Της Δάφνης Καλογεροπούλου
Πολλοί από μας δεν έχουμε μάθει να λύνουμε τις διαφορές μας με το διάλογο, να εκφραζόμαστε και να διεκδικούμε όσα πιστεύουμε ότι μας αξίζουν. Πολλές φορές, ο φόβος μας επεκτείνεται σε όλα τα πεδία της δραστηριότητάς μας ή βρίσκουμε χίλιους δυο τρόπους, έμμεσους, για να επικοινωνούμε τις αλήθειες μας. Η λέξη “έμμεσο” μπορεί να σημαίνει ότι χρησιμοποιούμε χιούμορ σαν ασπίδα στην αδικία (πράγμα που θεωρείται ένας υγιής τρόπος συσχετισμού), μπορεί όμως και να σημαίνει πως χρησιμοποιούμε τις φωνές μας, την επιβλητική μας παρουσία, την ειρωνεία, ακόμα και την παθητική σιωπή.
Το παράδειγμα των γονιών μας και του τρόπου που εκείνοι σχετίζονταν μεταξύ τους, ίσως, να παίζει καθοριστικό ρόλο στο πως μάθαμε να ερμηνεύουμε τις καταστάσεις. Για παράδειγμα, όσοι άνθρωποι βίωσαν χωρισμούς/ αποχωρισμούς ή θανάτους γονέων, συχνά, καταλήγουν να εντάσσουν τις καταστάσεις σ’ ένα μαυρόασπρο πλαίσιο αναφοράς, που δεν εμπεριέχει γκρι. Με άλλα λόγια, για εκείνους κάθε διεκδίκηση μπορεί να ισοδυναμεί με κίνδυνο, με απώλεια, με συμβολικό θάνατο, με ολική κι ολοκληρωτική απόρριψη. Αποφεύγουν, συνήθως, τις συναισθηματικές εμβαθύνσεις, με παθητικές ή επιθετικές διεκδικήσεις κι έμμεσες προσπάθειες συσχετισμού, γιατί αν δεν το κάνουν θεωρούν πως θα επέλθει η καταστροφή.
Για να είμαστε δίκαιοι, οι συνθήκες που συνηθίσαμε να ζούμε με τους γρήγορους ρυθμούς και τις ληξιπρόθεσμες σχέσεις δεν είναι κι οι ιδανικές για να εμπεδώσει κανείς την έννοια της ασφάλειας. Ωστόσο, αυτό που είναι σημαντικό να γίνει ευδιάκριτο είναι πως οι συγκυρίες κι η ζωή δεν είναι πάντα απόλυτες, σχεδόν ποτέ. Και πως έχουμε δικαίωμα και υποχρέωση να λέμε την αλήθεια μας χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα επέλθουν δραματικές συνέπειες.
Η εποικοδομητική πλευρά των αντιπαραθέσεων, είναι ακριβώς αυτή, το σημείο όπου κανείς διαχωρίζει τη θέση, την άποψη, από το ίδιο το άτομο. Είναι, με άλλα λόγια, ικανός/η να απομονώσει τα θετικά γνωρίσματα, από τα αρνητικά, τις συμπεριφορές, από τις ποιότητες και τις αντιδράσεις από τα γνωρίσματα του εαυτού. Με λίγα λόγια, είναι σε θέση να γνωρίζει πως οι άνθρωποι δεν θα τον/την αποχωριστούν, ούτε θα τον/την εγκαταλείψουν για μια μεμονωμένη έκφραση ή συμπεριφορά του/της. Μα ούτε κι ο ίδιος θα το κάνει στους άλλους.