της Ελένης Γεννητσεφτσή
Η πρόσφατη κρίση στις σχέσεις της δύσης με τη Ρωσία, με αφορμή τα σχέδια επέκτασης του ΝΑΤΟ προς ανατολάς και η διαχείριση της από την πλευρά της Ευρώπης, έφεραν στην επιφάνεια ένα ακόμη διαρθρωτικό πρόβλημα της Ε.Ε. Αυτό της έλλειψης κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, μεταξύ των κρατών μελών της.
Η έλλειψη πολιτικής βούλησης από την πλευρά των ευρωπαίων, να προχωρήσουν σε πολιτική και στρατιωτική αυτονόμηση της Ευρώπης-κοινή εξωτερική πολιτική, ευρωπαϊκός στρατός-, ανέδειξε το ΝΑΤΟ σε ρόλο εγγυητή της ασφάλειας της. Φαινομενικά, αυτή ήταν μια λύση που εξυπηρετούσε και τις δυο πλευρές. Την Ευρώπη γιατί την απάλλασσε από το βάρος των αμυντικών δαπανών, δίνοντας της τη δυνατότητα να επικεντρωθεί στην οικονομική και κοινωνική της ανάπτυξη και τις ΗΠΑ γιατί κατάφεραν να κρατήσουν ζωντανό το ΝΑΤΟ, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ενεργό ανάμειξη τους στα ευρωπαϊκά πράγματα.
Το βόλεμα αυτό των Ευρωπαίων στο ρόλο του προστατευόμενου συμμάχου, είχε ως συνέπεια την ταύτιση της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, με αυτή των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ που την εκπροσωπούσε.
Η πρόσφατη όμως κρίση στην Ουκρανία, έφερε στην επιφάνεια νέα δεδομένα, ικανά να θέσουν υπό αμφισβήτηση αυτή τη φαινομενικά ισότιμη συνεργασία.
Η απειλή ενσωμάτωσης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ήταν μια προκλητική κίνηση επίδειξης ισχύος από την πλευρά των Αμερικανών, η οποία δεν μπορούσε να μείνει αναπάντητη από τη Ρωσία. Καθώς για τους Ρώσους η Ουκρανία αποτελεί ζωτικό τους χώρο. Στην παρούσα φάση, η Ευρώπη δεν είχε τίποτα να κερδίσει από την άμεση εμπλοκή της στην όλη υπόθεση. Αντίθετα είχε να χάσει πολλά….
Η άνευ όρων στήριξη της στο αμερικανικό εμπάργκο κατά της Ρωσίας, έθεσε σε κίνδυνο την ομαλή τροφοδοσία της σε ενέργεια και οδήγησε στην απώλεια αγορών για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, επιβαρύνοντας περαιτέρω την έτσι και αλλιώς εξασθενημένη ευρωπαϊκή οικονομία.
Σε πολιτικό επίπεδο, η πρόσφατη συμφωνία σύνδεσης της Ε.Ε με την Ουκρανία, καταδεικνύει για μια ακόμη φορά το ρόλο της πρώτης, ως όχημα των Αμερικανών για την ενσωμάτωση χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, σε αυτό που γεωπολιτικά αποκαλείται Δύση. Με τον τρόπο αυτό η Ουάσιγκτον προωθεί τα σχέδια της για την πολιτική και οικονομική συρρίκνωση της Ρωσίας, αδιαφορώντας για της συνέπειες της πολιτικής της στους ευρωπαίους συμμάχους της.
Η Ευρώπη σήμερα με την πολιτική που ακολουθεί χάνει φίλους, συμμάχους και αγορές. Επιπλέων, με τη στάση της συμβάλλει στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση του διεθνούς συστήματος, καθώς αδυνατεί να παίξει το ρόλο που της αναλογεί στις διεθνείς υποθέσεις, ανοίγοντας έτσι το δρόμο σε ηγεμονικές δυνάμεις που εποφθαλμιούν να κυριαρχήσουν στα διεθνή πράγματα.
Η συνέχιση αυτής της πολιτικής θα μπορούσε να αποδειχθεί ολέθρια για το μέλλον της Ευρώπης, αν επαληθευτούν οι προβλέψεις ότι η ανθρωπότητα έχει περάσει σε μια μακρά περίοδο αστάθειας και γεωπολιτικών ανακατατάξεων.