγκυρα και ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ
Υποστηρικτική προς τα ελληνικά επιχειρήματα κρινεται και η δήλωση του εκπροσώπου του ΟΗΕ για την ειρηνευτική διαδικασία στην Λιβύη, Χασαν Σαλαμέ, ο οποίος σημείωσε ότι η ένταση που έχει προκαλέσει στο εσωτερικό της Λιβύης η υπογραφή των δυο Μνημονίων με την Τουρκία υπονομεύουν την συνάντηση της 10ης Δεκεμβρίου στο Βερολίνο η οποία είχε προγραμματισθεί για να ανοίξει τον δρόμο για την Διάσκεψη του Βερολίνου για την Λιβύη τον Ιανουάριο του 2020.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού την Τετάρτη έχει ως εξής:
-Στις 11.45 ώρα Ελλάδας θα παραστεί στην τελετή για τα 70 χρόνια του ΝΑΤΟ.
-Στις 12.00 είναι προγραμματισμένη η έναρξη της συνεδρίασης στη διάρκεια της οποίας θα υπάρξει παρέμβαση του Πρωθυπουργού.
-Στις 15.00 ο Πρωθυπουργός θα παρακαθίσει σε γεύμα που παραθέτει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump για τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που υλοποιούν τον στόχο της διάθεσης 2% ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες.
-Στις 16.30 ο Πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.